Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Światło Psałterza - Psalm 20
Edith M. Humphrey (tłum. Gabriel Szymczak), 01 grudnia 2023
.jpg)
Psalm 20, drugi „królewski” psalm jutrzniowy, rozszerza wiele tematów Psalmu 19. Składa się z dwóch głównych części: pierwsza mówi o „królu”, a druga część odnosi się do tego samego króla. Pierwsza część mówi o całej chwale, jaką Pan obdarzył „króla”, druga zaś wyraża ufność, że ten król odniesie zwycięstwo, bo Bóg jest z nim. Na koniec następuje krótka koda (zakończenie), w której zwracamy się do „króla” i nazywamy Go „PANEM”, wyrażając naszą ufność w Jego moc. Oto cały psalm:
Panie, król weseli się Twoją mocą i w Twoim zbawieniu bardzo się rozraduje.
Spełniłeś pragnienie jego serca i nie odmówiłeś błaganiu jego warg.
Albowiem uprzedziłeś go błogosławieństwem łaskawości, włożyłeś na jego głowę koronę z drogocennych kamieni.
Prosił Ciebie o życie i dałeś mu długie dni na wiek wieku.
Wielka jest jego chwała w Twoim zbawieniu, chwałę i wspaniałość włożyłeś na niego.
Albowiem dałeś mu błogosławieństwo na wiek wieku, rozweselasz go radością przed Twoim obliczem.
Król bowiem ma nadzieję w Panu i z łaski Najwyższego nie zachwieje się.
Niech Twa ręka dosięgnie wszystkich Twoich wrogów, Twoja prawica niech znajdzie wszystkich nienawidzących Ciebie.
Uczynisz ich jak piec ognisty, gdy się ukaże Twoje oblicze. Pan swoim gniewem ich zatrwoży i strawi ich ogień.
Potomstwo ich wytracisz z ziemi, usuniesz ich spośród synów ludzkich.
Albowiem zamyślili zło przeciwko Tobie, knuli podstępy, lecz nie mogą ich spełnić.
Zmusisz ich do ucieczki, a ku Twojej reszcie zwrócisz ich oblicze.
Powstań, Panie, w Twojej mocy, będziemy śpiewać i sławić Twoją moc.
Kasjodor, mnich i mąż stanu żyjący w VI wieku, wyjaśnia strukturę psalmu i jego działanie, biorąc pod uwagę naszą ufność w Boga-Człowieka:
„Nasza wiara, że w Chrystusie Panu są dwie natury, jedna boska i jedna ludzka, jest sprawą zbawienia. Te dwie natury trwają bez zmiany w jednej osobie na zawsze. To wyznanie wiary jest często powtarzane, ponieważ często słuchane i będące przedmiotem wiary przynosi życie. W początkowej narracji tego psalmu słowa proroka skierowane są do Boga Ojca w związku z wcieleniem Pana. Druga część opisuje jego różnorodne cnoty i chwałę, opisując jego życie od momentu, w którym cierpiał, aż do osiągnięcia wyżyny i szczytu wszystkich rzeczy dzięki łaskawemu darowi Ojca. W trzecim ten sam prorok zwraca się do Pana Chrystusa i tutaj, jak wyrażający życzenia, prosi, aby to, co wie, że ma nadejść, spełniło się na sądzie” (Objaśnienie Psalmów).
Oczywiście psalm istniał przed przyjściem Chrystusa i bez wątpienia wśród Żydów wyrażano pragnienie, aby Bóg błogosławił ich bogobojnych królów, takich jak Dawid, Jozjasz i Ezechiasz. Jednak w obliczu Króla królów sukces i uczciwość tych ziemskich królów bledną. Być może poszukiwali „pragnień swego serca” i otrzymali realizację niektórych z próśb, które przedkładali Bogu. Na przykład Saul w swoim sercu pragnął zabić Dawida, ale to Dawid otrzymał królestwo zgodnie z pragnieniem swego serca, z pomocą Abnera i innych (2 Sam 3, 21). Psalm 36, 4 mówi nam, że jeśli „rozkoszujemy się” Panem, Bóg spełni pragnienia naszego serca.
Tylko Syn ma to doskonałe upodobanie w Ojcu, z którym Jego ludzka wola jest całkowicie zgodna i którego boską wolę dzieli – zatem tylko Syn, Król królów, otrzymuje całkowite dopełnienie chwały i radości. W Psalmie 19, który uznaliśmy za ostatni epizod rozpoczynający jutrznię, modliliśmy się, aby król spełnił pragnienie swego serca; teraz z ufnością stwierdzamy: Spełniłeś pragnienie jego serca i nie odmówiłeś błaganiu jego warg. Chrystus oczywiście żąda od Ojca, abyśmy byli tam, gdzie On jest i mieli udział w jedności i błogosławieństwie, w echu Trójcy Świętej! „Ojcze Święty, ustrzeż w imię Twoje tych, których Mi dałeś, aby byli jedno jak My” (J 17, 11). Pragnieniem Jego serca było nasze błogosławieństwo, dlatego się modlił. Ta phronema (myśl, wola) Chrystusa powraca echem u św. Pawła, gdy myśli on o swojej własnej rodzinie żydowskiej, modląc się: „To jest upodobanie mego serca, aby dostąpili zbawienia” (Rz 10, 1). Obyśmy w tych pełnych napięcia czasach naśladowali hojność i żarliwość zarówno Jezusa, jak i Pawła, modląc się, aby ci, którzy Go nie znają – w tym ci, którzy pochodzą z Izraela – zostali zbawieni! Niech najgłębszym pragnieniem naszych serc będzie błogosławieństwo dla innych.
Nasz ufny i wzniosły Król Jezus daje nam także obietnicę, że będziemy „małymi królami i królowymi” wzorowanymi na Nim. Słyszymy, że Ojciec Go ukoronował i odpowiedział na Jego modlitwę o życie – widzimy to w zmartwychwstaniu i wniebowstąpieniu, które niosą nadzieję całemu światu. I tak na przykład podczas ceremonii zaślubin mąż i żona zostają koronowani, gdyż wkrótce będą rządzić na swoich własnych, małych dobrach, tak jak Adam i Ewa mieli rządzić przed tragedią Upadku. Po ceremonii koronacji słyszymy echo naszego Psalmu: „Włożyłeś na ich głowy korony z drogich kamieni; prosili Cię o życie, a Ty im je dałeś.”
Syn, który ma życie jak Ojciec w sobie, ożywia nasze małe ludzkie królestwa i dzieli się Swoją chwałą. Chwała, cześć, błogosławieństwo i majestat są udziałem Ojca i Syna – dlatego radujemy się, wiedząc, że to, co Syn posiada z natury, da nam, którzy do Niego należymy.
Obejmuje to ochronę przed wrogami, co szczegółowo opisuje Psalm. Są tacy, którzy spiskują przeciwko królowi, ale nie udaje im się to. Są tacy, którzy spiskują przeciwko tym z nas, którzy czczą Króla, ale Bóg zna ich plany i (choćby na samym końcu) je zniweczy. Ponieważ jednak należymy do Króla Jezusa, tego, który został ukoronowany na krzyżu, musimy pamiętać, że naszymi prawdziwymi wrogami nie są ciało i krew. Jest to oczywiście trudne, gdy człowiek w swoich działaniach stał się jak zwierzę i w ten sposób zaciemnił obraz Boga. Ale znowu mądry Kasjodor przypomina nam, że podobnie jak św. Paweł można je odwrócić. Zauważa: „Nazywa się ich wrogami tylko wtedy, gdy dadzą się zwieść pokusom diabła. Kiedy jednak powrócą do Chrystusa Pana, nazywani są sługami, dziećmi i przyjaciółmi” (Objaśnienia do Psalmów).
Psalm mówi trzeźwo o tych, którzy odrzucają Boga: zamyślili zło przeciwko Tobie, knuli podstępy, lecz nie mogą ich spełnić. Zmusisz ich do ucieczki, a ku Twojej reszcie zwrócisz ich oblicze. Ci, którzy nie chcą pokutować i zmienić swe życie, opuszczają oblicze Boga i odchodzą, gdzie jest tylko zniszczenie i śmierć. Boży sąd, jak widzieliśmy w wielu psalmach, jest koniecznym następstwem Jego sprawiedliwości i odrzuconego miłosierdzia. Zatem ci, którzy „odwrócili się” od oblicza Pana, są w smutnym stanie, nawet jeśli uczynili to przez pomyłkę, mając nadzieję uniknąć sądu Bożego. Św. Ambroży wyjaśniając to, nawiązuje do Kaina, który starał się uniknąć kary Bożej: „Odwrócony” [jest] wyrażeniem właściwie zastosowanym do grzesznika, gdyż „Kain odszedł sprzed oblicza Pana” i Psalmista mówi: „Sprawisz, że odwrócą się plecami”. Następnie wyjaśnia: „Sprawiedliwy nie odwraca się od Pana, lecz biegnie Mu na spotkanie i mówi: «Moje oczy są zawsze zwrócone ku Panu»”. A jednak, mówi św. Ambroży, jest nadzieja, ponieważ Bóg bada błądzących, posyłając im Swoje słowo i Swoich proroków. Ambroży przypomina nam, że kiedy wszystko wydawało się już stracone dla Jego ludu, Pan wzbudził Izajasza: „A kiedy Pan zapytał: «Kogo mam posłać?» Izajasz dobrowolnie ofiarował się i powiedział: «Oto jestem»”. Jeśli Pan wysyłał swoich proroków w czasach Starego Testamentu, o ileż więcej uczynił dla nas, posyłając Króla królów, poszukującego i boskiego Pasterza, samego Jezusa, który szuka każdego i ratuje go, i niesie zagubioną owcę do domu.
Za blask Króla, który ma udział we wszystkich chwałach Ojca, za jego potęgę i sprawiedliwość, i za jego miłosierdzie, wychwalamy zatem Pana wraz z Psalmistą, mówiąc: Powstań, Panie, w Twojej mocy, będziemy śpiewać i sławić Twoją moc.
A teraz nazywamy Króla Jezusa „Panem”, Imieniem ponad wszelkie imiona!
Ten Pan za dni Swego ciała prosił Ojca o życie i On Mu je dał, bo Mu się należało, i daje je także nam, bo nas kocha!
Edith M. Humphrey (tłum. Gabriel Szymczak)
za: edithmhumphrey.com
tłumaczenie psalmu: ks. Henryk Paprocki (liturgia.cerkiew.pl)
fotografia: bogdan /orthphoto.net/
Panie, król weseli się Twoją mocą i w Twoim zbawieniu bardzo się rozraduje.
Spełniłeś pragnienie jego serca i nie odmówiłeś błaganiu jego warg.
Albowiem uprzedziłeś go błogosławieństwem łaskawości, włożyłeś na jego głowę koronę z drogocennych kamieni.
Prosił Ciebie o życie i dałeś mu długie dni na wiek wieku.
Wielka jest jego chwała w Twoim zbawieniu, chwałę i wspaniałość włożyłeś na niego.
Albowiem dałeś mu błogosławieństwo na wiek wieku, rozweselasz go radością przed Twoim obliczem.
Król bowiem ma nadzieję w Panu i z łaski Najwyższego nie zachwieje się.
Niech Twa ręka dosięgnie wszystkich Twoich wrogów, Twoja prawica niech znajdzie wszystkich nienawidzących Ciebie.
Uczynisz ich jak piec ognisty, gdy się ukaże Twoje oblicze. Pan swoim gniewem ich zatrwoży i strawi ich ogień.
Potomstwo ich wytracisz z ziemi, usuniesz ich spośród synów ludzkich.
Albowiem zamyślili zło przeciwko Tobie, knuli podstępy, lecz nie mogą ich spełnić.
Zmusisz ich do ucieczki, a ku Twojej reszcie zwrócisz ich oblicze.
Powstań, Panie, w Twojej mocy, będziemy śpiewać i sławić Twoją moc.
Kasjodor, mnich i mąż stanu żyjący w VI wieku, wyjaśnia strukturę psalmu i jego działanie, biorąc pod uwagę naszą ufność w Boga-Człowieka:
„Nasza wiara, że w Chrystusie Panu są dwie natury, jedna boska i jedna ludzka, jest sprawą zbawienia. Te dwie natury trwają bez zmiany w jednej osobie na zawsze. To wyznanie wiary jest często powtarzane, ponieważ często słuchane i będące przedmiotem wiary przynosi życie. W początkowej narracji tego psalmu słowa proroka skierowane są do Boga Ojca w związku z wcieleniem Pana. Druga część opisuje jego różnorodne cnoty i chwałę, opisując jego życie od momentu, w którym cierpiał, aż do osiągnięcia wyżyny i szczytu wszystkich rzeczy dzięki łaskawemu darowi Ojca. W trzecim ten sam prorok zwraca się do Pana Chrystusa i tutaj, jak wyrażający życzenia, prosi, aby to, co wie, że ma nadejść, spełniło się na sądzie” (Objaśnienie Psalmów).
Oczywiście psalm istniał przed przyjściem Chrystusa i bez wątpienia wśród Żydów wyrażano pragnienie, aby Bóg błogosławił ich bogobojnych królów, takich jak Dawid, Jozjasz i Ezechiasz. Jednak w obliczu Króla królów sukces i uczciwość tych ziemskich królów bledną. Być może poszukiwali „pragnień swego serca” i otrzymali realizację niektórych z próśb, które przedkładali Bogu. Na przykład Saul w swoim sercu pragnął zabić Dawida, ale to Dawid otrzymał królestwo zgodnie z pragnieniem swego serca, z pomocą Abnera i innych (2 Sam 3, 21). Psalm 36, 4 mówi nam, że jeśli „rozkoszujemy się” Panem, Bóg spełni pragnienia naszego serca.
Tylko Syn ma to doskonałe upodobanie w Ojcu, z którym Jego ludzka wola jest całkowicie zgodna i którego boską wolę dzieli – zatem tylko Syn, Król królów, otrzymuje całkowite dopełnienie chwały i radości. W Psalmie 19, który uznaliśmy za ostatni epizod rozpoczynający jutrznię, modliliśmy się, aby król spełnił pragnienie swego serca; teraz z ufnością stwierdzamy: Spełniłeś pragnienie jego serca i nie odmówiłeś błaganiu jego warg. Chrystus oczywiście żąda od Ojca, abyśmy byli tam, gdzie On jest i mieli udział w jedności i błogosławieństwie, w echu Trójcy Świętej! „Ojcze Święty, ustrzeż w imię Twoje tych, których Mi dałeś, aby byli jedno jak My” (J 17, 11). Pragnieniem Jego serca było nasze błogosławieństwo, dlatego się modlił. Ta phronema (myśl, wola) Chrystusa powraca echem u św. Pawła, gdy myśli on o swojej własnej rodzinie żydowskiej, modląc się: „To jest upodobanie mego serca, aby dostąpili zbawienia” (Rz 10, 1). Obyśmy w tych pełnych napięcia czasach naśladowali hojność i żarliwość zarówno Jezusa, jak i Pawła, modląc się, aby ci, którzy Go nie znają – w tym ci, którzy pochodzą z Izraela – zostali zbawieni! Niech najgłębszym pragnieniem naszych serc będzie błogosławieństwo dla innych.
Nasz ufny i wzniosły Król Jezus daje nam także obietnicę, że będziemy „małymi królami i królowymi” wzorowanymi na Nim. Słyszymy, że Ojciec Go ukoronował i odpowiedział na Jego modlitwę o życie – widzimy to w zmartwychwstaniu i wniebowstąpieniu, które niosą nadzieję całemu światu. I tak na przykład podczas ceremonii zaślubin mąż i żona zostają koronowani, gdyż wkrótce będą rządzić na swoich własnych, małych dobrach, tak jak Adam i Ewa mieli rządzić przed tragedią Upadku. Po ceremonii koronacji słyszymy echo naszego Psalmu: „Włożyłeś na ich głowy korony z drogich kamieni; prosili Cię o życie, a Ty im je dałeś.”
Syn, który ma życie jak Ojciec w sobie, ożywia nasze małe ludzkie królestwa i dzieli się Swoją chwałą. Chwała, cześć, błogosławieństwo i majestat są udziałem Ojca i Syna – dlatego radujemy się, wiedząc, że to, co Syn posiada z natury, da nam, którzy do Niego należymy.
Obejmuje to ochronę przed wrogami, co szczegółowo opisuje Psalm. Są tacy, którzy spiskują przeciwko królowi, ale nie udaje im się to. Są tacy, którzy spiskują przeciwko tym z nas, którzy czczą Króla, ale Bóg zna ich plany i (choćby na samym końcu) je zniweczy. Ponieważ jednak należymy do Króla Jezusa, tego, który został ukoronowany na krzyżu, musimy pamiętać, że naszymi prawdziwymi wrogami nie są ciało i krew. Jest to oczywiście trudne, gdy człowiek w swoich działaniach stał się jak zwierzę i w ten sposób zaciemnił obraz Boga. Ale znowu mądry Kasjodor przypomina nam, że podobnie jak św. Paweł można je odwrócić. Zauważa: „Nazywa się ich wrogami tylko wtedy, gdy dadzą się zwieść pokusom diabła. Kiedy jednak powrócą do Chrystusa Pana, nazywani są sługami, dziećmi i przyjaciółmi” (Objaśnienia do Psalmów).
Psalm mówi trzeźwo o tych, którzy odrzucają Boga: zamyślili zło przeciwko Tobie, knuli podstępy, lecz nie mogą ich spełnić. Zmusisz ich do ucieczki, a ku Twojej reszcie zwrócisz ich oblicze. Ci, którzy nie chcą pokutować i zmienić swe życie, opuszczają oblicze Boga i odchodzą, gdzie jest tylko zniszczenie i śmierć. Boży sąd, jak widzieliśmy w wielu psalmach, jest koniecznym następstwem Jego sprawiedliwości i odrzuconego miłosierdzia. Zatem ci, którzy „odwrócili się” od oblicza Pana, są w smutnym stanie, nawet jeśli uczynili to przez pomyłkę, mając nadzieję uniknąć sądu Bożego. Św. Ambroży wyjaśniając to, nawiązuje do Kaina, który starał się uniknąć kary Bożej: „Odwrócony” [jest] wyrażeniem właściwie zastosowanym do grzesznika, gdyż „Kain odszedł sprzed oblicza Pana” i Psalmista mówi: „Sprawisz, że odwrócą się plecami”. Następnie wyjaśnia: „Sprawiedliwy nie odwraca się od Pana, lecz biegnie Mu na spotkanie i mówi: «Moje oczy są zawsze zwrócone ku Panu»”. A jednak, mówi św. Ambroży, jest nadzieja, ponieważ Bóg bada błądzących, posyłając im Swoje słowo i Swoich proroków. Ambroży przypomina nam, że kiedy wszystko wydawało się już stracone dla Jego ludu, Pan wzbudził Izajasza: „A kiedy Pan zapytał: «Kogo mam posłać?» Izajasz dobrowolnie ofiarował się i powiedział: «Oto jestem»”. Jeśli Pan wysyłał swoich proroków w czasach Starego Testamentu, o ileż więcej uczynił dla nas, posyłając Króla królów, poszukującego i boskiego Pasterza, samego Jezusa, który szuka każdego i ratuje go, i niesie zagubioną owcę do domu.
Za blask Króla, który ma udział we wszystkich chwałach Ojca, za jego potęgę i sprawiedliwość, i za jego miłosierdzie, wychwalamy zatem Pana wraz z Psalmistą, mówiąc: Powstań, Panie, w Twojej mocy, będziemy śpiewać i sławić Twoją moc.
A teraz nazywamy Króla Jezusa „Panem”, Imieniem ponad wszelkie imiona!
Ten Pan za dni Swego ciała prosił Ojca o życie i On Mu je dał, bo Mu się należało, i daje je także nam, bo nas kocha!
Edith M. Humphrey (tłum. Gabriel Szymczak)
za: edithmhumphrey.com
tłumaczenie psalmu: ks. Henryk Paprocki (liturgia.cerkiew.pl)
fotografia: bogdan /orthphoto.net/