polska: Supraśl: Ikonostas w cerkwi Zwiastowania

Supraśl: Ikonostas w cerkwi Zwiastowania

monaster-suprasl.pl, 16 marca 2021

W ostatnich dniach zakończył się montaż ikonostasu w cerkwi Zwiastowania Bogurodzicy Monasteru Supraskiego. Monumentalna drewniana konstrukcja została zamontowana na wschodniej ścianie świątyni.

Projekt konstrukcji jest próbą odtworzenia pierwszego ikonostasu supraskiej cerkwi z XVI wieku. Niestety, nie zachowały się żadne zdjęcia ani rysunki historycznego ikonostasu. Jedyne informacje jakie przetrwały do dnia dzisiejszego to zapisy w rejestrze archimandryty Sergiusza Kimbara z 1557 roku. Stały się one podstawą dla przygotowania projektu.

Drewnianą konstrukcję ikonostasu wraz ze wszystkimi ornamentami wykonał specjalista rzeźbiarz Oleh Belc z Poczajowa (Ukraina). Prace trwające od kilku lat nadzorowała komisja składająca się ze specjalistów z dziedziny historii sztuki i konserwacji zabytków.

Ikonostas składa się z czterech rzędów. W pierwszym rzędzie znajdą się ikony największe, tzw. „namiestne” – Chrystusa, Bogurodzicy, święta Zwiastowania i apostoła Jana Teologa. Na królewskich wrotach przedstawiona zostanie scena Zwiastowania i postaci czterech ewangelistów, a nad nimi lambrekin z ikoną Eucharystii Apostołów. Tak jak w szesnastowiecznym oryginale, nie ma drzwi diakońskich, a jedynie otwory, w których zawieszone zostaną wyszywane kotary.

Pod ikonami pierwszego rzędu zostały umieszczone okręgi, w które wpisano tekst w języku cerkiewnosłowiańskim, będący tradycyjnym zapisem kronikarskim. Informuje on, że cerkiew Zwiastowania została zbudowana staraniem marszałka Wielkiego Księstwa Litewskiego Aleksandra Chodkiewicza przy biskupie smoleńskim Józefie Sołtanie, zburzona i odbudowana.

Drugi rząd ikonostasu będzie przedstawieniem „Deisis” – Chrystusa w otoczeniu Bogurodzicy, św. Jana Chrzciciela, apostołów, hierarchów oraz świętych Antoniego i Teodozjusza Pieczerskich oraz Borysa i Gleba – patronów bocznych ołtarzy cerkwi Zwiastowania. W trzecim rzędzie znajdą się ikony wielkich świąt, a w czwartym ikona Bogurodzicy „Znak” (Znamienije) w otoczeniu proroków.

Ornamenty ikonostasu nawiązują do wzornictwa ówczesnej epoki oraz supraskich fresków.

Niebawem w nowym ikonostasie umieszczone zostaną ikony namiestne pierwszego rzędu.

Przez cały czas trwają prace w przedsionku cerkwi Zwiastowania. Ściany narteksu zapełniają freski przedstawiające program ikonograficzny, składający się z kilkudziesięciu scen z Objawienia św. ap. Jana Teologa. Wszystkim dobrowolnym ofiarodawcom Bóg zapłać! Spasi Hospodi!

Dobrowolne ofiary można wpłacać na konto:
Klasztor Męski Zwiastowania NMP, ul. Klasztorna 1, 16-030 Supraśl
Bank Spółdzielczy w Białymstoku, Oddział w Supraślu
Numer konta: 83 8060 0004 0680 0286 2000 0010

Posłuchaj – wywiad z Krystyną Stawecką o ikonostasie
Obejrzyj – reportaż TVP o ikonostasie w audycji „U źródeł wiary”