polska: Arcybiskup Jakub z wizytą w Rosji

Arcybiskup Jakub z wizytą w Rosji

protodiakon Wiaczesław Perek, 07 listopada 2016

W dniach 4–7 listopada JE Najprzewielebniejszy Arcybiskup Białostocki i Gdański Jakub, na zaproszenie JE Najprzewielebniejszego Metropolity Wołokołamskiego Hilariona, przebywał w Moskwie. Arcybiskupowi Jakubowi towarzyszyli mnisi z supraskiego monasteru na czele z jego namiestnikiem archimandrytą Andrzejem. Powodem złożenia wizyty w Rosji delegacji naszej Cerkwi były uroczyste obchody 50–tej rocznicy odnalezienia Supraskiego Irmologionu.

4 listopada w dniu święta Kazańskiej Ikony Matki Bożej, arcybiskup Jakub odprawił Boską Liturgię w cerkwi Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość” w Moskwie. Podczas Liturgii śpiewał chór, który w całości wykonywał liturgiczne utwory zapisane według tzw. supraskiego napiewu.
 
Tego samego dnia wieczorem w Sali Koncertowej im. Czajkowskiego Moskiewskiej Filharmonii odbył się koncert muzyki cerkiewnej w wykonaniu Patriarszego Chóru Monasteru św. Daniela w Moskwie. Koncert odbył się z okazji 50–tej rocznicy odnalezienia Supraskiego Irmologionu. Podczas koncertu wykonywane były utwory liturgiczne tzw. supraskiego napiewu z Monasteru Zwiastowania Bogurodzicy w Supraślu z XVI w.

Jeszcze przed rozpoczęciem występu chóru, arcybiskup Jakub nagrodził w uznaniu za zasługi dla Cerkwi w Polsce, prof. Anatola Konotopa – wykładowcę Moskiewskiej Akademii Teologicznej – orderem św. Cyryla i Metodego. To właśnie dzięki prof. Konotopowi, pięćdziesiąt lat temu odnaleziono unikalną na skalę światową księgę, jaką jest Irmologion Supraski.

6 listopada arcybiskup Jakub odprawił Boską Liturgię w cerkwi Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość” w Moskwie. Nabożeństwu przewodniczył JE Najprzewielebniejszy Metropolita Wołokołamski Hilarion, przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych Patriarchatu Moskiewskiego. W Liturgii uczestniczył także JE Najprzewielebniejszy Metropolita Tamassos i Oreini Izajasz z Cypru.

Po zakończonej Liturgii metropolita Hilarion serdecznie przywitał hierarchów. Zwracając się do arcybiskupa Jakuba, podkreślił szczególne relacje łączące Cerkwie rosyjską i polską. "Nasze spotkania zawsze są nacechowane odkrytym sercem i wzajemną chrześcijańską miłością" – dodał władyka Hilarion.


Irmologion to cerkiewna księga liturgiczna, zawierająca teksty śpiewane na nabożeństwach. Irmologion Supraski powstał w latach 1598-1601. Na siedmiuset stronach zebrano utwory cerkiewnego śpiewu unisono i polifonii. Należy on do najdawniejszych transkrypcji neumatycznego zapisu melodii (kriuki), dokonanej przy pomocy notacji nutowo-liniowej. W irmologionie znalazł się cały cykl muzyki liturgicznej nabożeństwa wieczornego i jutrzni na wszystkie osiem tonów, a także śpiewy Liturgii i świąt. Różne modele melodyczne (raspiewy) są podpisane jako: supraski, mirski, znamiennyj, konstantynopolitański, bułgarski, grecki, carogrodzki. Twórca irmologionu, Bogdan Onisimowicz - śpiewak rodem z Pińska - wyróżniał się doskonałą umiejętnością pisania, wysokim poziomem wiedzy muzyczno-teoretycznej i wybitnym talentem artystycznym (stronice rękopisu ozdobił rysunkami i ornamentami). Już w 1572 roku odnotowano jego obecność w Supraślu.

W roku 1630 popadł w konflikt z opiekunem monasteru, Krzysztofem Chodkiewiczem, i został wypędzony. Prawdopodobnie zabrał ze sobą irmologion, który trafił najpierw do Ławry Pieczerskiej w Kijowie, potem do muzeum państwowego. W latach trzydziestych XX wieku został przekazany Bibliotece Akademii Nauk Ukrainy, gdzie dopiero w 1970 roku odnaleziono go w zbiorach działu rękopisów. Irmologion Supraski jest dziełem unikatowym, porównywalnym z najznamienitszymi rękopisami nutowymi na świecie.

Film z Sali Koncertowej im. Czajkowkiego Filharmonii Moskiewskiej tutaj
 
Za: orthodox.bialystok.pl

Fot. za: mospat.ru