Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Przegląd Prawosławny na maj
17 maja 2023
W maju minie 25 lat, od kiedy Jego Eminencja władyka Sawa pełni posługę metropolity warszawskiego i całej Polski. Tej służbie - oddanej, wiernej, odważnej, dalekowzrocznej, poświęcamy w Przeglądzie dziesięć stron. Zaczynamy od dość osobistych wspomnień i ocen arcybiskupa wrocławskiego i szczecińskiego Jerzego, dla którego hierarcha spełnił rolę opiekuńczego, ale i czasem surowego ojca. Śledzimy wielki rozmach, jaki nadał metropolita budowom cerkwi, domów zakonnych i parafialnych, centrów kultury, troskę hierarchy o edukację duchownych i świeckich, w kraju i za granicą. Piszemy o dziesiątkach ważnych wizyt hierarchów innych Cerkwi w świecie w Polsce i o roli metropolity na forum międzynarodowym. Rozwój monasterów to także zasługa naszego metropolity - ich liczba zwiększyła się przy władyce z dwóch do dwunastu.
"Emilian i Emilia" to wyprawa do miasteczka w pobliżu Belgradu, a tam jest cerkiew i monaster. "Odbudujemy cerkiew, potem i monaster" - rzekła do Emiliana żona Emilia, wskazując ni to na melinę, ni to schronienie urządzone w czasach komunistycznych w cerkwi przez robotników rolnych. Emilian włożył w dzieło zarobione w Niemczech pieniądze. Emiliana wyświęcono na duchownego, Emilia została mniszką. Jest teraz tam kilka mniszek.
O tym, jak grekokatolicy, którzy zasiedliliby niemal cały Białystok, przechodzili masowo w Stanach Zjednoczonych w końcu XIX wieku na prawosławie i to głównie za sprawą misji św. Aleksego Totha, Karpatorusina, pisze o. Arkadiusz Mironko, jednocześnie profesor ekonomii w Indiana University East. Zamieszczamy też rozmowę z o. prof. Mironko.
O unii piszemy jeszcze w tekście "Jak dwóch duchownych neounii się opierało" - na Wołyniu w okresie międzywojennym. Jest m. in. o tym, jak kilkaset wiernych weszło w obronie swojej świątyni 21 lutego do cerkwi, pozostając w niej do 1 marca. Ale i tak policja wzięła ją szturmem. Prawosławni służyli więc w czyimś domu albo pod gołym niebem.
Z o. Stanisławem Strachem udamy się do Pragi, gdzie odwiedzimy parafię św. Mikołaja Cudotwórcy.
"My, chłopi", czyli o historii pisanej z punktu widzenia chłopa/chama, głównie w kontekście spojrzenia na powstanie styczniowe. Dlaczego nie uczestniczyli w nim chłopi, tak samo na ziemiach obecnego Podlasia, jak i na Ziemi Świętokrzyskiej. Czyje to było powstanie - pańskie czy chamskie?
"Ławry się bronią" to bolesny tekst Ałły Matreńczyk o prześladowaniach kanonicznej Cerkwi na Ukrainie, kiedy obecne władze chcą wyrwać serce tej Cerkwi, Ławrę Kijowsko-Pieczerską. Metropolitę Pawła, zwierzchnika Ławry, posadzono w domowym areszcie. Dwustu mnichom władze każą się wynosić, także trzystu seminarzystom i studentom tu się uczącym. Ławry bronią nieustannie tysiące wiernych. Ale skala represji i jej tempo przerażają. Tymczasem sekretarz stanu USA Mike Pompeo, wizytujący Ukrainę, otrzymuje 4 kwietnia z rąk zwierzchnika niekanonicznej PCU Epifaniusza (Dubienko) najwyższą nagrodę PCU - Krzyż Prawosławnej Cerkwi Ukrainy, przyznaną "za trud dla dobra Ukrainy i obronę religijnej wolności".
Nie pomaga "list otwarty", pisany przez przedstawicieli UCP do patriarchy Bartłomieja. Zresztą patriarcha nie odpowiada. Jest mroczno i straszno.
Podlasie 20 i 21 kwietnia odwiedziła grupa około stu parlamentarzystów Koalicji Obywatelskiej na czele z szefem PO Donaldem Tuskiem. relacjonujemy jedno ze spotkań. Odbyło się ono w siedzibie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach. Jego gospodarzem był poseł Eugeniusz Czykwin. Z bielszczanami spotkali się senator Kazimierz Kleina i Barbara Nowacka, oboje znani z życzliwości i dobrej woli wobec mniejszości narodowych i etnicznych.
Eugeniusz Czykwin w "Notatkach z Wiejskiej" pisze o katastrofalnych skutkach szczelnego zamknięcia granicy polsko-białoruskiej i "powieszeniu" na niej ponownie "żelaznej kurtyny". Przy okazji wyjaśnia, skąd się wzięło to pojęcie - pierwszy zastosował je filozof i teolog Wasilij Rozanow, a spopularyzował Winston Churchill, po czym prezydenci Stanów Zjednoczonych.
Anna Radziukiewicz
"Emilian i Emilia" to wyprawa do miasteczka w pobliżu Belgradu, a tam jest cerkiew i monaster. "Odbudujemy cerkiew, potem i monaster" - rzekła do Emiliana żona Emilia, wskazując ni to na melinę, ni to schronienie urządzone w czasach komunistycznych w cerkwi przez robotników rolnych. Emilian włożył w dzieło zarobione w Niemczech pieniądze. Emiliana wyświęcono na duchownego, Emilia została mniszką. Jest teraz tam kilka mniszek.
O tym, jak grekokatolicy, którzy zasiedliliby niemal cały Białystok, przechodzili masowo w Stanach Zjednoczonych w końcu XIX wieku na prawosławie i to głównie za sprawą misji św. Aleksego Totha, Karpatorusina, pisze o. Arkadiusz Mironko, jednocześnie profesor ekonomii w Indiana University East. Zamieszczamy też rozmowę z o. prof. Mironko.
O unii piszemy jeszcze w tekście "Jak dwóch duchownych neounii się opierało" - na Wołyniu w okresie międzywojennym. Jest m. in. o tym, jak kilkaset wiernych weszło w obronie swojej świątyni 21 lutego do cerkwi, pozostając w niej do 1 marca. Ale i tak policja wzięła ją szturmem. Prawosławni służyli więc w czyimś domu albo pod gołym niebem.
Z o. Stanisławem Strachem udamy się do Pragi, gdzie odwiedzimy parafię św. Mikołaja Cudotwórcy.
"My, chłopi", czyli o historii pisanej z punktu widzenia chłopa/chama, głównie w kontekście spojrzenia na powstanie styczniowe. Dlaczego nie uczestniczyli w nim chłopi, tak samo na ziemiach obecnego Podlasia, jak i na Ziemi Świętokrzyskiej. Czyje to było powstanie - pańskie czy chamskie?
"Ławry się bronią" to bolesny tekst Ałły Matreńczyk o prześladowaniach kanonicznej Cerkwi na Ukrainie, kiedy obecne władze chcą wyrwać serce tej Cerkwi, Ławrę Kijowsko-Pieczerską. Metropolitę Pawła, zwierzchnika Ławry, posadzono w domowym areszcie. Dwustu mnichom władze każą się wynosić, także trzystu seminarzystom i studentom tu się uczącym. Ławry bronią nieustannie tysiące wiernych. Ale skala represji i jej tempo przerażają. Tymczasem sekretarz stanu USA Mike Pompeo, wizytujący Ukrainę, otrzymuje 4 kwietnia z rąk zwierzchnika niekanonicznej PCU Epifaniusza (Dubienko) najwyższą nagrodę PCU - Krzyż Prawosławnej Cerkwi Ukrainy, przyznaną "za trud dla dobra Ukrainy i obronę religijnej wolności".
Nie pomaga "list otwarty", pisany przez przedstawicieli UCP do patriarchy Bartłomieja. Zresztą patriarcha nie odpowiada. Jest mroczno i straszno.
Podlasie 20 i 21 kwietnia odwiedziła grupa około stu parlamentarzystów Koalicji Obywatelskiej na czele z szefem PO Donaldem Tuskiem. relacjonujemy jedno ze spotkań. Odbyło się ono w siedzibie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach. Jego gospodarzem był poseł Eugeniusz Czykwin. Z bielszczanami spotkali się senator Kazimierz Kleina i Barbara Nowacka, oboje znani z życzliwości i dobrej woli wobec mniejszości narodowych i etnicznych.
Eugeniusz Czykwin w "Notatkach z Wiejskiej" pisze o katastrofalnych skutkach szczelnego zamknięcia granicy polsko-białoruskiej i "powieszeniu" na niej ponownie "żelaznej kurtyny". Przy okazji wyjaśnia, skąd się wzięło to pojęcie - pierwszy zastosował je filozof i teolog Wasilij Rozanow, a spopularyzował Winston Churchill, po czym prezydenci Stanów Zjednoczonych.
Anna Radziukiewicz