Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Dzień pamięci wlk. męcz. Teodora Tyrona
oprac. Katarzyna Jaworowska, 19 marca 2016
W sobotę pierwszego tygodnia Wielkiego Postu Cerkiew w szczególny sposób wspomina pamięć wielkiego męczennika Teodora Tyrona. Zgodnie z tradycją na cześć tego świętego w cerkwiach święci się koliwo.
Teodor był legionistą w armii cesarza Maksymiana. W 305 r., kiedy władca rozpoczął swe rządy, Teodor przebywał ze swym garnizonem wojskowym w Amasei w Poncie. Wówczas ukazał się dekret nakazujący wszystkim żołnierzom oddawać cześć rzymskim bóstwom. Mieli też oni składać na ołtarzu bóstw ofiary z kadzidła. Teodor jako chrześcijanin stanowczo odmówił. Trybun dał mu czas do namysłu, który święty wykorzystał na podpalenia słynnej w Amasei świątyni "Matki bogów" Cebeli. Po tym wydarzeniu natychmiast został aresztowany i poddany najokrutniejszym torturom. Dręczono go głodem, męczono, po czym skazano na śmierć przez spalenie. Święty sam dobrowolnie wszedł na stos i z modlitwą na ustach zakończył swe ziemskie życie. Miało to miejsce w 306 r.
Pięćdziesiąt lat po śmierci Teodor ukazał się arcybiskupowi konstantynopolitańskiemu Eudoksjuszowi i wyjawił, że cesarz Julian Apostata, chcąc sprofanować chrześcijańskie pokarmy w pierwszym tygodniu Wielkiego Postu, rozkazał zraszać je krwią z pogańskich stołów ofiarnych. Polecił też, aby władyka przykazał wszystkim wiernym, by nie kupowali tego pożywienia, a zamiast niego spożywali gotowaną pszenicę z miodem.
Cześć świętemu zaczęto oddawać zaraz po śmierci. Uważa się go za trzeciego z wielkich "świętych żołnierzy" Wschodu, obok św. Jerzego i św. Demetriusza (Dymitra). Początkowo właśnie jemu, a nie św. Jerzemu przypisywano walkę ze smokiem.
W latach 491-518 na miejscu męczeństwa św. Teodora cesarz Anastazy zbudował wspaniałą świątynię, która szybko stała się celem licznych pielgrzymek. W VIII w. relikwie świętego przeniesiono z Amasei do włoskiego miasta Brindisi. Głowa św. Teodora znajduje się w mieście Gaete.
Św. Teodor jest orędownikiem wdów, sierot, ubogich oraz pozbawionych wszelkiej opieki i pomocy. Wierni modlą się też do niego prosząc o uchronienie domów od kradzieży oraz o pomoc w odnalezieniu tego, co zostało im ukradzione.
W ikonografii męczennik przedstawiany jest jako mężczyzna w sile wielu, w zbroi rzymskiego legionisty. Ma jasno kasztanowe włosy i krótką brodę.
Imię Teodor pochodzi ze złożenia dwóch greckich słów: Theos - "Bóg" i doros - "dar, darowany". W Kościele rzymskokatolickim znany jest jako św. Teodor z Amasei. Był pierwszym (przed św. Markiem) patronem Wenecji. Obecnie patronuje portowi Brindisi.
W przededniu modlitewnej pamięci św. Teodora w wielu cerkwiach poświęcono koliwo (gotowaną pszenicę z miodem i bakaliami). Fotorelację z katedry św. Marii Magdaleny w Warszawie można obejrzeć tutaj, a z katedry św. Mikołaja w Białymstoku tutaj.
Przepis na koliwo jest dostępny na stronie kuchnia.cerkiew.pl.
Żywot św. Teodora opracował Jarosław Charkiewicz (całość dostępna tutaj).
Teodor był legionistą w armii cesarza Maksymiana. W 305 r., kiedy władca rozpoczął swe rządy, Teodor przebywał ze swym garnizonem wojskowym w Amasei w Poncie. Wówczas ukazał się dekret nakazujący wszystkim żołnierzom oddawać cześć rzymskim bóstwom. Mieli też oni składać na ołtarzu bóstw ofiary z kadzidła. Teodor jako chrześcijanin stanowczo odmówił. Trybun dał mu czas do namysłu, który święty wykorzystał na podpalenia słynnej w Amasei świątyni "Matki bogów" Cebeli. Po tym wydarzeniu natychmiast został aresztowany i poddany najokrutniejszym torturom. Dręczono go głodem, męczono, po czym skazano na śmierć przez spalenie. Święty sam dobrowolnie wszedł na stos i z modlitwą na ustach zakończył swe ziemskie życie. Miało to miejsce w 306 r.
Pięćdziesiąt lat po śmierci Teodor ukazał się arcybiskupowi konstantynopolitańskiemu Eudoksjuszowi i wyjawił, że cesarz Julian Apostata, chcąc sprofanować chrześcijańskie pokarmy w pierwszym tygodniu Wielkiego Postu, rozkazał zraszać je krwią z pogańskich stołów ofiarnych. Polecił też, aby władyka przykazał wszystkim wiernym, by nie kupowali tego pożywienia, a zamiast niego spożywali gotowaną pszenicę z miodem.
Cześć świętemu zaczęto oddawać zaraz po śmierci. Uważa się go za trzeciego z wielkich "świętych żołnierzy" Wschodu, obok św. Jerzego i św. Demetriusza (Dymitra). Początkowo właśnie jemu, a nie św. Jerzemu przypisywano walkę ze smokiem.
W latach 491-518 na miejscu męczeństwa św. Teodora cesarz Anastazy zbudował wspaniałą świątynię, która szybko stała się celem licznych pielgrzymek. W VIII w. relikwie świętego przeniesiono z Amasei do włoskiego miasta Brindisi. Głowa św. Teodora znajduje się w mieście Gaete.
Św. Teodor jest orędownikiem wdów, sierot, ubogich oraz pozbawionych wszelkiej opieki i pomocy. Wierni modlą się też do niego prosząc o uchronienie domów od kradzieży oraz o pomoc w odnalezieniu tego, co zostało im ukradzione.
W ikonografii męczennik przedstawiany jest jako mężczyzna w sile wielu, w zbroi rzymskiego legionisty. Ma jasno kasztanowe włosy i krótką brodę.
Imię Teodor pochodzi ze złożenia dwóch greckich słów: Theos - "Bóg" i doros - "dar, darowany". W Kościele rzymskokatolickim znany jest jako św. Teodor z Amasei. Był pierwszym (przed św. Markiem) patronem Wenecji. Obecnie patronuje portowi Brindisi.
W przededniu modlitewnej pamięci św. Teodora w wielu cerkwiach poświęcono koliwo (gotowaną pszenicę z miodem i bakaliami). Fotorelację z katedry św. Marii Magdaleny w Warszawie można obejrzeć tutaj, a z katedry św. Mikołaja w Białymstoku tutaj.
Przepis na koliwo jest dostępny na stronie kuchnia.cerkiew.pl.
Żywot św. Teodora opracował Jarosław Charkiewicz (całość dostępna tutaj).
