publicystyka: Biblioteczka: Pascha

Biblioteczka: Pascha

26 kwietnia 2022

PASCHA. ZMARTWYCHWSTANIE CHRYSTUSA

Artos
Jaka jest jego historia? Co symbolizuje? Dlaczego go spożywamy? Jak się go przygotowuje?

*

Homilia paschalna św. Justyna, archimandryty monasteru Ćelije
Człowiek skazał Boga na śmierć; przez Swe Zmartwychwstanie, Bóg skazał człowieka na nieśmiertelność

*

Synaksarion Świętej Wielkiej Niedzieli Paschy
Anioł zapytał niewiastę: "Dlaczego płaczesz? Kogo szukasz? – Szukacie Jezusa Nazarejczyka, ukrzyżowanego? On powstał, nie ma Go tutaj." Chrystus Zmartwychwstał!

*

Czy naprawdę wierzymy w Zmartwychwstanie?
Co to znaczy wierzyć w Zmartwychwstanie Chrystusa? Czym jest zmartwychwstanie w rozumieniu chrześcijańskim i jakie są niezaprzeczalne i zasadnicze implikacje teologiczne Zmartwychwstania Jezusa, odzwierciedlone w Piśmie Świętym i historycznym nauczaniu Kościoła?

*

Paschalne szaleństwo
Pascha jest źródłem wszystkich świąt i całego naszego życia duchowego. Jak dzieci – jesteśmy tak podekscytowani, że nie możemy już dłużej czekać: gdy tylko następuje niedziela, spotykamy się, aby świętować i wołać: „Chrystus zmartwychwstał!”

*

Krzyż i Zmartwychwstanie
Bez Krzyża Zmartwychwstanie jest niepojęte, a bez Zmartwychwstania Krzyż nie ma sensu. Lepiej byłoby nawet powiedzieć, że Zmartwychwstanie jest ukryte w Krzyżu. Dlatego właśnie prawosławna Wielkanoc jest zarówno Krzyżem, jak i Zmartwychwstaniem.

*

Zmartwychwstania dzień. Znaczenie kanonu Paschy. Część I
Zmartwychwstania dzień. Znaczenie kanonu Paschy. Część II
Kanon paschalny towarzyszy nam przez cały okres Wielkanocy, warto więc poznać jego znaczenie.

*

Zatrzymać niewytłumaczalną i dziecięcą radość Paschy
Radość paschalna jest tak wspaniała i tak wyjątkowa, że nie może zmieścić się w zaledwie kilku godzinach! Uroczystość trwa przez 40 wspaniałych dni!


Bliżej Cerkwi
Pascha - Podróże po Wielkim Tygodniu

*

Trwać w świetle Paschy
Właśnie świętujemy prawdziwą Paschę, czyli Paschę naszego Pana. To przejście od śmierci do życia, od niewoli do wolności, od ciemności do światła, od cierpienia do uzdrowienia.

*

Pascha (Fiṣḥ) i przebaczenie (ṣafḥ)
Rozumienie Paschy w ujęciu arabskim

*

Wydarzenie Zmartwychwstania - i nasze zmartwychwstanie
Rozważania metropolity Pawła (Jazidżi)

*

Sentencje atoskich starców o Zmartwychwstaniu Chrystusa
Pascha Chrystusowa to święto nowego, wiecznego życia, święto także naszego zmartwychwstania, prawdziwy sens naszej wiary.

*

"Na początku było Słowo". Komentarz do Ewangelii na liturgii paschalnej. Część I
"Na początku było Słowo". Komentarz do Ewangelii na liturgii paschalnej. Część II

*

Dlaczego nazywamy ten czas Paschą?
Widzimy ten wspaniały czas w Kościele jako przedsmak i wejście do królestwa. Wszystko jaśnieje światłem Chrystusa. Wszystko nabiera radości zmartwychwstania.

*

Pascha w Japonii
Jak obchodzono święto świąt w Japonii podczas narodzin tam prawosławia i jak obchodzą Paschę obecnie?

*

Straciłeś paschalną radość?
Nic nie może się równać intensywności przygotowań cerkiewnych do niedzielnej Liturgii Paschy - wszystko potem wydaje się niemal w ogóle nie mieć nastroju. Być może oczekiwanie świąt to coś więcej niż rzeczywiste znaczenie samego święta.

*

Koniec oczekiwania na Paschę - i co teraz?
Cały Wielki Post spędziliśmy w izolacji, trzymając się dwóch słów, które dawały codzienne przypomnienie nadziei: „Oczekuj Paschy”. Teraz musimy przekształcić te słowa.

*

Synaksarion o Najświętszej Pani Bogurodzicy Życiodajne Źródło
W piątek świetlistego Tygodnia Paschalnego świętujemy poświęcenie świątyni Najświętszej Pani naszej Bogurodzicy, zwanej „Życiodajne Źródło”. Wspominamy poza tym wielkie i nadprzyrodzone cuda, jakich dokonała w tej świątyni sama Matka Boża.

*

Jak będziemy żyć po Passze?
Jeśli zapytać o post – to inna sprawa. A jak żyć po Passze – o tym mało kto myśli.


NIEDZIELA II PO PASSZE, O TOMASZU

Dobra niewiara Tomasza
Niewiara jest oczywiście wolnym wyborem każdego z nas. Niewiara mówi, że opieramy się wyłącznie na tym, co widzimy, czego doświadczamy i co rozumiemy za pomocą logiki. To przymus i nużąca łatwość. Można powiedzieć, że wiara wiąże się z trudnością, niebezpieczeństwem, ryzykiem i odwagą.

*

Antypascha. Niedziela apostoła Tomasza
Cerkiew uroczyście celebruje 8. dzień po Zmartwychwstaniu Pańskim, jako zakończenie Tygodnia Paschalnego. Tę Niedzielę nazwa się Antypaschą, czyli „zamiast Paschy” lub Niedzielą o Apostole Tomaszu.

*

Wybrana hymnografia niedzieli o Tomaszu
"Jak pośrodku uczniów Twoich przyszedłeś, Zbawco, dając im pokój, tak i przyjdź do nas, i zbaw nas"

*

Kazanie na Niedzielę o Tomaszu
Kim był apostoł Tomasz? Jakim był człowiekiem i z jakiego powodu nie uwierzył w Zmartwychwstanie Chrystusa?

*

Synaksarion II Niedzieli po Święcie Paschy - o Tomaszu
Dzisiaj, w drugą niedzielę po święcie Paschy, radośnie świętujemy odnowienie Zmartwychwstania Chrystusa i dotknięcie Pana przez świętego apostoła Tomasza. Odnowieniem nazywamy starożytny zwyczaj świętowania w ciągu roku wydarzenia, w pewnym odstępie czasowym od pamiętnego dnia, kiedy miało ono miejsce, wspominając tym samym w ciągu roku te wielkie wydarzenia, aby nie poszły one w zapomnienie.

*

„Nowa Niedziela – Pan mój i Bóg mój” – metropolita Aleppo Paweł (Jazidżi) na Niedzielę Przewodnią
Przedstawiamy Państwu krótkie, acz bardzo treściwe kazanie metropolity Aleppo Pawła (Jazidżiego) na Niedzielę o Tomaszu. Ten syryjski władyka trzy lata temu został porwany w wojennej zawierusze w Syrii, i jego los do dziś pozostaje nieznanym.


NIEDZIELA III PO PASSZE, NIEWIAST NIOSĄCYCH WONNOŚCI

Wybrana hymnografia niedzieli św. niewiast niosących wonności

*

Kilka słów o Niedzieli Niewiast Niosących Wonności
O tym kogo i dlaczego nazywamy Niewiastami Niosącymi Wonności. O św. Józefie i św. Nikodemie. Myśli św. Mikołaja Serbskiego. Ikonograficzne przedstawienie wspominanych wydarzeń.

*

Synaksarion III Niedzieli po Święcie Paschy - Świętych Niewiast niosących wonności
Dzisiaj, w trzecią niedzielę po święcie Paschy, obchodzimy pamięć świętych niewiast niosących wonności. Wspominamy także Józefa z Arymatei, który był tajemnym uczniem Chrystusa, i wraz z nim Nikodema, który w nocy przyszedł do Jezusa.


NIEDZIELA IV PO PASSZE, O PARALITYKU

Nie mam człowieka
Jezus Chrystus uzdrawia paralityka powodowany współczuciem dla fizycznej niemocy, jednak czyni to zmierzając do pełnego uzdrowienia, czyli również serca nieszczęśnika (homilia w IV niedz. po Wielkanocy 19 maja).

*

Rozmyślania przy Owczej Bramie
Szczególny podziw i nawet swego rodzaju pobożność wywołują ludzie, którzy godnie przeżyli lub przeżywają jakąś niedolę czy chorobę. W takich przypadkach już na pierwszy rzut oka widać: „oto człowiek”.

*

Synaksarion IV Niedzieli po Święcie Paschy - o Paralityku

POŁOWA OKRESU PIĘĆDZIESIĄTNICY

Synaksarion Święta „Połowa Pięćdziesiątnicy”
Dzisiaj świętujemy ze względu na dwa wielkie święta – Paschę i Pięćdziesiątnicę – gdyż święto nasze znajduje się pośrodku obu i oba sobą łączy.

*

Nieustanna Pascha – refleksja metropolity Góry Liban Jerzego (Khodra)
W związku z tzw. przepołowieniem Świętej Pięćdziesiątnicy, proponujemy Czytelnikom zapoznać się z krótką, acz głęboką paschalną refleksją czołowego współczesnego arabskiego teologa prawosławnego. Metropolita Jerzy mówi o tym, czym jest prawdziwa i nieustanna Pascha – nie tylko w sam dzień święta.

NIEDZIELA V PO PASSZE, O SAMARYTANCE

Spotkanie z Samarytanką
Każde spotkanie z Chrystusem zadziwia ludzi. Jeśli nie jesteś zdziwiony, powinieneś zadać sobie pytanie, czy rzeczywiście spotkałeś Chrystusa, czy naprawdę poczułeś Jego obecność.

*

Samarytanka pod spojrzeniem Boga
Samarytanka - biedna grzesznica, ale grzesznica, na którą spojrzał Bóg. Ona nie odwróciła się od tego spojrzenia i zbawienie dosięgło jej - i przez nią wielu innych.

*

Woda dla spragnionej duszy
Kobiecie z nieuporządkowanym życiem, z kulturowo i religijnie obcej Samarii, Jezus Chrystus jako pierwszej otwarcie przedstawia się jako oczekiwany Mesjasz i przy studni Jakubowej wychodzi naprzeciw jej wewnętrznemu pragnieniu Boga (Homilia w V niedz. po Wielkanocy, 26 maja).

*

Komentarz do Ewangelii w niedzielę o Samarytance
Pan zaczyna rozmowę od prośby, aby dać mu pić. „Daj Mi pić” – mówi On do niewiasty. On, Który dzierży w rękach Swoich źródła wszystkich wód, Stwórca świata, uniżył się do końca i prosi Swoje stworzenie. On prosi tę niewiastę, ponieważ chce wstąpić w prawdziwą relację z nią.

*

Synaksarion V Niedzieli po Święcie Paschy - o Samarytance
Dzisiaj, w piątą niedzielę po święcie Paschy, obchodzimy pamięć Samarytanki: ponieważ Chrystus dzisiaj z wszelką oczywistością objawił siebie jako Mesjasza [...] jak w niedzielę przed tym świętem Pan dokonuje cudu w sadzawce, tak dzisiaj przy studni Jakubowej, którą sam Jakub wykopał i dał swemu synowi Józefowi.

NIEDZIELA VI PO PASSZE, O ŚLEPCU

O ślepcu i ślepocie
Gdy ktoś uczciwie przyznaje, że pewnych rzeczy nie rozumie, nie potrafi wytłumaczyć, inaczej widzi, taka postawa jest usprawiedliwiona. Natomiast nie chcieć widzieć pomimo oczywistości faktów stanowi świadome opowiedzenie się po stronie fałszu i jest grzechem (Homilia w VI niedz. po Wielkanocy - o niewidomym od urodzenia, 2 czerwca).

*

Synaksarion VI Niedzieli po Święcie Paschy. O Ślepcu
Powiedziawszy to i splunąwszy na ziemię, Chrystus pomazał ślepcowi błotem te miejsca, gdzie powinny być oczy, i posłał go, żeby obmył się w sadzawce Siloam, aby pokazać, że to On jest tym, który na początku bytu wziął proch z ziemi i stworzył człowieka.

*

Ślepy od urodzenia i ślepi duchowo
Oto tragizm sytuacji: ślepy odzyskuje wzrok, a faryzeuszom zaćmiewa się umysł i oczy od wściekłości, zwróconej przeciwko niemu i Jezusowi.

*

Synaksarion VI Niedzieli po Święcie Paschy - O Ślepcu
Dzisiaj, w szóstą niedzielę po święcie Paschy, świętujemy cud Pana Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa, uczyniony ślepcowi od urodzenia. Cud ten, podobnie jak z Samarytanką i paralitykiem, także został dokonany przy pośrednictwie wody.

WNIEBOWSTĄPIENIE CHRYSTUSA

Przemyślenia w dzień Oddania Święta Paschy
Dzień oddania święta Paschy w nawiązaniu do Wielkiego Postu i okresu paschalnego.
Dziś ostatni raz w tym roku usłyszymy troparion Paschy "Chrystos Woskresie...."

*

Synaksarion Święta Wniebowstąpienia
Oto na oczach uczniów został zabrany od nich, gdy okrył Go obłok, i tak w otoczeniu aniołów, nakazujących jeden drugiemu podnieść bramy niebios, dziwiących się purpurze Jego ciała z powodu krwi, wstąpił na niebo i zasiadł po prawicy Ojca...

*

Wniebowstąpienie - początek, nie koniec
Pokusą jest traktowanie Wniebowstąpienia tak, jakby to była Święta Nieobecność, jakby Chrystus odszedł i teraz mamy mniej Jego obecności, niż gdy chodził po ziemi. To nie jest tak.

*

Pouczenie na Święto Wniebowstąpienia - cz. 1
Pouczenie na Święto Wniebowstąpienia - cz. 2

*

Kierunek góra-dół
Wniebowstąpienie prostuje nasze zgarbione plecy. Zmusza nas do patrzenia w górę. Do tego z radością.

*

Wniebowstąpienie Jezusa
Opisem Wniebowstąpienia Jezusa (oprócz wzmianki o nim w Dziejach Apostolskich -1,9 i n. - kończą się dwie spośród ewangelii synoptycznych – św. Łukasza (24,50 i n.) oraz św. Marka (16,19). Również w życiu liturgicznym Kościoła prawosławnego święto to jest swoistym przypieczętowaniem Zmartwychwstania Chrystusa, tworząc, jak pisze Quenot: „wraz z Pięćdziesiątnicą i Zmartwychwstaniem cykl paschalny, czego złożona ruska ikona Zstąpienie do Otchłani daje wspaniały przykład”.

NIEDZIELA VII PO PASSZE, PAMIĘCI OJCÓW I SOBORU POWSZECHNEGO

Natchniona Mądrość Soborowa
Gdy obecnie, podczas Świętej Liturgii, śpiewamy lub wymawiamy słowa „Symbolu Wiary” (Wieruju), czynimy to bez wahania, jako coś oczywistego. Tymczasem to, co traktujemy jako rzecz raz na zawsze daną i oczywistą, rodziło się w bólach i kształtowało z wielkim trudem (Homilia w VII niedz. po Wielkanocy, 9 czerwca).

*

Synaksarion VII Niedzieli po Święcie Paschy - Wspomnienie trzystu osiemnastu ojców z Nicei
Dzisiaj w siódmą niedzielę po święcie Paschy, świętujemy wspomnienie pierwszego soboru, który odbył się w Nicei i trzystu osiemnastu teoforycznych ojców.


PIĘĆDZIESIĄTNICA. ZESŁANIE DUCHA ŚWIĘTEGO NA APOSTOŁÓW

Pytania na święta Pięćdziesiątnicy
Czym jest Duch Święty? Czy jest tożsamy z łaską Bożą? Co to jest bluźnierstwo przeciwko Duchowi Świętemu?

*

Świętość Pięćdziesiątnicy
Początkiem świętości są serce i umysł - całkowicie otwarte na to, co jest rzeczywiste zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Prawdziwe pokajanie przychodzi, gdy widzimy prawdę i jesteśmy gotowi przyjąć ją bez wymówki i bez osądu.

*

Modlitwy odmawiane na kolanach w święto Pięćdziesiątnicy
Po raz pierwszy od Wielkanocy klękamy w czasie modlitwy

*

Wybrana hymnografia święta Pięćdziesiątnicy
"Błogosławiony jesteś, Chryste Boże nasz, któryś rybaków uczynił mędrcami, zesławszy im Ducha Świętego i przez nich złowiwszy świat, Przyjacielu człowieka, chwała Tobie"

*

Pięćdziesiątnica - objawienie tajemnicy Trójcy Świętej
Homilia wygłoszona przez nieżyjącego już zwierzchnika Ukraińskiej Autonomicznej Cerkwi Prawosławnej – metropolitę kijowskiego i całej Ukrainy Włodzimierza (Sabodana) - z okazji święta ku czci Trójcy Świętej w 2005 r.

*

Przyjdź i zamieszkaj w nas
W Duchu Świętym: kosmos jest zmartwychwstały i wzdycha w bólach rodzenia Królestwa, Zmartwychwstały Chrystus jest tutaj, Ewangelia jest mocą życia, Cerkiew ukazuje życie Trójcy, władza jest posługą wyzwalania, misja jest Pięćdziesiątnicą, liturgia - pamiątką i zapowiedzią, ludzkie działanie jest przebóstwione. (Homilia na 16 czerwca, fragment książki o. Konstantego Bondaruka „Homilie świąteczne”).

*

"Przyjdź i zamieszkaj w nas...” – o hymnografii Pięćdziesiątnicy
Przedstawiamy kolejny artykuł z cyklu poświęconego hymnografii prawosławnych nabożeństw. W niniejszym tekście przeanalizujemy fragmenty tekstów liturgicznych jutrzejszego święta – Niedzieli Pięćdziesiątnicy, Zesłania Świętego Ducha na Apostołów.

*

Synaksarion Poniedziałku Pięćdziesiątnicy - Dzień Ducha Świętego
Dzisiaj, w poniedziałek Pięćdziesiątnicy, świętujemy samemu Najświętszemu, Życiodajnemu i Wszechmocnemu Duchowi, Jednemu z Trójcy Bogu, który jest równy w czci i współistotny Ojcu i Synowi, i z Nimi jest wysławiany.

*

Albowiem żyjemy na obraz Świętej Trójcy – metropolita Góry Liban Jerzy (Khodr) na Pięćdziesiątnicę
W Niedzielę Zesłania Świętego Ducha, obchodzoną 50 dni po Passze, rozważamy nie tylko to wydarzenie z jerozolimskiego Wieczernika, lecz również tajemnicę Trójcy Świętej – nigdy dla człowieka niepojętą, niezgłębioną, a zarazem będącą podstawą wszystkiego. W związku z tym prezentujemy kazanie metropolity Góry Liban Jerzego (Khodra) przetłumaczone z języka arabskiego – jednego z tych języków, w których jako jednym z pierwszych apostołowie głosili tajemnicę Świętej Trójcy.

*

Synaksarion Niedzieli Pięćdziesiątnicy
Dzisiaj, w ósmą niedzielę po święcie Paschy, świętujemy Świętą Pięćdziesiątnicę. Święto to przejęliśmy ze świętych ksiąg Żydów.

*

Homilia na święto Pięćdziesiątnicy
Homilia wygłoszona przez zwierzchnika Ukraińskiej Autonomicznej Cerkwi Prawosławnej – metropolitę kijowskiego i całej Ukrainy Włodzimierza (Sabodana) - z okazji święta ku czci Trójcy Świętej w 2005 r.