polska: Przegląd Prawosławny na czerwiec

Przegląd Prawosławny na czerwiec

05 czerwca 2023

O dwóch cudach piszemy. Jakich? Oba zdarzyły się w Warszawie. Pierwszy to wyświęcenie w stolicy cerkwi Hagia Sophia, po ponad 10 latach starań o plac pod jej budowę i tylko po ośmiu latach wznoszenia, wraz z pokryciem jej malowidłami, napisaniem ikon. Podczas gdy w innych krajach cerkwie pod tym wezwaniem przejmowane są przez muzułmanów, popadają w runę, służą jako muzea, oczywiście jako cerkwie także, u nas, przy tak małej prawosławnej społeczności, powstaje wspaniała Hagia Sophia na ursynowskich polach. Jej wyświęcenie 14 maja miało bardzo uroczysty charakter, zgromadziło wszystkich biskupów naszej cerkwi, mnóstwo duchownych i wiernych z całej Polski. A cud drugi? Metropolita Sawa, który tak zabiegał o to, by po ponad stu latach przerwy została zbudowana w stolicy pierwsza cerkiew i jej budowie oddał mnóstwo serca, mocno zachorował na kilka miesięcy przed planowanym wyświęceniem. I oto stanął za prestołem w czasie uroczystości. Dziękował Bogu i ludziom.

Z inicjatywy posła Eugeniusza Czykwina została wydana polskojęzyczna wersja, czternasta językowa z kolei, albumu "Hagia Sophia. cerkwie Świętej Sophii Mądrości Bożej na świecie". W niej zostały przybliżone także dwie nasze Hagie Sophie - warszawska i białostocka. Obu wydarzeniom - wyświęceniu cerkwi i wydaniu albumu - towarzyszył przyjazd grupy parlamentarzystów z Grecji, Cypru i Armenii. Konferencja prezentująca album odbyła się w Akademii Supraskiej.

Zesłanie Ducha Świętego na apostołów to narodzenie Cerkwi Chrystusowej. O. Konstanty Bondaruk w pouczającym tekście "Powołanie i odpowiedzialność" przekonuje, że im świat bardziej się laicyzuje, tym bardziej potrzebujemy mocnych duchem kapłanów - "soli ziemi", światłości świata", chociaż wie też, że jakie społeczeństwo, tacy kapłani, ale mimo wszystko zachęca, by "nie pluć do własnej studni".

Choć historia prawosławia w Rzeszowie i okolicach liczy kilkaset, a może i ponad tysiąc lat, jak sugerują badacze śladów misji cyrylometodiańskiej na ziemiach polskich, to obecna parafia, po kilkusetletniej przerwie, powstała dopiero w 2004 roku. Od 2009 roku jej proboszczem jest energiczny i oddany o. Dariusz Bojczyk. Cerkiew w ciągu kilkunastu lat napełniła się świętościami i wiernymi.

Udajemy się do Włoch, do Bari. A jeśli do Bari, to wiadomo, do świętego Cudotwórcy Mikołaja. Piszemy o tym, w jaki sposób czczą go katolicy i prawosławni. Bo prawosławni modlą się teraz regularnie przy relikwiach świętego w katolickiej romańskiej bazylice z XII wieku, ale też w swoim podworju, należącym do Ruskiej Cerkwi Prawosławnej. Podworije z cerkwią i domem pielgrzyma jest imponujące, ufundowane przez księżną św. Elżbietę Fiodorowną przed Wielką Wojną, potem należące do władz Bari, by dopiero w 2012 roku znów wrócić do Cerkwi.

10 czerwca czcimy pamięć św. chirurga Łukasza (Wojno-Jasienieckiego). Piszemy o nim jak "wrogu ludu" i jego rodzinie - zmarłej w 38 roku życia żonie Annie Wasiliewnej i czwórce dzieci, oddanych medycynie i nauce.

Po 109 latach przerwy do Pabianic wróciła prawosławna Liturgia. O Pabianicach przeczytamy na szerokim tle dziejów prawosławia, ale i przemysłu w tym podłódzkim mieście.

"Ciężkie czasy dla prawosławia" to tekst o czasach po unii brzeskiej, wywołującej gwałtowne spory nie tylko w końcu XVI i na początku XVII wieku, kiedy nazywano siebie nawzajem Koczkodan, Bazyliszek, Jaszczurko, Krokodylu, Potworco, Mudrahelu. Spory trwają do dziś.

Jak zmienne i trudne były losy prawosławia w Chinach, poczynając aż od XIII wieku aż do dziś, przeczytamy w tekście Andrzeja Charyło.

Na Ukrainie coraz straszniej dla wiernych kanonicznej Cerkwi , zagrożonej i ze strony państwa, i wspieranych przez nie razkolników, tak jakby władze obrały kurs na jej całkowitą delegalizację i zniszczenie. O tym w analitycznym tekście Ałły Matreńczyk "Niech Bóg im wybaczy".

Poseł Eugeniusz Czykwin pisze o wizycie parlamentarzystów z Międzyparlamentarnego Zgromadzenia Prawosławia w połowie maja w Polsce, trzeciej oficjalnej w naszym kraju (1998, 2011). Goście odwiedzili święte i ważne dla prawosławia w Polsce miejsca, spotkali się z przedstawicielami władz różnych szczebli oraz hierarchami Cerkwi i Kościoła rzymskokatolickiego.

Anna Radziukiewicz