Zostań przyjacielem cerkiew.pl
W Krakowie powstaje nowa cerkiew
30 sierpnia 2022
W miniony weekend 27-28 sierpnia, Parafia Prawosławna w Krakowie obchodziła swoje patronalne święto – Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy oraz niezwykle ważny moment w swojej historii, jakim było poświęcenie krzyża i placu, na którym ma powstać nowa krakowska cerkiew. Świętowanie rozpoczęło sobotnie nabożeństwo całonocnego czuwania, podczas którego biskup Atanazy dokonał postrzyżyn lektorskich Aleksego Pavlenko i Wołodymyra Botnarenko. W niedzielny poranek parafianie i duchowieństwo witali Ordynariusza Diecezji Łódzko – Poznańskiej biskupa Atanazego w progu krakowskiej świątyni. Dzieci, młodzież i Rada Parafialna spotkała Władykę tradycyjnym chlebem i solą, kwiatami i pięknymi słowami próśb o arcypasterskie błogosławieństwo i modlitwę. Następnie proboszcz parafii, ks. Jarosław Antosiuk przywitał Władykę i zaproszonych gości, i przybliżył historię starań krakowskiej wspólnoty prawosławnej o wolnostojącą cerkiew:
„Prawosławna placówka duszpasterska powstała w Krakowie w 1918 roku jako cerkiew garnizonowa Wojska Polskiego. Po I wojnie światowej obszar Polski obejmował tereny na wschodzie i południu zamieszkałe przez ok. 5 mln. prawosławnych. Stanowili oni także poważny odsetek żołnierzy w Wojsku Polskim. Początkowo cerkiew garnizonową umieszczono w byłej ujeżdżalni koni, obok koszar, przy ulicy Lubicz (1923 r.). Następnie przeniesiono ją do Wielkiej Sali koszar przy placu Na Groblach (1927 r.). W niej ustawiono XIX-wieczny ikonostas ze zlikwidowanej cerkwi w Miechowie, uzupełniając go nowymi ikonami pochodzącymi ze starych zbiorów, jak też specjalnie namalowanymi. W 1934 roku parafię przemianowano na cywilno-wojskową. W 1936 roku Wojsko Polskie postanawia wybudować nową cerkiew garnizonową w Krakowie i zabezpiecza na ten cel kwotę 40 tys złotych. Problemy ze znalezieniem lokalizacji przez kolejne lata aż do wybuchu II wojny światowej mimo posiadanych środków finansowych nie doprowadziły do budowy. Wojna ostatecznie zakończyła wszystkie starania.
W trakcie okupacji (1941r.) cerkiew przeniesiono na ul. Szpitalną, gdzie znajduje się do dnia dzisiejszego. Pierwszym stałym proboszczem krakowskiej parafii został w r. 1948 ks. kapelan Aleksander Surwiłło. Od roku 1950, aż do śmierci obowiązki proboszcza pełnił ks. prot. Aleksander Czubuk-Podolski, przejściowo w roku 1962 ks. Mikołaj Ościanko. Od grudnia 1962 aż do śmierci w dniu 05.04.1985 proboszczem parafii i dziekanem krakowskim był ks. mitrat Eugeniusz Lachocki, absolwent Instytutu św. Sergiusza w Paryżu. Pod koniec lat 60-tych ks. E. Lachocki wraz ze starostą cerkiewnym Michałem Kublickim rozpoczął w bardzo trudnych warunkach kapitalny remont i przebudowę zabytkowego budynku prawosławnej świątyni, przy dużej finansowej pomocy ze strony państwa. Rewaloryzacja obiektu zostaje zakończona w 1984 roku. Poświęcenia cerkwi po kapitalnym remoncie i częściowej przebudowie dokonał obecny zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Jego Eminencja, Wielce Błogosławiony Sawa, Metropolita Warszawski i całej Polski, wówczas Biskup Łódzki i Poznański. Kolejnym proboszczem i dziekanem krakowskim był w latach 1985-2004 ks. Witalis (Witold) Maksymowicz, a od 2004 roku tę funkcję pełni ks. Jarosław Antosiuk.
Po wojnie krakowska parafia ciągle powracała do myśli o budowie własnej świątyni. Bardzo zaangażowani w tym dziele byli zacni i znani parafianie, m.in.: prof. Jerzy Nowosielski, prof. Adam Stalony-Dobrzański, prof. Aleksander Grygorowicz, mecenas Pantelewicz, dr Aleksander Bałasz i wielu, wielu innych. Nie było to jednak możliwe.
Przychodzi rok 2017, kiedy ordynariuszem diecezji zostaje JE, biskup Atanazy. Już w pierwszych rozmowach z proboszczem sprawa nowej krakowskiej cerkwi stała się priorytetem. Ekscelencja zwrócił się ze stosowną prośbą do Prezydenta Miasta Krakowa, pana prof. Jacka Majchrowskiego, który życzliwie potraktował sprawę. Przyszedł czas czekania i szukania. Przeanalizowanych zostało ok. 1700 działek. To musiało trwać. Determinacja była jednak bardzo duża i w końcu udało się znaleźć odpowiednie miejsce. Rada Miasta Krakowa niemal jednogłośnie, na wniosek Pana Prezydenta wyraziła zgodę na zbycie nieruchomości z 95% bonifikatą na rzecz Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Potem była żmudna praca w okresie pandemii nad uzyskaniem warunków zabudowy, czyli jednoznacznej odpowiedzi, czy na tej nieruchomości może powstać świątynia. Udało się! Dziś jesteśmy zarówno w tym historycznym miejscu, jak i historycznej chwili.”
Podczas Św. Liturgii, celebrowanej przez biskupa Atanazego w asyście dwunastu duchownych i trzech diakonów, wznoszone były modlitwy dziękczynne za wszystkich, którzy przyczynili się do tak podniosłej uroczystości; większość parafian przystąpiła do Św. Eucharystii. Władyka w słowie skierowanym do wiernych na przykładzie Przenajświętszej Bogurodzicy pouczył, czym jest wola Boża i jak ją powinniśmy odkrywać w swoim życiu. „Gdy popatrzymy na postać Matki Bożej – mówił Władyka – bardzo często człowiek przyjmuje ją jako postać nierealną. Podobnie wielu traktuje i Chrystusa. Dlatego często staje się to powodem ich odejścia od wiary, bo negują Boga i wszystko, co jest z Nim związane. W tym właśnie paradoksie, historyczność postaci Bogurodzicy powinna nas wręcz odzierać z niewiary, gdyż Ona - realnie żyjąca, prawdziwy człowiek - doszła do takiej czystości, że stała się godna przyjęcia w swoje łono Zbawiciela Świata. Owocem jej pokory był dar stania się Matką Bożą. Wiara, która stawiana jest nam za przykład, pozwoliła jej zupełnie inaczej odbierać wieść o swojej śmierci. Dla wielu śmierć to przerażająca chwila. Ona zaś, kiedy o tym się dowiedziała, jak mówi tradycja, sama przyozdobiła dom, bowiem dla niej to było święto. Dziś świętując Zaśnięcie Bogurodzicy wysławiamy jej wiarę (podwig wiary) i właściwe podejście do tego co ziemskie i niebiańskie.”
Po zakończeniu Liturgii głos zabrał obecny w cerkwi Prezydent Krakowa, prof. Jacek Majchrowski. Pan profesor podkreślił, że ta decyzja wpisuje się w wielowiekową tradycję Krakowa, który zawsze był otwarty i tolerancyjny, i rzeczywiście nowa świątynia prawosławna jest potrzebna temu miastu, co pokazuje dzisiejsza frekwencja.
W odpowiedzi Władyka Atanazy serdecznie podziękował Panu Prezydentowi za tak wielką życzliwość oraz przekazał słowa wdzięczności jakie skierował na Jego ręce Zwierzchnik PAKP, Metropolita Sawa. W dowód wdzięczności za pomoc w tym wielkim dziele Pan Prezydent Jacek Majchrowski został odznaczony w imieniu Świętego Soboru Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego Orderem Św. Równej Apostołom Marii Magdaleny III stopnia! Aksios! Dyplom Pochwalny otrzymała podwładna Pana Prezydenta, pani Justyna Habrajska, Dyrektor Biura Przejmowania Mienia i Rewindykacji UMK, która bezpośrednio zajmowała się sprawą z ramienia urzędu. Aksios!
Po nabożeństwie wszyscy uczestnicy udali się na miejsce, gdzie ma powstać nowa krakowska cerkiew przy ul. Wioślarskiej. Władyka Atanazy w asyście duchowieństwa dokonał poświęcenia pamiątkowego krzyża, na którym umieszczono tabliczkę z napisem:
„Krzyż Święty, ustanowiony na miejscu, gdzie powstaje nowa krakowska świątynia prawosławna pw. św. Cyryla i Metodego, Apostołów Słowian. Poświęcenia Krzyża dokonał Jego Ekscelencja, Biskup Atanazy, Ordynariusz Diecezji Łódzko-Poznańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. 28.08.2022 r.”
Po poświęceniu krzyża na placu cerkiewnym odbyła się pierwsza agapa parafialna. Nie było końca wzruszeniom, łzom radości i chęci jak najszybszego budowania nowej świątyni. Miejsce urzekło wszystkich zebranych i aż dziw bierze, że są jeszcze takie niezagospodarowane i tak blisko centrum miasta położone tereny.
W uroczystościach wzięli udział zaproszeni goście: prof. Jacek Majchrowski, Prezydent Miasta Krakowa, w imieniu Wojewody Małopolskiego Łukasza Kmity – I Wicewojewoda Małopolski pan Ryszard Pagacz, płk Tomasz Wiercioch, Dyrektor Okręgowy SW w Krakowie, prof. Andrzej Gołaś z małżonką (były Prezydent Krakowa), ks. Seweryn Puchała (Bazylika Mariacka), ks. kanonik Stanisław Sudoł, proboszcz Parafii Najświętszego Salwatora oraz prawosławne duchowieństwo: ks. archim. Gabriel (Imiedaishwili) z Gruzji, ks. mitrat Walerian Antosiuk z matuszką Wierą z Białegostoku, ks. prot. Mirosław Antosiuk z Kalisza, ks. prot. płk SG Adam Weremijewicz z matuszką Elżbietą z Łodzi, ks. Prot. Paweł Sidoruk z matuszką Leną z Radomia, ks. Prot Mikołaj Dziewiatowski z Sosnowca, ks. Marcin Bielawski z matuszką Zofią z Częstochowy, ks. prot. Włodzimir Mytin z matuszką Walerią z Charkowa, ks. prot. Ivan Fatych z Matuszka Zofią z Charkowa, ks. prot. Gieorgii Dan z matuszka Swietłaną z Dniepra, ks. prot. Jarosław Antosiuk z matuszką Ksienią i hieromnich Aleksander (Mokriszczew) z Krakowa, ks. protodiakon Aleksander Żytnik z Łodzi, ks. diakon Andrzej Ważowski z matuszką Swietłaną z Kędzierzyna Koźle oraz ks. diakon Tarasii Andrusevych ze Lwowa.
tekst i foto: parafia w Krakowie
za: diecezjalp.cerkiew.pl
„Prawosławna placówka duszpasterska powstała w Krakowie w 1918 roku jako cerkiew garnizonowa Wojska Polskiego. Po I wojnie światowej obszar Polski obejmował tereny na wschodzie i południu zamieszkałe przez ok. 5 mln. prawosławnych. Stanowili oni także poważny odsetek żołnierzy w Wojsku Polskim. Początkowo cerkiew garnizonową umieszczono w byłej ujeżdżalni koni, obok koszar, przy ulicy Lubicz (1923 r.). Następnie przeniesiono ją do Wielkiej Sali koszar przy placu Na Groblach (1927 r.). W niej ustawiono XIX-wieczny ikonostas ze zlikwidowanej cerkwi w Miechowie, uzupełniając go nowymi ikonami pochodzącymi ze starych zbiorów, jak też specjalnie namalowanymi. W 1934 roku parafię przemianowano na cywilno-wojskową. W 1936 roku Wojsko Polskie postanawia wybudować nową cerkiew garnizonową w Krakowie i zabezpiecza na ten cel kwotę 40 tys złotych. Problemy ze znalezieniem lokalizacji przez kolejne lata aż do wybuchu II wojny światowej mimo posiadanych środków finansowych nie doprowadziły do budowy. Wojna ostatecznie zakończyła wszystkie starania.
W trakcie okupacji (1941r.) cerkiew przeniesiono na ul. Szpitalną, gdzie znajduje się do dnia dzisiejszego. Pierwszym stałym proboszczem krakowskiej parafii został w r. 1948 ks. kapelan Aleksander Surwiłło. Od roku 1950, aż do śmierci obowiązki proboszcza pełnił ks. prot. Aleksander Czubuk-Podolski, przejściowo w roku 1962 ks. Mikołaj Ościanko. Od grudnia 1962 aż do śmierci w dniu 05.04.1985 proboszczem parafii i dziekanem krakowskim był ks. mitrat Eugeniusz Lachocki, absolwent Instytutu św. Sergiusza w Paryżu. Pod koniec lat 60-tych ks. E. Lachocki wraz ze starostą cerkiewnym Michałem Kublickim rozpoczął w bardzo trudnych warunkach kapitalny remont i przebudowę zabytkowego budynku prawosławnej świątyni, przy dużej finansowej pomocy ze strony państwa. Rewaloryzacja obiektu zostaje zakończona w 1984 roku. Poświęcenia cerkwi po kapitalnym remoncie i częściowej przebudowie dokonał obecny zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Jego Eminencja, Wielce Błogosławiony Sawa, Metropolita Warszawski i całej Polski, wówczas Biskup Łódzki i Poznański. Kolejnym proboszczem i dziekanem krakowskim był w latach 1985-2004 ks. Witalis (Witold) Maksymowicz, a od 2004 roku tę funkcję pełni ks. Jarosław Antosiuk.
Po wojnie krakowska parafia ciągle powracała do myśli o budowie własnej świątyni. Bardzo zaangażowani w tym dziele byli zacni i znani parafianie, m.in.: prof. Jerzy Nowosielski, prof. Adam Stalony-Dobrzański, prof. Aleksander Grygorowicz, mecenas Pantelewicz, dr Aleksander Bałasz i wielu, wielu innych. Nie było to jednak możliwe.
Przychodzi rok 2017, kiedy ordynariuszem diecezji zostaje JE, biskup Atanazy. Już w pierwszych rozmowach z proboszczem sprawa nowej krakowskiej cerkwi stała się priorytetem. Ekscelencja zwrócił się ze stosowną prośbą do Prezydenta Miasta Krakowa, pana prof. Jacka Majchrowskiego, który życzliwie potraktował sprawę. Przyszedł czas czekania i szukania. Przeanalizowanych zostało ok. 1700 działek. To musiało trwać. Determinacja była jednak bardzo duża i w końcu udało się znaleźć odpowiednie miejsce. Rada Miasta Krakowa niemal jednogłośnie, na wniosek Pana Prezydenta wyraziła zgodę na zbycie nieruchomości z 95% bonifikatą na rzecz Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Potem była żmudna praca w okresie pandemii nad uzyskaniem warunków zabudowy, czyli jednoznacznej odpowiedzi, czy na tej nieruchomości może powstać świątynia. Udało się! Dziś jesteśmy zarówno w tym historycznym miejscu, jak i historycznej chwili.”
Podczas Św. Liturgii, celebrowanej przez biskupa Atanazego w asyście dwunastu duchownych i trzech diakonów, wznoszone były modlitwy dziękczynne za wszystkich, którzy przyczynili się do tak podniosłej uroczystości; większość parafian przystąpiła do Św. Eucharystii. Władyka w słowie skierowanym do wiernych na przykładzie Przenajświętszej Bogurodzicy pouczył, czym jest wola Boża i jak ją powinniśmy odkrywać w swoim życiu. „Gdy popatrzymy na postać Matki Bożej – mówił Władyka – bardzo często człowiek przyjmuje ją jako postać nierealną. Podobnie wielu traktuje i Chrystusa. Dlatego często staje się to powodem ich odejścia od wiary, bo negują Boga i wszystko, co jest z Nim związane. W tym właśnie paradoksie, historyczność postaci Bogurodzicy powinna nas wręcz odzierać z niewiary, gdyż Ona - realnie żyjąca, prawdziwy człowiek - doszła do takiej czystości, że stała się godna przyjęcia w swoje łono Zbawiciela Świata. Owocem jej pokory był dar stania się Matką Bożą. Wiara, która stawiana jest nam za przykład, pozwoliła jej zupełnie inaczej odbierać wieść o swojej śmierci. Dla wielu śmierć to przerażająca chwila. Ona zaś, kiedy o tym się dowiedziała, jak mówi tradycja, sama przyozdobiła dom, bowiem dla niej to było święto. Dziś świętując Zaśnięcie Bogurodzicy wysławiamy jej wiarę (podwig wiary) i właściwe podejście do tego co ziemskie i niebiańskie.”
Po zakończeniu Liturgii głos zabrał obecny w cerkwi Prezydent Krakowa, prof. Jacek Majchrowski. Pan profesor podkreślił, że ta decyzja wpisuje się w wielowiekową tradycję Krakowa, który zawsze był otwarty i tolerancyjny, i rzeczywiście nowa świątynia prawosławna jest potrzebna temu miastu, co pokazuje dzisiejsza frekwencja.
W odpowiedzi Władyka Atanazy serdecznie podziękował Panu Prezydentowi za tak wielką życzliwość oraz przekazał słowa wdzięczności jakie skierował na Jego ręce Zwierzchnik PAKP, Metropolita Sawa. W dowód wdzięczności za pomoc w tym wielkim dziele Pan Prezydent Jacek Majchrowski został odznaczony w imieniu Świętego Soboru Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego Orderem Św. Równej Apostołom Marii Magdaleny III stopnia! Aksios! Dyplom Pochwalny otrzymała podwładna Pana Prezydenta, pani Justyna Habrajska, Dyrektor Biura Przejmowania Mienia i Rewindykacji UMK, która bezpośrednio zajmowała się sprawą z ramienia urzędu. Aksios!
Po nabożeństwie wszyscy uczestnicy udali się na miejsce, gdzie ma powstać nowa krakowska cerkiew przy ul. Wioślarskiej. Władyka Atanazy w asyście duchowieństwa dokonał poświęcenia pamiątkowego krzyża, na którym umieszczono tabliczkę z napisem:
„Krzyż Święty, ustanowiony na miejscu, gdzie powstaje nowa krakowska świątynia prawosławna pw. św. Cyryla i Metodego, Apostołów Słowian. Poświęcenia Krzyża dokonał Jego Ekscelencja, Biskup Atanazy, Ordynariusz Diecezji Łódzko-Poznańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. 28.08.2022 r.”
Po poświęceniu krzyża na placu cerkiewnym odbyła się pierwsza agapa parafialna. Nie było końca wzruszeniom, łzom radości i chęci jak najszybszego budowania nowej świątyni. Miejsce urzekło wszystkich zebranych i aż dziw bierze, że są jeszcze takie niezagospodarowane i tak blisko centrum miasta położone tereny.
W uroczystościach wzięli udział zaproszeni goście: prof. Jacek Majchrowski, Prezydent Miasta Krakowa, w imieniu Wojewody Małopolskiego Łukasza Kmity – I Wicewojewoda Małopolski pan Ryszard Pagacz, płk Tomasz Wiercioch, Dyrektor Okręgowy SW w Krakowie, prof. Andrzej Gołaś z małżonką (były Prezydent Krakowa), ks. Seweryn Puchała (Bazylika Mariacka), ks. kanonik Stanisław Sudoł, proboszcz Parafii Najświętszego Salwatora oraz prawosławne duchowieństwo: ks. archim. Gabriel (Imiedaishwili) z Gruzji, ks. mitrat Walerian Antosiuk z matuszką Wierą z Białegostoku, ks. prot. Mirosław Antosiuk z Kalisza, ks. prot. płk SG Adam Weremijewicz z matuszką Elżbietą z Łodzi, ks. Prot. Paweł Sidoruk z matuszką Leną z Radomia, ks. Prot Mikołaj Dziewiatowski z Sosnowca, ks. Marcin Bielawski z matuszką Zofią z Częstochowy, ks. prot. Włodzimir Mytin z matuszką Walerią z Charkowa, ks. prot. Ivan Fatych z Matuszka Zofią z Charkowa, ks. prot. Gieorgii Dan z matuszka Swietłaną z Dniepra, ks. prot. Jarosław Antosiuk z matuszką Ksienią i hieromnich Aleksander (Mokriszczew) z Krakowa, ks. protodiakon Aleksander Żytnik z Łodzi, ks. diakon Andrzej Ważowski z matuszką Swietłaną z Kędzierzyna Koźle oraz ks. diakon Tarasii Andrusevych ze Lwowa.
tekst i foto: parafia w Krakowie
za: diecezjalp.cerkiew.pl
