publicystyka: 2 minuty z Ojcami: Prawo naturalne

2 minuty z Ojcami: Prawo naturalne

09 stycznia 2024

Prawo Mojżeszowe i przykazania ewangeliczne zostały wpisane w człowieka już przy jego stworzeniu, jest to prawo naturalne. Abba Serenus argumentuje jego rzeczywiste istnienie w taki sposób:

Pamiętajmy, że Bóg, stwarzając człowieka, zaszczepił w jego serce znajomość wszelkiego prawa. Gdyby człowiek przestrzegał prawa naturalnego tak, jak to czynił na początku, nie byłoby potrzeby spisania Prawa. Nie podaje się przecież [choremu] zewnętrznych środków, gdy dobrze działają te, które wytwarza organizm. Kiedy jednak przez swoją zuchwałość i grzeszne nałogi ludzie całkowicie usunęli z serc prawo naturalne, należało dla nich ustanowić surowe Prawo Mojżeszowe, aby chroniło i egzekwowało prawo naturalne. Posługując się słowami proroka Izajasza: Pan Bóg dał Prawo jako pomoc (Iz 8,20 LXX), możemy powiedzieć, że Prawo zostało dane człowiekowi na ratunek. Innymi słowy, chodziło o to, aby przynajmniej z lęku przed karą doczesną ludzie nie pozbyli się całkowicie skarbu prawa wypisanego w ich sercach.

Apostoł Paweł porównuje nawet Prawo do wychowawcy dzieci (por. Ga 3,23n), ponieważ uczyło i pilnowało, aby ludzie nie odstępowali od zasad otrzymanych przy stworzeniu.

Skąd jednak wiemy, że już wtedy Pan Bóg wlał w serce człowieka całą znajomość Prawa? Stąd, że wszyscy święci zachowywali jego normy, zanim jeszcze zostały one spisane i stosowali się do nich już przed potopem.

[…]

Czy znajdzie się choć jeden święty mąż, który przed powstaniem Prawa nie wypełniałby jego nakazów? O którym z nich można powiedzieć, że nie przestrzegał wezwani: Słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Panem jedynym (Pwt 6,4), lub że przekroczył przepis: Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią? (Wj 20,4). Który z nich nie zachowywał przykazania: Czcij ojca twego i matkę twoją (Wj 20,12) czy też następnych w Dekalogu: Nie będziesz zabijał, nie będziesz cudzołożył, nie będziesz kradł, nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek, nie będziesz pożądał żony bliźniego twego (Wj 20,13-17), lub innych, jeszcze większych od wymienionych, wyprzedzających nie tylko Prawo, ale i Ewangelię?

Fragment pochodzi z książki: Jan Kasjan, Rozmowy z Ojcami. Tom 1, Rozmowy I-X, przek. i oprac. ks. Arkadiusz Nocoń, Wydawnictwo Benedyktynów TYNIEC, Kraków 2007, s. 353-356. 
Wstęp i wybór tekstu: Jakub Oniszczuk