Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Wybrana hymnografia niedzieli przed Bożym Narodzeniem, Świętych Ojców
przygotował Michał Diemianiuk, 04 stycznia 2020
Tłumaczenie hymnografii: ks. H. Paprocki, za: liturgia.cerkiew.pl
NA WIELKICH NIESZPORACH, Do: Panie, wołam do Ciebie, dodajemy trzy stichery zmartwychwstania, trzy Anatoliosa i cztery ojcom. Jeśli natomiast niedziela ta wypada po 20 grudnia, to śpiewamy trzy stichery zmartwychwstania, jeden Anatoliosa, trzy stichery przedświęcia i trzy świętym ojcom.
Stichery przedświęcia, ton 6: Prosomion: Całą odłożywszy.
Niezachodzące Słońce idzie zajaśnieć z dziewiczego łona i oświecić cały świat, przeto postarajmy się spotkać Je czystymi oczyma i czystymi czynami, podjąć Je teraz duchem, idącego do swoich przedziwnym zrodzeniem, jak zechciał, aby nas odpadłych od rajskiego życia znowu w nie wprowadzić jako Łaskawca zrodzony w Betlejem.
Na ramionach cherubinów noszony Bóg Słowo w Hipostazie zjednoczył się z ciałem, zamieszkał w nieskalanym łonie i stał się człowiekiem, przychodzi na ziemię urodzić się z pokolenia Judy, grota święta upiększa się dla Króla wszystkich jak najwspanialszy pałac, żłóbek zaś jak ognisty tron, w którym Dziewica Maria jako niemowlę Go składa, Nieogarnionego, na odnowienie stworzenia.
W żłobie dla zwierząt Dziewica składa Ciebie, Boże Słowo niemające początku i przyjmujące początek, co przekracza zrozumienie, idzie rozwiązać moją głupotę, którą podjąłem z zawiści węża, pieluszkami zostaje owinięty, aby rozerwać łachmany i więzy grzechów moich, jedyny dobry i Przyjaciel człowieka, przeto Ciebie sławię, śpiewam i kłaniam się z wszelką radością Twemu przyjściu w ciele, przez które zostałem wyzwolony.
Stichery świętym ojcom, prosomion ten sam:
Pamięć praojców objawiła się krańcom ziemi, zaiste pełna światłości i jaśnieje zorzami łaski, Chrystus bowiem zapalił z wysoka Słońce świetliste i gwiazd zgromadzenie wiedzie z nim zapaliwszy, i zrodzenie Bogoczłowiecze okazuje w Betlejem, a my z wiarą zrodzenie pobożnie oklaskując, radujemy się chwałą przedświęcia.
Upiększając się chwałą Bożego przyjścia, Adam dzisiaj się raduje jako fundament i umocnienie mądrych praojców, a z nim weseli się Abel i Henoch współraduje się, cieszy się Set wraz z Noem, z patriarchami zaś śpiewa Abraham pełen chwały i zrodzenie bez ojca teraz Melchizedek widzi z wysoka, przeto Bożą pamięć Chrystusowych praojców i my sprawujemy modląc się o zbawienie dusz naszych.
Zajaśniało wesoło w piecu zgromadzenie mądrych w Bogu dzieci i zrodzenie Chrystusa głosi na ziemi, bowiem jako czcigodna rosa zstąpił Pan i rodzącą zachowuje niespaloną i nieskalaną, i wzbogaca Bożymi darami, przeto raduje się przyjemny Bogu Daniel weseląc się, kamień bowiem z góry niesieczonej wyraźnie przewidział i odważnie modli się teraz za dusze nasze.
Chwała. Ojcom. Ton 6:
Daniel, mąż upragniony, jako kamień bez pomocy ręki odsieczony widział Ciebie, Panie, bez nasienia zrodzonym niemowlęciem nazwał Ciebie, z Dziewicy wcielonym Słowem, niezmiennego Boga i Zbawcę dusz naszych.
I teraz. Przedświęcia. Leona Bizancjusza:
Groto upiększ się, Owieczka bowiem nadchodzi nosząc w łonie Chrystusa. Żłobie, przyjmij Tego, który słowem rozwinął bezsensowne czyny nas, zrodzonych z ziemi. Pasterze, grajcie na piszczałce, świadcząc o budzącym bojaźń cudzie. Magowie z Persji, przynieście Królowi złoto, kadzidło i mirrę, albowiem przyszedł Pan z Dziewicy Matki. Matka upadłszy, pokłoniła się Jemu jako służebnica, i mówi do trzymanego w swoich objęciach: Jakże zamieszkałeś we mnie? Jakże wyrosłeś we mnie, Zbawco mój i Boże?
Po 20 grudnia śpiewamy: I teraz. Teotokion według wypadającego tonu.
(…)
Na litii stichera świątyni i stichera ojcom, ton 1:
Oświeceni promieniami mówienia o Bogu wspaniali prorocy zawsze są błogosławieni i słowa Ducha owocnie przynoszą, niewypowiedziane zrodzenie Chrystusa Boga głoszą wszystkim i przyjmują koniec sprawiedliwy, życie spędziwszy cudowne.
Chwała. Ton 1. Germanosa:
Przyjdźcie, miłośnicy świąt, zgromadzenie praojców wychwalmy w psalmach: Adama Praojca, Henocha, Noego, Melchizedeka, Abrahama, Izaaka i Jakuba, po Zakonie zaś Mojżesza, Aarona i Jozuego, Samuela i Dawida, a z nimi Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela, Daniela i dwunastu wraz z Eliaszem, Elizeuszem i wszystkimi, Zachariasza i Chrzciciela, głoszących Chrystusa, życie i zmartwychwstanie rodzaju naszego.
I teraz. Przedświęcia. Ton 1:
Upiększaj się, Betlejem, otwórz się, Edenie, gotuj się, Eufrato, odnawia się bowiem Adam i Ewa z nim, klątwa zostaje zniszczona, zbawienie światu zakwitło, dusze sprawiedliwych weselą się, jako dar przynoszą zamiast mirry śpiew i przyjmują niezniszczalność. Oto bowiem w żłobie spoczął, przeto niech śpiewacy nieustannie głoszą: Panie, chwała Tobie.
(…)
Na stichownie stichera zmartwychwstania i według alfabetu. Jeśli jest 24 grudnia i wigilia, śpiewamy isomelos, ton 2:
Domu Eufrato, grodzie święty, proroków chwało, upiększ dom, w nim bowiem rodzi się Bóg.
Stichos: Bóg nadejdzie z południa i Święty z góry cienistej czaszy.
Betlejem, ziemio Judy, dla będącego w ciele świetliście przygotuj Bożą grotę, w której Bóg ciałem urodzi się z nieznającej męża świętej Dziewicy, aby zbawić nasz rodzaj.
Stichos: Panie, usłyszałem głos Twój i uląkłem się, Panie, zrozumiałem dzieła Twoje i boję się.
Przyjdźcie wszyscy, świętujmy wstępnie z wiarą narodzenie Chrystusa i duchowy śpiew jako gwiazdę ofiarujmy, magów sławienie z pasterzami zawołajmy: Przyszło zbawienie ludziom z dziewiczego łona, wzywając wiernych.
Chwała. Isomelos Cypriana: (…)
I teraz. Przedświęcia. Cypriana:
Oto przybliża się czas zbawienia naszego, przygotuj się groto, Dziewica nadchodzi, aby urodzić. Betlejem, ziemio Judy, upiększ się i wesel, albowiem z Ciebie zajaśnieje Pan nasz. Usłyszcie góry i pagórki, i okolice krainy judzkiej, że nadchodzi Chrystus, aby zbawić człowieka, którego stworzył jako Przyjaciel człowieka.
Po 20 grudnia: I teraz. Teotokion:
O nowy cudzie, większy od dawnych cudów! Któż bowiem pozna Matkę bez męża rodzącą i noszącą na swych rękach trzymającego całe stworzenie? Bóg zechciał się urodzić, którego jako niemowlę Przeczysta swoimi rękoma nosiła i mając do Niego matczyną odwagę, nie przestawaj modlić się za czczących Ciebie, aby ulitował się i zbawił dusze nasze.
(…)
Jeśli ta niedziela wypadnie 24 dnia, to na pobłogosławienie chlebów śpiewamy troparion ojcom: Wielkie są czyny dokonane przez wiarę! (dwa razy) i wigilii:
Niegdyś przyszła do Betlejem Mariam, zapisać się ze starcem Józefem, jako pochodzący z potomstwa Dawidowego, nosząc w łonie poczętego bez nasienia. Nadszedł czas narodzin i nie znalazło się ani jedno miejsce w gospodzie, ale pięknym pałacem wydała się Królowej grota. Chrystus się rodzi, aby podnieść upadły obraz (jeden raz).
NA JUTRZNI, po: Bóg i Pan, troparion zmartwychwstania dwa razy. Chwała. Ojcom. I teraz. Teotokion lub przedświęcia. Zwykła recytacja Psałterza i katyzmy poetyckie zmartwychwstania wraz z ich teotokionami. Jeśli jest 24 grudnia, to śpiewamy poniższe katyzmy poetyckie.
Po pierwszej recytacji Psałterza katyzma poetycka, ton 4: Prosomion: Zadziwił się Józef.
Boże, przez ojców ogłosiłeś tajemniczo mające być na ziemi objawienie się Boga, przedwiecznego Syna Twego z Dziewicy, przez Abrahama i Jakuba, Judę i pozostałych, Jessego i Dawida, i wszystkich proroków, w Duchu ogłaszając przychodzącego w Betlejem Chrystusa, wzywającego wszystkich będących na ziemi.
Po drugiej recytacji Psałterza katyzma poetycka, ton 8: Prosomion: Mądrości.
Święto ojców Bożych radośnie obchodzimy, wierni, czcząc Abrahama, Abla, błogosławiąc Seta i Henocha, opiewając Enosza, Noego, Sima i Jafeta. Abrahama, który przez Zakonem zajaśniał wiarą i wysławmy Bożego Izaaka, Jakuba, Judę, Lewiego i cnotliwego Józefa, i z wiarą zawołajmy: Noszący w sercu Boga praojcowie módlcie się do Chrystusa Boga, aby dał odpuszczenie grzechów obchodzącym z miłością przedświęcie świętej pamięci waszej.
Po Nieskalanych troparion i katyzmy poetyckie ojcom, ton 8: Prosomion: Mądrości.
Abrahama, Izaaka i Jakuba wysławmy wszyscy w pieśniach, łagodnego Dawida, Jozuego i dwunastu patriarchów wraz z trzema młodzieńcami, którzy wygasili płomień ognia mocą Ducha, wołając do nich: Radujcie się, którzy odważnie zdemaskowaliście oszustwo szalonego króla, i módlcie się do Chrystusa, aby dał odpuszczenie grzechów świętującym z miłością świętą pamięć waszą.
Chwała, i teraz.
Z łona ojcowskiego zstąpiłeś i przez niewypowiedziane wyniszczenie przyjąłeś nasze ubóstwo, co przekracza naturę, Przyjacielu człowieka, i zechciałeś zamieszkać w grocie, Panie, przeto magowie kierowani przez gwiazdę przynoszą Tobie dary jako Władcy stworzenia. Pasterze i aniołowie dziwią się, wołając: Chwała na wysokościach Bogu, który idzie na ziemię urodzić się jako człowiek.
(…)
Kanon Przedświęcia. Ton 1. (Nie śpiewany przed 20 grudnia)
[bez hirmosów]
Pieśń 1
Teraz Dziewica idzie urodzić w Betlejem Chrystusa w ciele jako niemowlę, Chrystusa dobrowolnie wyniszczonego, Chrystusa widzialnego, niebo i ziemia niech się radują.
Góry i pagórki podskoczcie, prorocy głoszący Boga radujcie się, ludzie i narody zaklaszczcie, nastało zbawienie wszystkich i oświecenie, zrodzenie w grocie w Betlejem.
Teotokion: Ubogim bywa bogaty, aby wzbogacić zubożałego przez złość, Bogoczłowiek poznawany jest z Dziewicy nieznającej małżeństwa, bez żadnej zmiany, wszyscy zaśpiewajmy Mu chwałę, albowiem się rodzi.
Pieśń 3
Ten, który przed wiekami z Ojca jest zrodzony, co przekracza myśl, w łono Dziewicy wcielił się w czasach ostatecznych, jak sam to wie, chcąc odnowić ludzkość zniszczałą przez radę złego węża.
Ten, który na wysokościach zasiada z Ojcem i Duchem, widząc upokorzoną naturę ludzką, Syn Boży niemający początku przyjmuje początek i chce się ciałem urodzić jako człowiek.
Teotokion: Bardziej świętego od aniołów i całego stworzenia, Anioła Wielkiej Rady teraz bez nasienia rodzi się ciałem na zbawienie wszystkich nieustannie Jemu śpiewających: Święty jesteś, Panie.
Pieśń 4
Berło z korzenia Jessego zrodziłaś, Dziewico, wydając kwiat niewiędnący, Stwórcę wszystkich, który jako Bóg całą ziemię upiększa kwiatami, wołającą do Niego: Chwała mocy Twojej, Panie.
Mnie, fałszywie okradzionego przez pokarm, upadłego rozumem i upodobnionego do zwierząt, przyszedłeś nauczać, Słowo Boże, stałeś się niemowlęciem i spocząłeś w żłobie zwierzęcym: Chwała mocy Twojej, Panie.
Teotokion: Z góry ocienionej, Dziewicy, Ciebie wcielonego, Jezu, Habakuk ogłosił, góry złe i pagórki kruszącego, i oddającego zniszczeniu pychę złego i demoniczne wynoszenie się
Pieśń 5
Z natury Władca chcąc sługi podnieść, Syn Boży najdoskonalszy zechciał z miłosierdzia być nazwany Synem Człowieczym, Najłaskawszy, przeto dobrowolnie wyniszczony idzie urodzić się w grocie, Najlepszy.
Nieogarniony naturą Chryste Królu, jakże przyjmie Ciebie mała grota? Jakże żłóbek będzie mógł pomieścić Ciebie, ze względu na nas przychodzącego do swoich w ciele z Matki nieznającej męża? Albowiem odsuwając się na bok zbawisz, Panie.
Teotokion: Owieczka pasterza przyjdzie urodzić, przygotuj się, święta groto, pasterze pospieszajcie, aby ujrzeć urodzonego Pasterza i Baranka, magowie z darami przygotujcie się, aby jako Królowi w ciele pokłonić się Jemu.
Pieśń 6
Nowe niebo stało się z Twego łona, Władczyni, jak z obłoku, idziesz bowiem, aby w grocie ciałem zajaśniał Chrystus, Słońce Chwały, który pragnie swoimi promieniami jasno oświecić całą ziemię, z niezmierzonego miłosierdzia.
Widząc naszą chorobę i złość, szczodry Chryste, nie pogardziłeś nami, lecz wyniszczywszy siebie samego nie odstąpiłeś od Rodziciela i wcieliłeś się w łono nieznającej małżeństwa, która idzie, aby bez boleści zrodzić Ciebie ciałem w grocie.
Teotokion: Góry i pagórki, pola i dąbrowy, ludzie i pokolenia, narody i wszystko, co oddycha, zakrzyknijcie, radością Bożą napełnieni, nadeszło bowiem zbawienie wszystkich, Słowo Boże pozaczasowe w czasie stało się w miłosierdzia.
W okresie przedświęcia kontakion, ton 1: Prosomion: Chór anielski.
Wesel się, Betlejem, gotuj się, Eufrato, oto bowiem Owieczka nosząc w łonie Pasterza podąża, aby Go urodzić, którego widząc noszący w sercu Boga ojcowie weselą się, z pasterzami śpiewają karmiącej Dziewicy.
Ikos:
Widząc jaśniejącą światłość Twego zrodzenia, Abraham pełen miłości do Boga, Izaak zawsze godny pamięci, Jakub i cały zgromadzony przez Boga chór świętych raduje się i stworzenie przyprowadza na Twoje spotkanie radosnymi mowami, bowiem okazałaś się dla wszystkich Orędowniczką radości, poczynając w łonie niegdyś widzianego w Babilonie, który dzieci wrzucone do pieca zachował niespalone, co przewyższa wszelki rozum, przeto opiewają widzianego na rękach młodej Dziewicy, śpiewając karmiącej Dziewicy.
Pieśń 7
Boża łoza mając dojrzałą niezniszczalną kiść, idzie ją zrodzić, toczącą wino wesela i pojącą nas, Jemu śpiewających: Ojców naszych Boże, błogosławiony jesteś.
Boże naczynie, wonną mirrę w sobie noszące, idzie wytoczyć ją w grocie betlejemskiej, tajemniczym zapachem napełniając śpiewających: Ojców Boże, błogosławiony jesteś.
Teotokion: Kleszcze, które Izajasz Prorok dawno temu widział, trzymające Boży węgiel, Chrystusa, w łonie, przychodzą wszelką grzeszną rzecz spalić i oświecić dusze wiernych.
Pieśń 8
Chwała na wysokościach Bogu, z aniołami zaśpiewajmy z weselem: Syn się rodzi, Władca przychodzi, którego wskazuje gwiazda, magowie podążają, aby ujrzeć Go w żłobie, całe stworzenie niech błogosławi Pana i wywyższa na wszystkie wieki.
Ze sługami zapisałeś się dobrowolnie, Władco, poddając się prawu cezara, aby ludzkość wyzwolić z niewoli Złego, Boże wielce miłosierny, przeto radując się, śpiewamy: Całe stworzenie niech błogosławi Pana i wywyższa na wszystkie wieki.
Teotokion: Noszę Ciebie, małe niemowlę, Słowo niemające początku, nie poznawszy wcale pokusy mężczyzny – mówi Dziewica pełna zdumienia – nie wiem, kogo na ziemi nazwę Twoim ojcem, przeto ze wszystkimi śpiewam Tobie: całe stworzenie niech błogosławi Pana i wywyższa na wszystkie wieki.
Pieśń 9
Tajemnice przedziwne, budzące bojaźń i przesławne, Pan Chwały przychodzi na ziemię i wchodzi w grotę wyniszczywszy siebie ciałem, szukając, aby wezwać Adama i Ewę uleczyć z bólów.
Pieluszkami Twoimi rozwiązujesz więzy grzesznych upadków, a wielkim ubóstwem wszystkich wzbogacasz, Szczodry, wyrywając z nieszczęsnego zła, złożony zostałeś w żłobie zwierzęcym i ludzi przemieniasz, Słowo Boże niemające początku.
Teotokion: Przepowiednie proroków znalazły swoje spełnienie, Ten, którego bowiem ogłosili przychodzącego w czasach ostatecznych, przyszedł i zjawił się wcielony w czystą Dziewicę, przyjmijmy Go czystą myślą.
(…)
Jeśli niedziela ta wypadnie 24 grudnia, to nie mówimy fotagogikonu zmartwychwstania, lecz ojcom:
Z nasienia Abrahama i Bożego Dawida ojca Bożego przychodzi Słowo niemające początku, które dzieci liczbą równe Trójcy przez cud zstąpienia anioła z płomienia zostały wybawione, a płacz niewiast przemienił się w radość.
Chwała. Wybrani z patriarchów (patrz wyżej). I teraz.
Wesel się, Betlejem, i ty, Eufrato, przygotuj się, bowiem Bogurodzica przychodzi do groty, aby niewypowiedzianie urodzić Boga i złożyć Go w żłobie. O, budząca bojaźń tajemnico! Teraz Jego Boże zrodzenie Abraham, Izaak i Jakub, wszyscy patriarchowie i prorocy radośnie w przedświęciu obchodzą, i ludzie wraz z aniołami.
(…)
NA WIELKICH NIESZPORACH, Do: Panie, wołam do Ciebie, dodajemy trzy stichery zmartwychwstania, trzy Anatoliosa i cztery ojcom. Jeśli natomiast niedziela ta wypada po 20 grudnia, to śpiewamy trzy stichery zmartwychwstania, jeden Anatoliosa, trzy stichery przedświęcia i trzy świętym ojcom.
Stichery przedświęcia, ton 6: Prosomion: Całą odłożywszy.
Niezachodzące Słońce idzie zajaśnieć z dziewiczego łona i oświecić cały świat, przeto postarajmy się spotkać Je czystymi oczyma i czystymi czynami, podjąć Je teraz duchem, idącego do swoich przedziwnym zrodzeniem, jak zechciał, aby nas odpadłych od rajskiego życia znowu w nie wprowadzić jako Łaskawca zrodzony w Betlejem.
Na ramionach cherubinów noszony Bóg Słowo w Hipostazie zjednoczył się z ciałem, zamieszkał w nieskalanym łonie i stał się człowiekiem, przychodzi na ziemię urodzić się z pokolenia Judy, grota święta upiększa się dla Króla wszystkich jak najwspanialszy pałac, żłóbek zaś jak ognisty tron, w którym Dziewica Maria jako niemowlę Go składa, Nieogarnionego, na odnowienie stworzenia.
W żłobie dla zwierząt Dziewica składa Ciebie, Boże Słowo niemające początku i przyjmujące początek, co przekracza zrozumienie, idzie rozwiązać moją głupotę, którą podjąłem z zawiści węża, pieluszkami zostaje owinięty, aby rozerwać łachmany i więzy grzechów moich, jedyny dobry i Przyjaciel człowieka, przeto Ciebie sławię, śpiewam i kłaniam się z wszelką radością Twemu przyjściu w ciele, przez które zostałem wyzwolony.
Stichery świętym ojcom, prosomion ten sam:
Pamięć praojców objawiła się krańcom ziemi, zaiste pełna światłości i jaśnieje zorzami łaski, Chrystus bowiem zapalił z wysoka Słońce świetliste i gwiazd zgromadzenie wiedzie z nim zapaliwszy, i zrodzenie Bogoczłowiecze okazuje w Betlejem, a my z wiarą zrodzenie pobożnie oklaskując, radujemy się chwałą przedświęcia.
Upiększając się chwałą Bożego przyjścia, Adam dzisiaj się raduje jako fundament i umocnienie mądrych praojców, a z nim weseli się Abel i Henoch współraduje się, cieszy się Set wraz z Noem, z patriarchami zaś śpiewa Abraham pełen chwały i zrodzenie bez ojca teraz Melchizedek widzi z wysoka, przeto Bożą pamięć Chrystusowych praojców i my sprawujemy modląc się o zbawienie dusz naszych.
Zajaśniało wesoło w piecu zgromadzenie mądrych w Bogu dzieci i zrodzenie Chrystusa głosi na ziemi, bowiem jako czcigodna rosa zstąpił Pan i rodzącą zachowuje niespaloną i nieskalaną, i wzbogaca Bożymi darami, przeto raduje się przyjemny Bogu Daniel weseląc się, kamień bowiem z góry niesieczonej wyraźnie przewidział i odważnie modli się teraz za dusze nasze.
Chwała. Ojcom. Ton 6:
Daniel, mąż upragniony, jako kamień bez pomocy ręki odsieczony widział Ciebie, Panie, bez nasienia zrodzonym niemowlęciem nazwał Ciebie, z Dziewicy wcielonym Słowem, niezmiennego Boga i Zbawcę dusz naszych.
I teraz. Przedświęcia. Leona Bizancjusza:
Groto upiększ się, Owieczka bowiem nadchodzi nosząc w łonie Chrystusa. Żłobie, przyjmij Tego, który słowem rozwinął bezsensowne czyny nas, zrodzonych z ziemi. Pasterze, grajcie na piszczałce, świadcząc o budzącym bojaźń cudzie. Magowie z Persji, przynieście Królowi złoto, kadzidło i mirrę, albowiem przyszedł Pan z Dziewicy Matki. Matka upadłszy, pokłoniła się Jemu jako służebnica, i mówi do trzymanego w swoich objęciach: Jakże zamieszkałeś we mnie? Jakże wyrosłeś we mnie, Zbawco mój i Boże?
Po 20 grudnia śpiewamy: I teraz. Teotokion według wypadającego tonu.
(…)
Na litii stichera świątyni i stichera ojcom, ton 1:
Oświeceni promieniami mówienia o Bogu wspaniali prorocy zawsze są błogosławieni i słowa Ducha owocnie przynoszą, niewypowiedziane zrodzenie Chrystusa Boga głoszą wszystkim i przyjmują koniec sprawiedliwy, życie spędziwszy cudowne.
Chwała. Ton 1. Germanosa:
Przyjdźcie, miłośnicy świąt, zgromadzenie praojców wychwalmy w psalmach: Adama Praojca, Henocha, Noego, Melchizedeka, Abrahama, Izaaka i Jakuba, po Zakonie zaś Mojżesza, Aarona i Jozuego, Samuela i Dawida, a z nimi Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela, Daniela i dwunastu wraz z Eliaszem, Elizeuszem i wszystkimi, Zachariasza i Chrzciciela, głoszących Chrystusa, życie i zmartwychwstanie rodzaju naszego.
I teraz. Przedświęcia. Ton 1:
Upiększaj się, Betlejem, otwórz się, Edenie, gotuj się, Eufrato, odnawia się bowiem Adam i Ewa z nim, klątwa zostaje zniszczona, zbawienie światu zakwitło, dusze sprawiedliwych weselą się, jako dar przynoszą zamiast mirry śpiew i przyjmują niezniszczalność. Oto bowiem w żłobie spoczął, przeto niech śpiewacy nieustannie głoszą: Panie, chwała Tobie.
(…)
Na stichownie stichera zmartwychwstania i według alfabetu. Jeśli jest 24 grudnia i wigilia, śpiewamy isomelos, ton 2:
Domu Eufrato, grodzie święty, proroków chwało, upiększ dom, w nim bowiem rodzi się Bóg.
Stichos: Bóg nadejdzie z południa i Święty z góry cienistej czaszy.
Betlejem, ziemio Judy, dla będącego w ciele świetliście przygotuj Bożą grotę, w której Bóg ciałem urodzi się z nieznającej męża świętej Dziewicy, aby zbawić nasz rodzaj.
Stichos: Panie, usłyszałem głos Twój i uląkłem się, Panie, zrozumiałem dzieła Twoje i boję się.
Przyjdźcie wszyscy, świętujmy wstępnie z wiarą narodzenie Chrystusa i duchowy śpiew jako gwiazdę ofiarujmy, magów sławienie z pasterzami zawołajmy: Przyszło zbawienie ludziom z dziewiczego łona, wzywając wiernych.
Chwała. Isomelos Cypriana: (…)
I teraz. Przedświęcia. Cypriana:
Oto przybliża się czas zbawienia naszego, przygotuj się groto, Dziewica nadchodzi, aby urodzić. Betlejem, ziemio Judy, upiększ się i wesel, albowiem z Ciebie zajaśnieje Pan nasz. Usłyszcie góry i pagórki, i okolice krainy judzkiej, że nadchodzi Chrystus, aby zbawić człowieka, którego stworzył jako Przyjaciel człowieka.
Po 20 grudnia: I teraz. Teotokion:
O nowy cudzie, większy od dawnych cudów! Któż bowiem pozna Matkę bez męża rodzącą i noszącą na swych rękach trzymającego całe stworzenie? Bóg zechciał się urodzić, którego jako niemowlę Przeczysta swoimi rękoma nosiła i mając do Niego matczyną odwagę, nie przestawaj modlić się za czczących Ciebie, aby ulitował się i zbawił dusze nasze.
(…)
Jeśli ta niedziela wypadnie 24 dnia, to na pobłogosławienie chlebów śpiewamy troparion ojcom: Wielkie są czyny dokonane przez wiarę! (dwa razy) i wigilii:
Niegdyś przyszła do Betlejem Mariam, zapisać się ze starcem Józefem, jako pochodzący z potomstwa Dawidowego, nosząc w łonie poczętego bez nasienia. Nadszedł czas narodzin i nie znalazło się ani jedno miejsce w gospodzie, ale pięknym pałacem wydała się Królowej grota. Chrystus się rodzi, aby podnieść upadły obraz (jeden raz).
NA JUTRZNI, po: Bóg i Pan, troparion zmartwychwstania dwa razy. Chwała. Ojcom. I teraz. Teotokion lub przedświęcia. Zwykła recytacja Psałterza i katyzmy poetyckie zmartwychwstania wraz z ich teotokionami. Jeśli jest 24 grudnia, to śpiewamy poniższe katyzmy poetyckie.
Po pierwszej recytacji Psałterza katyzma poetycka, ton 4: Prosomion: Zadziwił się Józef.
Boże, przez ojców ogłosiłeś tajemniczo mające być na ziemi objawienie się Boga, przedwiecznego Syna Twego z Dziewicy, przez Abrahama i Jakuba, Judę i pozostałych, Jessego i Dawida, i wszystkich proroków, w Duchu ogłaszając przychodzącego w Betlejem Chrystusa, wzywającego wszystkich będących na ziemi.
Po drugiej recytacji Psałterza katyzma poetycka, ton 8: Prosomion: Mądrości.
Święto ojców Bożych radośnie obchodzimy, wierni, czcząc Abrahama, Abla, błogosławiąc Seta i Henocha, opiewając Enosza, Noego, Sima i Jafeta. Abrahama, który przez Zakonem zajaśniał wiarą i wysławmy Bożego Izaaka, Jakuba, Judę, Lewiego i cnotliwego Józefa, i z wiarą zawołajmy: Noszący w sercu Boga praojcowie módlcie się do Chrystusa Boga, aby dał odpuszczenie grzechów obchodzącym z miłością przedświęcie świętej pamięci waszej.
Po Nieskalanych troparion i katyzmy poetyckie ojcom, ton 8: Prosomion: Mądrości.
Abrahama, Izaaka i Jakuba wysławmy wszyscy w pieśniach, łagodnego Dawida, Jozuego i dwunastu patriarchów wraz z trzema młodzieńcami, którzy wygasili płomień ognia mocą Ducha, wołając do nich: Radujcie się, którzy odważnie zdemaskowaliście oszustwo szalonego króla, i módlcie się do Chrystusa, aby dał odpuszczenie grzechów świętującym z miłością świętą pamięć waszą.
Chwała, i teraz.
Z łona ojcowskiego zstąpiłeś i przez niewypowiedziane wyniszczenie przyjąłeś nasze ubóstwo, co przekracza naturę, Przyjacielu człowieka, i zechciałeś zamieszkać w grocie, Panie, przeto magowie kierowani przez gwiazdę przynoszą Tobie dary jako Władcy stworzenia. Pasterze i aniołowie dziwią się, wołając: Chwała na wysokościach Bogu, który idzie na ziemię urodzić się jako człowiek.
(…)
Kanon Przedświęcia. Ton 1. (Nie śpiewany przed 20 grudnia)
[bez hirmosów]
Pieśń 1
Teraz Dziewica idzie urodzić w Betlejem Chrystusa w ciele jako niemowlę, Chrystusa dobrowolnie wyniszczonego, Chrystusa widzialnego, niebo i ziemia niech się radują.
Góry i pagórki podskoczcie, prorocy głoszący Boga radujcie się, ludzie i narody zaklaszczcie, nastało zbawienie wszystkich i oświecenie, zrodzenie w grocie w Betlejem.
Teotokion: Ubogim bywa bogaty, aby wzbogacić zubożałego przez złość, Bogoczłowiek poznawany jest z Dziewicy nieznającej małżeństwa, bez żadnej zmiany, wszyscy zaśpiewajmy Mu chwałę, albowiem się rodzi.
Pieśń 3
Ten, który przed wiekami z Ojca jest zrodzony, co przekracza myśl, w łono Dziewicy wcielił się w czasach ostatecznych, jak sam to wie, chcąc odnowić ludzkość zniszczałą przez radę złego węża.
Ten, który na wysokościach zasiada z Ojcem i Duchem, widząc upokorzoną naturę ludzką, Syn Boży niemający początku przyjmuje początek i chce się ciałem urodzić jako człowiek.
Teotokion: Bardziej świętego od aniołów i całego stworzenia, Anioła Wielkiej Rady teraz bez nasienia rodzi się ciałem na zbawienie wszystkich nieustannie Jemu śpiewających: Święty jesteś, Panie.
Pieśń 4
Berło z korzenia Jessego zrodziłaś, Dziewico, wydając kwiat niewiędnący, Stwórcę wszystkich, który jako Bóg całą ziemię upiększa kwiatami, wołającą do Niego: Chwała mocy Twojej, Panie.
Mnie, fałszywie okradzionego przez pokarm, upadłego rozumem i upodobnionego do zwierząt, przyszedłeś nauczać, Słowo Boże, stałeś się niemowlęciem i spocząłeś w żłobie zwierzęcym: Chwała mocy Twojej, Panie.
Teotokion: Z góry ocienionej, Dziewicy, Ciebie wcielonego, Jezu, Habakuk ogłosił, góry złe i pagórki kruszącego, i oddającego zniszczeniu pychę złego i demoniczne wynoszenie się
Pieśń 5
Z natury Władca chcąc sługi podnieść, Syn Boży najdoskonalszy zechciał z miłosierdzia być nazwany Synem Człowieczym, Najłaskawszy, przeto dobrowolnie wyniszczony idzie urodzić się w grocie, Najlepszy.
Nieogarniony naturą Chryste Królu, jakże przyjmie Ciebie mała grota? Jakże żłóbek będzie mógł pomieścić Ciebie, ze względu na nas przychodzącego do swoich w ciele z Matki nieznającej męża? Albowiem odsuwając się na bok zbawisz, Panie.
Teotokion: Owieczka pasterza przyjdzie urodzić, przygotuj się, święta groto, pasterze pospieszajcie, aby ujrzeć urodzonego Pasterza i Baranka, magowie z darami przygotujcie się, aby jako Królowi w ciele pokłonić się Jemu.
Pieśń 6
Nowe niebo stało się z Twego łona, Władczyni, jak z obłoku, idziesz bowiem, aby w grocie ciałem zajaśniał Chrystus, Słońce Chwały, który pragnie swoimi promieniami jasno oświecić całą ziemię, z niezmierzonego miłosierdzia.
Widząc naszą chorobę i złość, szczodry Chryste, nie pogardziłeś nami, lecz wyniszczywszy siebie samego nie odstąpiłeś od Rodziciela i wcieliłeś się w łono nieznającej małżeństwa, która idzie, aby bez boleści zrodzić Ciebie ciałem w grocie.
Teotokion: Góry i pagórki, pola i dąbrowy, ludzie i pokolenia, narody i wszystko, co oddycha, zakrzyknijcie, radością Bożą napełnieni, nadeszło bowiem zbawienie wszystkich, Słowo Boże pozaczasowe w czasie stało się w miłosierdzia.
W okresie przedświęcia kontakion, ton 1: Prosomion: Chór anielski.
Wesel się, Betlejem, gotuj się, Eufrato, oto bowiem Owieczka nosząc w łonie Pasterza podąża, aby Go urodzić, którego widząc noszący w sercu Boga ojcowie weselą się, z pasterzami śpiewają karmiącej Dziewicy.
Ikos:
Widząc jaśniejącą światłość Twego zrodzenia, Abraham pełen miłości do Boga, Izaak zawsze godny pamięci, Jakub i cały zgromadzony przez Boga chór świętych raduje się i stworzenie przyprowadza na Twoje spotkanie radosnymi mowami, bowiem okazałaś się dla wszystkich Orędowniczką radości, poczynając w łonie niegdyś widzianego w Babilonie, który dzieci wrzucone do pieca zachował niespalone, co przewyższa wszelki rozum, przeto opiewają widzianego na rękach młodej Dziewicy, śpiewając karmiącej Dziewicy.
Pieśń 7
Boża łoza mając dojrzałą niezniszczalną kiść, idzie ją zrodzić, toczącą wino wesela i pojącą nas, Jemu śpiewających: Ojców naszych Boże, błogosławiony jesteś.
Boże naczynie, wonną mirrę w sobie noszące, idzie wytoczyć ją w grocie betlejemskiej, tajemniczym zapachem napełniając śpiewających: Ojców Boże, błogosławiony jesteś.
Teotokion: Kleszcze, które Izajasz Prorok dawno temu widział, trzymające Boży węgiel, Chrystusa, w łonie, przychodzą wszelką grzeszną rzecz spalić i oświecić dusze wiernych.
Pieśń 8
Chwała na wysokościach Bogu, z aniołami zaśpiewajmy z weselem: Syn się rodzi, Władca przychodzi, którego wskazuje gwiazda, magowie podążają, aby ujrzeć Go w żłobie, całe stworzenie niech błogosławi Pana i wywyższa na wszystkie wieki.
Ze sługami zapisałeś się dobrowolnie, Władco, poddając się prawu cezara, aby ludzkość wyzwolić z niewoli Złego, Boże wielce miłosierny, przeto radując się, śpiewamy: Całe stworzenie niech błogosławi Pana i wywyższa na wszystkie wieki.
Teotokion: Noszę Ciebie, małe niemowlę, Słowo niemające początku, nie poznawszy wcale pokusy mężczyzny – mówi Dziewica pełna zdumienia – nie wiem, kogo na ziemi nazwę Twoim ojcem, przeto ze wszystkimi śpiewam Tobie: całe stworzenie niech błogosławi Pana i wywyższa na wszystkie wieki.
Pieśń 9
Tajemnice przedziwne, budzące bojaźń i przesławne, Pan Chwały przychodzi na ziemię i wchodzi w grotę wyniszczywszy siebie ciałem, szukając, aby wezwać Adama i Ewę uleczyć z bólów.
Pieluszkami Twoimi rozwiązujesz więzy grzesznych upadków, a wielkim ubóstwem wszystkich wzbogacasz, Szczodry, wyrywając z nieszczęsnego zła, złożony zostałeś w żłobie zwierzęcym i ludzi przemieniasz, Słowo Boże niemające początku.
Teotokion: Przepowiednie proroków znalazły swoje spełnienie, Ten, którego bowiem ogłosili przychodzącego w czasach ostatecznych, przyszedł i zjawił się wcielony w czystą Dziewicę, przyjmijmy Go czystą myślą.
(…)
Jeśli niedziela ta wypadnie 24 grudnia, to nie mówimy fotagogikonu zmartwychwstania, lecz ojcom:
Z nasienia Abrahama i Bożego Dawida ojca Bożego przychodzi Słowo niemające początku, które dzieci liczbą równe Trójcy przez cud zstąpienia anioła z płomienia zostały wybawione, a płacz niewiast przemienił się w radość.
Chwała. Wybrani z patriarchów (patrz wyżej). I teraz.
Wesel się, Betlejem, i ty, Eufrato, przygotuj się, bowiem Bogurodzica przychodzi do groty, aby niewypowiedzianie urodzić Boga i złożyć Go w żłobie. O, budząca bojaźń tajemnico! Teraz Jego Boże zrodzenie Abraham, Izaak i Jakub, wszyscy patriarchowie i prorocy radośnie w przedświęciu obchodzą, i ludzie wraz z aniołami.
(…)