Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Troparion Paschy i sposób, w jaki śpiewają go Grecy, Gruzini i Słowianie
Andrej German (tłum. Justyna Pikutin), 30 kwietnia 2022
Najradośniejszym hymnem spośród wszystkich nabożeństw jest Troparion Paschy, śpiewany w dniu Zmartwychwstania Chrystusa i we wszystkie paschalne dni aż do święta Wniebowstąpienia Pańskiego.
Chrześcijanie śpiewają go także w innych momentach swojego życia, np. podczas pielgrzymek do świętych miejsc, gdy odczuwają radość w sercu, ale także z tym hymnem na ustach w chwili śmierci odchodzili oni do wiecznego życia.
Trudno przecenić znaczenie Troparionu Paschalnego dla prawosławnych chrześcijan, gdyż jest on nie tylko uroczystym hymnem radości i dziękczynienia. W tym kilkuwyrazowym hymnie (w wersji słowiańskiej jest dziesięć słów) zawarta jest kwintesencja i sens nauczania Cerkwi, cała istota wiary chrześcijańskiej. Zmartwychwstał Chrystus! To znaczy, że my także zmartwychwstaniemy, a śmierć została pokonana. Tę Dobrą Nowinę chrześcijanie głoszą światu od dwóch tysięcy lat. Autor tego starożytnego hymnu nie jest znany, choć uważa się, że powstał on w Grecji, ale jedno jest pewne: jego powstanie nie było przypadkowe. Nie jest to zwykła poezja i ludzkie natchnienie, ale objawienie Ducha Świętego, co wynika ze sposobu, w jaki dusza ludzka reaguje na hymn.
Troparion paschalny brzmi pięknie w każdym języku, ale każdy naród ma swoje cechy charakterystyczne, każdy język ma swoją własną melodię i radość wielkanocna brzmi inaczej. Niech każdy oddech chwali Pana, każdy naród chwali Boga w swoim własnym języku, w którym myśli, mówi i śpiewa. Znaczenie święta Wielkanocy jest takie samo dla wszystkich i radość chrześcijan jest taka sama dla wszystkich, ale wyrażanie tej radości odbywa się na różne sposoby, w tym poprzez kulturę śpiewu i tradycje każdej Cerkwi lokalnej.
"Chrystus Zmartwychwstał..." to hymn, który śpiewany jest dziś w różnych językach na całym świecie; każdy naród ma swój własny smak i różnorodność, a wszystko razem tworzy piękną mozaikę. Różni w brzmieniu, ale zjednoczeni w duchu, różni, a jednocześnie uzupełniający się. Wystarczy wsłuchać się w śpiewy Troparionu Paschy naszych współwyznawców. Są one łatwo dostępne w Internecie, istnieje wiele nagrań tych troparionów wykonanych przez naszych braci w Chrystusie z innych krajów. Często można je usłyszeć razem na nagraniach i na koncertach, a także w naszych świątyniach podczas Paschalnego Nabożeństwa. Śpiewy te, jak również czytania Ewangelii w różnych językach, podkreślają uniwersalność i powszechność wiary chrześcijańskiej.
Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος! Jeśli posłuchamy Greków, jednych z ojców Tradycji Kościoła, to w brzmieniu troparionu wielkanocnego możemy usłyszeć hymn wyzwolenia dla całej ludzkości. Grecy, jako jeden z najstarszych narodów i twórcy całej cywilizacji, potrafili w tak uroczysty sposób wyrazić doniosłość Paschy. Na pierwszy rzut oka hymn ten może nawet wydawać się surowy pod pewnymi względami. Prawosławni Grecy śpiewają o wielkiej tajemnicy i zbawieniu dla człowieka, a jeśli zamkniemy oczy, możemy sobie wyobrazić aniołów, którzy rozgłaszają tę wieść całemu światu. Przypomina to śpiew aniołów przy narodzinach Zbawiciela: "Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój, ludziom życzliwość!" oraz słowa słowiańskich ambasadorów, którzy po nabożeństwie w katedrze św. Sofii w Konstantynopolu wrócili do Kijowa i powiedzieli: "Nie wiemy, czy byliśmy w niebie, czy na ziemi". Wsłuchując się w ozdobne modulacje greckiego troparionu paschalnego, można odnieść wrażenie, że człowiek podnosi się z ziemi, zapomina o wszystkim, co ma drugorzędne znaczenie, i jednoczy się z łaską Bożą, która jest wpisana w słowa i dźwięki tego uroczystego śpiewu.
ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილისა დამთრგუნველი და საფლავების შინათა ცხოვრების მიმნიჭებელი!
Jedno z najpiękniejszych wykonań Troparionu Paschalnego należy do Gruzinów, narodu najbardziej rozśpiewanego. W przeciwieństwie do Greków, melodia gruzińska ma wyraz nieopisanej radości, a jednocześnie ma także liryczny charakter. Gruzińska wersja Troparionu Paschalnego rozpoczyna się jak szum małego życiodajnego strumienia, który zmienia się w szum burzliwego górskiego potoku, niczym echo w górach. Gruzini w swym radosnym okrzyku wyrażają swą wdzięczność Bogu tak bardzo, jak to tylko możliwe. To uczucie najlepiej wyraża się w modlitwie, a szczególnie pięknie wyraża się je dopiero w śpiewie.
«Христос Воскресе из мертвых, смертию смерть поправ и сущим во гробех живот даровав!»
Grecy i Gruzini przyjęli chrześcijaństwo znacznie wcześniej niż Słowianie i nawet śpiewy naszych starszych braci są znacznie dłuższe niż śpiewy ich spadkobierców. To tak, jakbyśmy jak dzieci, które długo wyczekiwały prawdy na przestrzeni wieków, spieszyli się, aby przyjąć to, co Bóg przygotował dla ludzkości. Cerkiewnosłowiańskie "Chrystus zmartwychwstał" przecina przestrzeń jak promień światła rozdzielający ciemności, jak miecz obosieczny, jak rozdzierająca się zasłona wszystkiego, co stare. W przeciwieństwie do bardziej rozbudowanych pieśni ludów południowych, słowa troparionu paschalnego w naszych nabożeństwach wylatują z ust chórzystów i modlących się braci jak ptaki wyrywające się z klatki na wolność. Nie ulega wątpliwości, że pod względem piękna melodii nasz Troparion Paschalny ustępuje wyżej wymienionym przykładom, jednak nie można nam odebrać szczerości i prostoty, które uzupełniają braki. Nasze gromkie słowiańskie "Chrystus zmartwychwstał" wyróżnia się wśród melodii różnych narodów swoją stanowczą pewnością i siłą wiary.
Zmartwychwstanie Zbawiciela jest głoszone w różnych językach na całym świecie. Troparion Paschy Chrystusowej brzmi pięknie także po łacinie, serbsku, rumuńsku (mołdawsku), bułgarsku, białorusku, angielsku, a nawet po japońsku i chińsku. Każdy utwór ma swoją własną różnorodność i narodowy koloryt, które wzbogacają skarbnicę Cerkwi. Pomimo językowych osobliwości każdego narodu, wszyscy jesteśmy zjednoczeni we wspólnej radości ze Zmartwychwstania Chrystusa. W okresie paschalnym witamy się z radością i powtarzamy słowa wstępne Troparionu Paschalnego oraz radosny okrzyk - Chrystus Zmartwychwstał! Христос Воскресе! Χριστὸς ἀνέστη! ქრისტე აღსდგა !
Andrej German (tłum. Justyna Pikutin)
za: pravlife.org
fotografia: strahinic /orthphoto.net/
Chrześcijanie śpiewają go także w innych momentach swojego życia, np. podczas pielgrzymek do świętych miejsc, gdy odczuwają radość w sercu, ale także z tym hymnem na ustach w chwili śmierci odchodzili oni do wiecznego życia.
Trudno przecenić znaczenie Troparionu Paschalnego dla prawosławnych chrześcijan, gdyż jest on nie tylko uroczystym hymnem radości i dziękczynienia. W tym kilkuwyrazowym hymnie (w wersji słowiańskiej jest dziesięć słów) zawarta jest kwintesencja i sens nauczania Cerkwi, cała istota wiary chrześcijańskiej. Zmartwychwstał Chrystus! To znaczy, że my także zmartwychwstaniemy, a śmierć została pokonana. Tę Dobrą Nowinę chrześcijanie głoszą światu od dwóch tysięcy lat. Autor tego starożytnego hymnu nie jest znany, choć uważa się, że powstał on w Grecji, ale jedno jest pewne: jego powstanie nie było przypadkowe. Nie jest to zwykła poezja i ludzkie natchnienie, ale objawienie Ducha Świętego, co wynika ze sposobu, w jaki dusza ludzka reaguje na hymn.
Troparion paschalny brzmi pięknie w każdym języku, ale każdy naród ma swoje cechy charakterystyczne, każdy język ma swoją własną melodię i radość wielkanocna brzmi inaczej. Niech każdy oddech chwali Pana, każdy naród chwali Boga w swoim własnym języku, w którym myśli, mówi i śpiewa. Znaczenie święta Wielkanocy jest takie samo dla wszystkich i radość chrześcijan jest taka sama dla wszystkich, ale wyrażanie tej radości odbywa się na różne sposoby, w tym poprzez kulturę śpiewu i tradycje każdej Cerkwi lokalnej.
"Chrystus Zmartwychwstał..." to hymn, który śpiewany jest dziś w różnych językach na całym świecie; każdy naród ma swój własny smak i różnorodność, a wszystko razem tworzy piękną mozaikę. Różni w brzmieniu, ale zjednoczeni w duchu, różni, a jednocześnie uzupełniający się. Wystarczy wsłuchać się w śpiewy Troparionu Paschy naszych współwyznawców. Są one łatwo dostępne w Internecie, istnieje wiele nagrań tych troparionów wykonanych przez naszych braci w Chrystusie z innych krajów. Często można je usłyszeć razem na nagraniach i na koncertach, a także w naszych świątyniach podczas Paschalnego Nabożeństwa. Śpiewy te, jak również czytania Ewangelii w różnych językach, podkreślają uniwersalność i powszechność wiary chrześcijańskiej.
Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος! Jeśli posłuchamy Greków, jednych z ojców Tradycji Kościoła, to w brzmieniu troparionu wielkanocnego możemy usłyszeć hymn wyzwolenia dla całej ludzkości. Grecy, jako jeden z najstarszych narodów i twórcy całej cywilizacji, potrafili w tak uroczysty sposób wyrazić doniosłość Paschy. Na pierwszy rzut oka hymn ten może nawet wydawać się surowy pod pewnymi względami. Prawosławni Grecy śpiewają o wielkiej tajemnicy i zbawieniu dla człowieka, a jeśli zamkniemy oczy, możemy sobie wyobrazić aniołów, którzy rozgłaszają tę wieść całemu światu. Przypomina to śpiew aniołów przy narodzinach Zbawiciela: "Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój, ludziom życzliwość!" oraz słowa słowiańskich ambasadorów, którzy po nabożeństwie w katedrze św. Sofii w Konstantynopolu wrócili do Kijowa i powiedzieli: "Nie wiemy, czy byliśmy w niebie, czy na ziemi". Wsłuchując się w ozdobne modulacje greckiego troparionu paschalnego, można odnieść wrażenie, że człowiek podnosi się z ziemi, zapomina o wszystkim, co ma drugorzędne znaczenie, i jednoczy się z łaską Bożą, która jest wpisana w słowa i dźwięki tego uroczystego śpiewu.
ქრისტე აღსდგა მკვდრეთით, სიკვდილითა სიკვდილისა დამთრგუნველი და საფლავების შინათა ცხოვრების მიმნიჭებელი!
Jedno z najpiękniejszych wykonań Troparionu Paschalnego należy do Gruzinów, narodu najbardziej rozśpiewanego. W przeciwieństwie do Greków, melodia gruzińska ma wyraz nieopisanej radości, a jednocześnie ma także liryczny charakter. Gruzińska wersja Troparionu Paschalnego rozpoczyna się jak szum małego życiodajnego strumienia, który zmienia się w szum burzliwego górskiego potoku, niczym echo w górach. Gruzini w swym radosnym okrzyku wyrażają swą wdzięczność Bogu tak bardzo, jak to tylko możliwe. To uczucie najlepiej wyraża się w modlitwie, a szczególnie pięknie wyraża się je dopiero w śpiewie.
«Христос Воскресе из мертвых, смертию смерть поправ и сущим во гробех живот даровав!»
Grecy i Gruzini przyjęli chrześcijaństwo znacznie wcześniej niż Słowianie i nawet śpiewy naszych starszych braci są znacznie dłuższe niż śpiewy ich spadkobierców. To tak, jakbyśmy jak dzieci, które długo wyczekiwały prawdy na przestrzeni wieków, spieszyli się, aby przyjąć to, co Bóg przygotował dla ludzkości. Cerkiewnosłowiańskie "Chrystus zmartwychwstał" przecina przestrzeń jak promień światła rozdzielający ciemności, jak miecz obosieczny, jak rozdzierająca się zasłona wszystkiego, co stare. W przeciwieństwie do bardziej rozbudowanych pieśni ludów południowych, słowa troparionu paschalnego w naszych nabożeństwach wylatują z ust chórzystów i modlących się braci jak ptaki wyrywające się z klatki na wolność. Nie ulega wątpliwości, że pod względem piękna melodii nasz Troparion Paschalny ustępuje wyżej wymienionym przykładom, jednak nie można nam odebrać szczerości i prostoty, które uzupełniają braki. Nasze gromkie słowiańskie "Chrystus zmartwychwstał" wyróżnia się wśród melodii różnych narodów swoją stanowczą pewnością i siłą wiary.
Zmartwychwstanie Zbawiciela jest głoszone w różnych językach na całym świecie. Troparion Paschy Chrystusowej brzmi pięknie także po łacinie, serbsku, rumuńsku (mołdawsku), bułgarsku, białorusku, angielsku, a nawet po japońsku i chińsku. Każdy utwór ma swoją własną różnorodność i narodowy koloryt, które wzbogacają skarbnicę Cerkwi. Pomimo językowych osobliwości każdego narodu, wszyscy jesteśmy zjednoczeni we wspólnej radości ze Zmartwychwstania Chrystusa. W okresie paschalnym witamy się z radością i powtarzamy słowa wstępne Troparionu Paschalnego oraz radosny okrzyk - Chrystus Zmartwychwstał! Христос Воскресе! Χριστὸς ἀνέστη! ქრისტე აღსდგა !
Andrej German (tłum. Justyna Pikutin)
za: pravlife.org
fotografia: strahinic /orthphoto.net/