Zostań przyjacielem cerkiew.pl
2 minuty z Ojcami: Ślepe posłuszeństwo
28 września 2023
Posłuszeństwo jest niezwykle ważnym elementem życia wspólnotowego, monastycznego. Nie chodzi jednak o ślepe posłuszeństwo. Św. Bazyli Wielki nakreśla jego granice, odpowiadając na pytanie:
Skoro Pan nakazał: Zmusza cię kto, żeby iść z nim tysiąc kroków, idź dwa tysiące (Mt 5,41), i Apostoł poucza, abyśmy byli sobie wzajemnie poddani w bojaźni Chrystusowej (por. Ef 5,21), czy to znaczy, iż należy słuchać każdego i to w jakiejkolwiek sprawie?
Różnorodność osób, które wydają nakazy, nie powinna pomniejszać posłuszeństwa u tych, którym się nakazuje. Mojżesz bowiem nie pogardził dobrą radą, jakiej udzielił mu Jetro (por. Wj 18,19).
Wydawane nakazy mogą znacznie się różnić. Jedne bowiem sprzeciwiają się przykazaniu Pana, bądź je naruszają i wypaczają, dodając coś zakazanego; inne zgodne są z przykazaniem; inne znów, chociaż nie czynią zadość przykazaniu w sposób wyraźny, przyczyniają się do jego wypełniania, wspomagając je. Należy więc pamiętać o słowach Apostoła: Proroctwa nie lekceważcie. Wszystko badajcie, a co szlachetne – zachowujcie. Unikajcie wszystkiego, co ma choćby pozór zła (1 Tes 5,20-22); i znowu: Udaremniamy ukryte knowania i wszelką wyniosłość przeciwną poznaniu Boga i wszelki umysł poddajemy w posłuszeństwo Chrystusowi (2 Kor 10,4n).
Gdy więc nakazuje się nam coś zgodnego z przykazaniem bądź też przyczyniającego się do jego wypełnienia, winniśmy to przyjąć ze szczególną gorliwością i uwagą jako wolę Boga. W ten sposób wypełnimy słowa: Znosząc siebie nawzajem w miłości Chrystusa (Ef 4,2). Gdy zaś nakazuje się nam to, co sprzeciwia się przykazaniu Pana, naruszając je lub wypaczając, wtedy jest czas, by powiedzieć: Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi (Dz 5,29). Trzeba też pamiętać o słowach Pana: Natomiast za obcym nie pójdą, lecz będą uciekać od niego, bo nie znają głosu obcych (J 10,5), i o przestrodze Apostoła, który dla naszego bezpieczeństwa ważył się nawet odwołać do aniołów: Ale gdybyśmy nawet my lub anioł z nieba głosił wam Ewangelię różną od tej, którą wam głosiliśmy – niech będzie przeklęty! (Ga 1,8).
Stąd płynie dla nas nauka, że gdyby nawet ktoś był nam bardzo bliski lub niezwykle sławny, to jednak miłując Pana, winniśmy go unikać, a nawet znienawidzić, jeżeli przeszkadza wypełniać rzeczy nakazane przez Pana lub poleca czynić rzeczy zakazane.
Różnorodność osób, które wydają nakazy, nie powinna pomniejszać posłuszeństwa u tych, którym się nakazuje. Mojżesz bowiem nie pogardził dobrą radą, jakiej udzielił mu Jetro (por. Wj 18,19).
Wydawane nakazy mogą znacznie się różnić. Jedne bowiem sprzeciwiają się przykazaniu Pana, bądź je naruszają i wypaczają, dodając coś zakazanego; inne zgodne są z przykazaniem; inne znów, chociaż nie czynią zadość przykazaniu w sposób wyraźny, przyczyniają się do jego wypełniania, wspomagając je. Należy więc pamiętać o słowach Apostoła: Proroctwa nie lekceważcie. Wszystko badajcie, a co szlachetne – zachowujcie. Unikajcie wszystkiego, co ma choćby pozór zła (1 Tes 5,20-22); i znowu: Udaremniamy ukryte knowania i wszelką wyniosłość przeciwną poznaniu Boga i wszelki umysł poddajemy w posłuszeństwo Chrystusowi (2 Kor 10,4n).
Gdy więc nakazuje się nam coś zgodnego z przykazaniem bądź też przyczyniającego się do jego wypełnienia, winniśmy to przyjąć ze szczególną gorliwością i uwagą jako wolę Boga. W ten sposób wypełnimy słowa: Znosząc siebie nawzajem w miłości Chrystusa (Ef 4,2). Gdy zaś nakazuje się nam to, co sprzeciwia się przykazaniu Pana, naruszając je lub wypaczając, wtedy jest czas, by powiedzieć: Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi (Dz 5,29). Trzeba też pamiętać o słowach Pana: Natomiast za obcym nie pójdą, lecz będą uciekać od niego, bo nie znają głosu obcych (J 10,5), i o przestrodze Apostoła, który dla naszego bezpieczeństwa ważył się nawet odwołać do aniołów: Ale gdybyśmy nawet my lub anioł z nieba głosił wam Ewangelię różną od tej, którą wam głosiliśmy – niech będzie przeklęty! (Ga 1,8).
Stąd płynie dla nas nauka, że gdyby nawet ktoś był nam bardzo bliski lub niezwykle sławny, to jednak miłując Pana, winniśmy go unikać, a nawet znienawidzić, jeżeli przeszkadza wypełniać rzeczy nakazane przez Pana lub poleca czynić rzeczy zakazane.
Bazyli Wielki, Pisma Ascetyczne, tom 2 , przekł. i opr. ks. Józef Naumowicz, Wydawnictwo Benedyktynów TYNIEC, Kraków 2011, s. 329-330.
Wstęp i wybór tekstu: Jakub Oniszczuk.