publicystyka: Asceza jako życie modlitwą, postem i pokutą

Asceza jako życie modlitwą, postem i pokutą

metropolita Antoni (tłum. Gabriel Szymczak), 04 września 2022

W naszym dziedzictwie jest wielu stylitów, którzy praktykowali ascezę w wielu regionach. Św. Szymon Słupnik był pierwszym z nich, prowadzącym taki styl życia. Można się jednak zastanawiać: czy asceza to ujarzmianie ciała niezwykłymi metodami?

Czym jest asceza?

Słowem używanym w języku greckim jest ἀσκησις, co oznacza „ćwiczenie”.

Jest to ćwiczenie w ogołacaniu się (κένοσις, por. Flp 2, 7) z ego. Wszystkie namiętności i grzechy są związane z ego, a ego jest źródłem upadku i oddalenia od Boga i drugiego człowieka.

Większość ludzi myśli, że asceza jest tylko dla mnichów i ascetów, ale to jest coś, czego wymaga się od wszystkich wierzących. Kościół uczy nas życia nią poprzez modlitwę, post i pokutę, według tego, co przykazał nam nasz Pan, Jezus Chrysttus.

Asceza jest więc życiem modlitwą, postem i pokutą w celu oczyszczenia się z naszego ja, aby to Bóg stał się dla nas naszym ja, naszym życiem i wszystkim.

Asceza jest ucieczką od siebie, czyli od źródła namiętności, poprzez odłożenie na bok przyjemności i namiętności, które walczą z człowiekiem w nim samym, w jego sercu i jego istocie, poprzez osobisty wysiłek, mocne i szczere pragnienie oraz łaskę Bożą.

Nazywa się to walką ascetyczną lub walką duchową. Jest to działanie dzielone między wolą człowieka i łaskę Trójcy Świętej, którą nazywamy „synergią” (συνεργία).

Mnisi stali się nauczycielami życia duchowego, ponieważ opuścili świat i wszystko, co w nim jest. Sprzedali i rozdali, co mieli, aby naśladować Chrystusa. Pierwszych z nich uczył bezpośrednio Bóg, tak jak uczył św. Antoniego Wielkiego, gdy ukazał mu się anioł i nauczył go pokonywać zmęczenie pracą, modlitwą i duchową lekturą.

Mnisi i asceci, każdy według swoich zdolności, zaczęli walczyć o panowanie nad ciałem, postępując zgodnie ze słowami apostoła Pawła: „Poskramiam moje ciało i biorę je w niewolę” (1 Kor 9, 27). Św. Szymon Słupnik wymyślił ten sposób życia na słupie w upale i zimnie, a inni poszli za nim w tym kierunku.

Niemniej jednak w Kościele prawosławnym, jak wspomnieliśmy wyżej, asceza jest zasadniczo wysiłkiem modlitwy, postu i pokuty, aby można było osiągnąć poznanie siebie i oczyszczenie serca, aby wznieść się w swojej relacji z Bogiem i drugim człowiekiem, póki nadejdzie Pan, poprzez jedność z Trójcą, w jedności z całym stworzeniem i służbą Bogu w człowieku.

Umiłowani, życie, nauka i tradycje naszego Kościoła prawosławnego przesycone są duchem ascezy, modlitwy i postu. Nasza liturgia jest wypełniona duchowymi naukami, które zachęcają do pokuty, pokory, sądu duszy, sądu nad grzechem i miłości do grzesznika.

W naszym Kościele mamy skarbnicę nauk Ojców o tym, jak zwalczać namiętności i stawiać czoła pokusom.

Musimy pić ze studni łaski, które są w naszym Kościele prawosławnym i z pism Ojców, abyśmy mogli postępować tak, jak ci, którzy byli przed nami, i stać się świętymi, tak jak oni stali się święci. Nie ma życia chrześcijańskiego bez ascezy.

Kto ma uszy, niech słucha.

+Antoni
Metropolita Zahle, Baalbek i ich zależności

za: Notes on Arab Orthodoxy

fotografia: oHellKungo /orthphoro.net/