Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Święto Spotkania Pańskiego
ks. Konstanty Bondaruk, 15 lutego 2017
Święto to należy do nieruchomych świąt ku czci Matki Bożej i obchodzone jest w 40 dzień po Bożym Narodzeniu. Lokalnie obchodzone już I w III i IV wieku - na wschodzie zaliczone zostało w poczet 12 wielkich świąt w IV wieku. Ustanowione zostało na pamiątkę przyniesienia do świątyni czterdziestodniowego Jezusa Chrystusa.
"Gdy upłynęły dni ich oczyszczenia według Prawa Mojżeszowego przynieśli Je (Dziecię Jezusa) do Jerozolimy, aby Je przedstawić Panu" (Łk 2,22). Za dawne wykupienie Izraelitów z niewoli egipskiej Prawo żądało, aby każdy pierworodny syn ofiarowywany był Bogu i następnie symbolicznie wykupywany. W pokorze i z szacunkiem złożyli za Jezusa ofiarę z dwóch synogarlic św. Józef i Maria. W świątyni Jezusa spotkał Symeon, starzec "sprawiedliwy i pobożny, wyczekujący pociechy Izraela" (Łk 2,25). Według tradycji był on jednym z 70 tłumaczy Pisma Świętego na język grecki. Wczytując się w tekst księgi proroka Izajasza, przeżył on głęboką rozterkę przy słowach, które gotów był nawet poprawić - "Oto panna pocznie i porodzi Syna" (Iz 7, 14). Za to zwątpienie anioł oznajmił mu, że nie umrze, zanim na własne oczy nie ujrzy spełnienia proroctwa. Kres jego oczekiwania nastał właśnie w tym dniu. Z głębokim wzruszeniem starzec wziął Chrystusa na ręce, błogosławił Go i natchniony przez Ducha Świętego rzekł z ulgą i poczuciem dobrze spełnionego obowiązku: "Teraz pozwalasz odejść słudze Twemu, Władco, według słowa Twego, w pokoju, bowiem oczy moje widziały zbawienie Twoje, któreś przygotował wobec wszystkich ludzi, światłość na świecenie narodów i chwałę ludu Twego, Izraela" (Łk 2,29-32). Zwracając zaś Dziecię Józefowi i Marii, ku zdumieniu słuchających starzec rzekł "Oto ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu i na znak, któremu sprzeciwiać się będą. A Twoją duszę - rzekł do Matki Bożej - miecz przeniknie, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu" (Łk 2, 34-35).
W tej doniosłej chwili również prorokini Anna, całe życie służąca Bogu w postach i modlitwach, sławiła Boga i opowiadała o Jezusie wszystkim, ludziom.
Proroctwo Symeona już wkrótce miało się spełnić zarówno w stosunku do Chrystusa, jak i do Matki Bożej. Rozpoczynała się już walka wiary i niewiary oraz podział na tych, którzy byli "za" i tych, którzy "przeciw". Po pierwszej ofierze, jaką złożyła Bogu Maria Panna, przyjść miały inne, trwające przez cale życie.
Święto Spotkania Pańskiego ma 1 dzień przedświąteczny i 7 dni poświątecznych. W przeddzień odprawia się nabożeństwo całonocnego czuwania z litiją. W sticherach zawarte są myśli, że przyniesiony do świątyni Zbawiciel, sprawca Starego i Nowego Testamentu pod postacią dwóch synogarlic przyjmuje ofiarę Cerkwi staro- i nowotestamentowej. Twórca Prawa staje się jego wykonawcą, sędziwy Pan Zastępów dziś ukazuje się jako Dziecię.
W paremijach, z których pierwsza łączy różne fragmenty ksiąg Wyjścia i Kapłańskiej, mowa jest o zwyczaju poświęcania Bogu pierworodnych synów, w drugiej o widzeniu proroka Izajasza, który ujrzał Boga na tronie w otoczeniu aniołów (Iz 6,1-12), w trzeciej o przepowiedni przyszłego nawrócenia Egiptu. Paremija ta czytana jest dlatego, że zgodnie z tradycją, w okresie ucieczki św. Rodziny do Egiptu i pobycie w Heliopolis - przed Jezusem runęły pogańskie bóstwa.
Charakter i znaczenie Święta wyrażone są w troparionie "Raduj się, błogosławiona Bogurodzico Dziewico, z Ciebie bowiem zajaśniało Słońce Prawdy, Chrystus, Bóg nasz, oświecający znajdujących się w ciemnościach, wesel się i ty, starcze sprawiedliwy, który wziąłeś na ramiona wyzwoliciela dusz naszych, darującego nam zmartwychwstanie. (Radujsia błahodatnaja Bohorodice Diewo, iz Tiebie bo wozsija Sołnce Prawdy, Christos Boh nasz, proswieszczajaj suszczija wo tmie, wiesielisia i Ty, starcze prawiednyj; prijemyj wo objatija Swoboditiela dusz naszych, darujuszczaho nam woskresienije).W kanonie podkreśla się fakt, że Syn Boży, objawia się w postaci Dziecięcia, będący bez grzechu podporządkowuje się prawu danemu zwykłym ludziom.
Podczas Liturgii brzmi prokimenon "Uwielbia dusza moja Pana" znany z poprzednich świąt ku czci Matki Bożej. Lekcja apostolska (Hbr 7,7-17) mówi o wyższości arcykapłaństwa Chrystusowego i zastąpieniu przez Niego starotestamentowych ofiar. Ewangelia (Łk 2, 23-40) relacjonuje okoliczności Spotkania Pańskiego. Zamiast "Zaprawdę godnym" chór śpiewa "zadostojnik" z refrenem "Bogurodzico Dziewico, nadziejo chrześcijan, otocz opieką, zachowaj i zbaw mających w Tobie nadzieję." (Bohorodice Diewo, Upowanije christianom, pokryj, sobludi i spasi na Tia upowajuszczich).
Zgodnie z tradycją w święto Spotkania Pańskiego dokonuje się poświęcenia świec gromnicznych, które z wiarą i ufnością w pomoc Bożą ochraniają domy od nieszczęść, chronią od piorunów, pożarów, gradobicia i innych kataklizmów. Poświęcone ze specjalnym rytuałem w cerkwi z wielką czcią przechowywane są w domach. Świece gromniczne wkłada się w ręce umierającym, jako wyraz ich płomiennej wiary, z jaką przyjmują cielesną śmierć.
Bezpośrednio z ewangelicznego faktu przyniesienia do świątyni i przedstawienia Bogu czterdziestodniowego Jezusa wypływa zwyczaj tzw. wprowadzenia do świątyni małego dziecka (wocerkowlenija albo wwodu). W 40 dniu od narodzin dziecka matki przynoszą niemowlęta obojga płci do cerkwi, aby będąc już ochrzczone zaliczone zostały do grona wiernych. Kapłan odczytuje w przedsionku specjalne modlitwy za matkę i dziecko. W modlitwie za matkę prosi, aby Bóg oczyścił od wszelkiej nieczystości i grzechu, by godnie mogła przyjąć Komunię Świętą. Za nowonarodzone dziecko prosi, aby Bóg uświęcił je, obdarzył mądrością i rozwagą pobłogosławił i pozwolił osiągnąć wiek dojrzały. Obrzęd ten jest widocznym znakiem, że w odróżnieniu od fizycznego rozwoju - duchowy wzrost każdego człowieka możliwy jest tylko dzięki łasce udzielanej za pośrednictwem Cerkwi.
Niniejszy tekst jest fragmentem książki "Nauka o nabożeństwach prawosławnych" ks. Konstantego Bondaruka. Została ona wydana przez diecezję białostocko-gdańską w 1987 r.
redakcja - Anna Czerewacka, Ewa Siegień
grafika: lwow.info
za: cerkiew.pl
"Gdy upłynęły dni ich oczyszczenia według Prawa Mojżeszowego przynieśli Je (Dziecię Jezusa) do Jerozolimy, aby Je przedstawić Panu" (Łk 2,22). Za dawne wykupienie Izraelitów z niewoli egipskiej Prawo żądało, aby każdy pierworodny syn ofiarowywany był Bogu i następnie symbolicznie wykupywany. W pokorze i z szacunkiem złożyli za Jezusa ofiarę z dwóch synogarlic św. Józef i Maria. W świątyni Jezusa spotkał Symeon, starzec "sprawiedliwy i pobożny, wyczekujący pociechy Izraela" (Łk 2,25). Według tradycji był on jednym z 70 tłumaczy Pisma Świętego na język grecki. Wczytując się w tekst księgi proroka Izajasza, przeżył on głęboką rozterkę przy słowach, które gotów był nawet poprawić - "Oto panna pocznie i porodzi Syna" (Iz 7, 14). Za to zwątpienie anioł oznajmił mu, że nie umrze, zanim na własne oczy nie ujrzy spełnienia proroctwa. Kres jego oczekiwania nastał właśnie w tym dniu. Z głębokim wzruszeniem starzec wziął Chrystusa na ręce, błogosławił Go i natchniony przez Ducha Świętego rzekł z ulgą i poczuciem dobrze spełnionego obowiązku: "Teraz pozwalasz odejść słudze Twemu, Władco, według słowa Twego, w pokoju, bowiem oczy moje widziały zbawienie Twoje, któreś przygotował wobec wszystkich ludzi, światłość na świecenie narodów i chwałę ludu Twego, Izraela" (Łk 2,29-32). Zwracając zaś Dziecię Józefowi i Marii, ku zdumieniu słuchających starzec rzekł "Oto ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu i na znak, któremu sprzeciwiać się będą. A Twoją duszę - rzekł do Matki Bożej - miecz przeniknie, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu" (Łk 2, 34-35).
W tej doniosłej chwili również prorokini Anna, całe życie służąca Bogu w postach i modlitwach, sławiła Boga i opowiadała o Jezusie wszystkim, ludziom.
Proroctwo Symeona już wkrótce miało się spełnić zarówno w stosunku do Chrystusa, jak i do Matki Bożej. Rozpoczynała się już walka wiary i niewiary oraz podział na tych, którzy byli "za" i tych, którzy "przeciw". Po pierwszej ofierze, jaką złożyła Bogu Maria Panna, przyjść miały inne, trwające przez cale życie.
Święto Spotkania Pańskiego ma 1 dzień przedświąteczny i 7 dni poświątecznych. W przeddzień odprawia się nabożeństwo całonocnego czuwania z litiją. W sticherach zawarte są myśli, że przyniesiony do świątyni Zbawiciel, sprawca Starego i Nowego Testamentu pod postacią dwóch synogarlic przyjmuje ofiarę Cerkwi staro- i nowotestamentowej. Twórca Prawa staje się jego wykonawcą, sędziwy Pan Zastępów dziś ukazuje się jako Dziecię.
W paremijach, z których pierwsza łączy różne fragmenty ksiąg Wyjścia i Kapłańskiej, mowa jest o zwyczaju poświęcania Bogu pierworodnych synów, w drugiej o widzeniu proroka Izajasza, który ujrzał Boga na tronie w otoczeniu aniołów (Iz 6,1-12), w trzeciej o przepowiedni przyszłego nawrócenia Egiptu. Paremija ta czytana jest dlatego, że zgodnie z tradycją, w okresie ucieczki św. Rodziny do Egiptu i pobycie w Heliopolis - przed Jezusem runęły pogańskie bóstwa.
Charakter i znaczenie Święta wyrażone są w troparionie "Raduj się, błogosławiona Bogurodzico Dziewico, z Ciebie bowiem zajaśniało Słońce Prawdy, Chrystus, Bóg nasz, oświecający znajdujących się w ciemnościach, wesel się i ty, starcze sprawiedliwy, który wziąłeś na ramiona wyzwoliciela dusz naszych, darującego nam zmartwychwstanie. (Radujsia błahodatnaja Bohorodice Diewo, iz Tiebie bo wozsija Sołnce Prawdy, Christos Boh nasz, proswieszczajaj suszczija wo tmie, wiesielisia i Ty, starcze prawiednyj; prijemyj wo objatija Swoboditiela dusz naszych, darujuszczaho nam woskresienije).W kanonie podkreśla się fakt, że Syn Boży, objawia się w postaci Dziecięcia, będący bez grzechu podporządkowuje się prawu danemu zwykłym ludziom.
Podczas Liturgii brzmi prokimenon "Uwielbia dusza moja Pana" znany z poprzednich świąt ku czci Matki Bożej. Lekcja apostolska (Hbr 7,7-17) mówi o wyższości arcykapłaństwa Chrystusowego i zastąpieniu przez Niego starotestamentowych ofiar. Ewangelia (Łk 2, 23-40) relacjonuje okoliczności Spotkania Pańskiego. Zamiast "Zaprawdę godnym" chór śpiewa "zadostojnik" z refrenem "Bogurodzico Dziewico, nadziejo chrześcijan, otocz opieką, zachowaj i zbaw mających w Tobie nadzieję." (Bohorodice Diewo, Upowanije christianom, pokryj, sobludi i spasi na Tia upowajuszczich).
Zgodnie z tradycją w święto Spotkania Pańskiego dokonuje się poświęcenia świec gromnicznych, które z wiarą i ufnością w pomoc Bożą ochraniają domy od nieszczęść, chronią od piorunów, pożarów, gradobicia i innych kataklizmów. Poświęcone ze specjalnym rytuałem w cerkwi z wielką czcią przechowywane są w domach. Świece gromniczne wkłada się w ręce umierającym, jako wyraz ich płomiennej wiary, z jaką przyjmują cielesną śmierć.
Bezpośrednio z ewangelicznego faktu przyniesienia do świątyni i przedstawienia Bogu czterdziestodniowego Jezusa wypływa zwyczaj tzw. wprowadzenia do świątyni małego dziecka (wocerkowlenija albo wwodu). W 40 dniu od narodzin dziecka matki przynoszą niemowlęta obojga płci do cerkwi, aby będąc już ochrzczone zaliczone zostały do grona wiernych. Kapłan odczytuje w przedsionku specjalne modlitwy za matkę i dziecko. W modlitwie za matkę prosi, aby Bóg oczyścił od wszelkiej nieczystości i grzechu, by godnie mogła przyjąć Komunię Świętą. Za nowonarodzone dziecko prosi, aby Bóg uświęcił je, obdarzył mądrością i rozwagą pobłogosławił i pozwolił osiągnąć wiek dojrzały. Obrzęd ten jest widocznym znakiem, że w odróżnieniu od fizycznego rozwoju - duchowy wzrost każdego człowieka możliwy jest tylko dzięki łasce udzielanej za pośrednictwem Cerkwi.
Niniejszy tekst jest fragmentem książki "Nauka o nabożeństwach prawosławnych" ks. Konstantego Bondaruka. Została ona wydana przez diecezję białostocko-gdańską w 1987 r.
redakcja - Anna Czerewacka, Ewa Siegień
grafika: lwow.info
za: cerkiew.pl