Zostań przyjacielem cerkiew.pl
O poście apostolskim
tłum. Anna Nazaruk, 01 lipca 2016
Początki postu apostolskiego (piotrowego) datuje się na wczesne lata istnienia Cerkwi. Pierwsze wzmianki o nim można odnaleźć w pismach św. Atanazego Wielkiego (zm. 373). W jego liście do cesarza Konstantyna czytamy: „W czasie tygodnia następującego po Pięćdziesiątnicy ludzie, którzy przestrzegali postu, wyszli na cmentarz, aby się pomodlić”. Około 20 lat później św. Ambroży (zm. 397) pisał: „W dniach następujących po Jego wniebowstąpieniu, jednakże, ponownie pościmy”.
Egeria – słynna pątniczka – wspomina o poście apostolskim w swoim piśmie z IV wieku: „(…) w dniu następującym po święcie Pięćdziesiątnicy rozpoczyna się czas postu”. Również Konstytucje Apostolskie z IV wieku podają: „Po Pięćdziesiątnicy świętujcie jeden tydzień, a potem pośćcie, albowiem sprawiedliwość potrzebuje i radować się po przyjęciu darów od Boga, i pościć po uldze cielesnej”.
Aż do połowy III wieku post piotrowy był powiązany z Pięćdziesiątnicą i trwał zaledwie jeden tydzień. W późniejszym okresie, w związku z coraz powszechniejszym od około 258 roku czczeniem pamięci zmarłych męczeńską śmiercią Apostołów Piotra i Pawła, post piotrowy został powiązany ze świętem Apostołów przypadającym na 29 czerwca/12 lipca wg starego stylu. W konsekwencji powstał post będący okresem przygotowania do święta wielkich Apostołów. Św. Symeon z Salonik (zm. 1429) pisze: „Post Apostolski został słusznie ustanowiony na ich cześć, gdyż dzięki nim dostąpiliśmy licznych dóbr i są oni dla nas nauczycielami postu. (…) Przez tydzień po święcie Zstąpienia Ducha Świętego, zgodnie z Konstytucjami Apostolskimi, świętujemy, następnie zaś, w trakcie kolejnego tygodnia, pościmy ku czci Apostołów”.
Długość postu piotrowego jest zmienna i zależy od daty Paschy. Zasada stanowi, że post rozpoczyna się w drugi poniedziałek po Pięćdziesiątnicy i trwa do 28 czerwca/11 lipca wg starego stylu, do wigilii święta Apostołów Piotra i Pawła.
Post piotrowy nie jest tak surowy jak Wielki Post lub post bożonarodzeniowy. Można rzec, że jest łagodny w swej długości i zasadach. Obowiązujące w trakcie jego trwania zasady zostały ustanowione dla mnichów z Ławry Peczerskiej przez Metropolitę Kijowa Jerzego (1069-1072). Zasady te są nadal praktykowane przez większość prawosławnych chrześcijan. Mówią one, że czerwone mięso, drób i nabiał są zabronione w trakcie całego postu, zaś ryba, wino i olej są dozwolone przez wszystkie dni oprócz środy i piątku (inaczej jest w tradycji wschodniej, więcej na ten temat tutaj - przyp. red.).
Post apostolski kształtował się od wczesnych dni chrześcijaństwa. Jest kultywowany w Cerkwi jako część naszej Świętej Tradycji. Tak jak każdy post w Cerkwi prawosławnej, post piotrowy ma przede wszystkim uzbroić nas w „oręż światła” przeciw atakom wroga mogącym zdarzać się w trakcie naszej drogi ku Bogu. Nie ma lepszych słów na wyrażenie tego, jak niezwykle ważny jest w naszym życiu post, niż słowa św. Ojca Izaaka Syryjczyka, który mówi: „(…) gdyż post jest bronią stworzoną przez Boga (…) ludzkość nie znała zwycięstwa przed postem, a diabeł nigdy nie został pokonany przez naszą naturę dzięki temu, jaka jest: ale ta broń pozbawiła diabła siły (…). Gdy tylko diabeł spostrzega, że ktoś jest w posiadaniu tej broni (postu), strach od razu spada na tego wroga i dręczyciela ludzi, który pamięta i myśli o Zbawicielu, który go pokonał. (…) Ten, kto trwa w poście, zachowuje umysł niezłomny i jest gotowy, by odrzucić wszelkie gwałtowne namiętności”.
Za ks. prot. Aymanem Kfoufem „Fast of the Holy Apostles” (ze strony: antiochian.org)
Egeria – słynna pątniczka – wspomina o poście apostolskim w swoim piśmie z IV wieku: „(…) w dniu następującym po święcie Pięćdziesiątnicy rozpoczyna się czas postu”. Również Konstytucje Apostolskie z IV wieku podają: „Po Pięćdziesiątnicy świętujcie jeden tydzień, a potem pośćcie, albowiem sprawiedliwość potrzebuje i radować się po przyjęciu darów od Boga, i pościć po uldze cielesnej”.
Aż do połowy III wieku post piotrowy był powiązany z Pięćdziesiątnicą i trwał zaledwie jeden tydzień. W późniejszym okresie, w związku z coraz powszechniejszym od około 258 roku czczeniem pamięci zmarłych męczeńską śmiercią Apostołów Piotra i Pawła, post piotrowy został powiązany ze świętem Apostołów przypadającym na 29 czerwca/12 lipca wg starego stylu. W konsekwencji powstał post będący okresem przygotowania do święta wielkich Apostołów. Św. Symeon z Salonik (zm. 1429) pisze: „Post Apostolski został słusznie ustanowiony na ich cześć, gdyż dzięki nim dostąpiliśmy licznych dóbr i są oni dla nas nauczycielami postu. (…) Przez tydzień po święcie Zstąpienia Ducha Świętego, zgodnie z Konstytucjami Apostolskimi, świętujemy, następnie zaś, w trakcie kolejnego tygodnia, pościmy ku czci Apostołów”.
Długość postu piotrowego jest zmienna i zależy od daty Paschy. Zasada stanowi, że post rozpoczyna się w drugi poniedziałek po Pięćdziesiątnicy i trwa do 28 czerwca/11 lipca wg starego stylu, do wigilii święta Apostołów Piotra i Pawła.
Post piotrowy nie jest tak surowy jak Wielki Post lub post bożonarodzeniowy. Można rzec, że jest łagodny w swej długości i zasadach. Obowiązujące w trakcie jego trwania zasady zostały ustanowione dla mnichów z Ławry Peczerskiej przez Metropolitę Kijowa Jerzego (1069-1072). Zasady te są nadal praktykowane przez większość prawosławnych chrześcijan. Mówią one, że czerwone mięso, drób i nabiał są zabronione w trakcie całego postu, zaś ryba, wino i olej są dozwolone przez wszystkie dni oprócz środy i piątku (inaczej jest w tradycji wschodniej, więcej na ten temat tutaj - przyp. red.).
Post apostolski kształtował się od wczesnych dni chrześcijaństwa. Jest kultywowany w Cerkwi jako część naszej Świętej Tradycji. Tak jak każdy post w Cerkwi prawosławnej, post piotrowy ma przede wszystkim uzbroić nas w „oręż światła” przeciw atakom wroga mogącym zdarzać się w trakcie naszej drogi ku Bogu. Nie ma lepszych słów na wyrażenie tego, jak niezwykle ważny jest w naszym życiu post, niż słowa św. Ojca Izaaka Syryjczyka, który mówi: „(…) gdyż post jest bronią stworzoną przez Boga (…) ludzkość nie znała zwycięstwa przed postem, a diabeł nigdy nie został pokonany przez naszą naturę dzięki temu, jaka jest: ale ta broń pozbawiła diabła siły (…). Gdy tylko diabeł spostrzega, że ktoś jest w posiadaniu tej broni (postu), strach od razu spada na tego wroga i dręczyciela ludzi, który pamięta i myśli o Zbawicielu, który go pokonał. (…) Ten, kto trwa w poście, zachowuje umysł niezłomny i jest gotowy, by odrzucić wszelkie gwałtowne namiętności”.
Za ks. prot. Aymanem Kfoufem „Fast of the Holy Apostles” (ze strony: antiochian.org)