Zostań przyjacielem cerkiew.pl
Komentarz do czytań starotestamentowych (paremij) na święto Chrztu Pańskiego (cz. III)
tłum. Michał Diemianiuk, 18 stycznia 2018
Paremije wieczerni święta Objawienia Bożego:
10
Czytanie Księgi Sędziów (6, 36-40)
„Rzekł Gedeon do Boga: Jeśli wybawisz ręką moją Izraela, jak mi to obiecałeś, to ja rozłożę runo wełny na klepisku. Jeśli rosa będzie tylko na runie, a cała ziemia wokoło pozostanie sucha, to będę wiedział, że wybawisz moją ręką, jak obiecałeś. I tak się stało. Gdy bowiem wstał nazajutrz i ścisnął runo, wygniótł z niego tyle wody, że czasza była pełna wody. A Gedeon rzekł do Boga: Niech nie zapłonie gniew Twój na mnie, że jeszcze raz się odezwę, niech jeszcze raz wypróbuję to na runie. Niech tylko runo pozostanie suche, a na całej ziemi wokół niech będzie rosa. I uczynił tak Bóg tej nocy, i tylko runo było suche, a na całej ziemi wokoło była rosa”.
Teraz słyszymy o Gedeonie, powołanym aby wybawić Izrael od ucisku Madiamitów. Wrogowie zebrali się, zjednoczyli z koczownikami, przekroczyli Jordan, rozłożyli się w oczekiwaniu na decydującą bitwę. Gedeon ogłosił zebranie, zjednoczył wojowników z różnych pokoleń, ale przed wystąpieniem przeciwko wrogowi prosił o znak od Boga. On nawet w pełni określił, czego oczekuje. Prosił, żeby Bóg zesłał rosę na jego runo, a żeby pozostała ziemia, wszystko dookoła było suche. Rankiem wycisnęli namokniętą od rosy wełnę i zebrali pełne naczynie wody. Znowu modli się Gedeon i prosi Boga o znak: niech dookoła będzie rosa, a jego runo niech zostanie suche. I tak było. Dlaczego on uparcie prosił Boga o zapewnienie? Ponieważ on zawsze był na ostatnim miejscu w swoim rodzie, w swojej rodzinie. Nieoczekiwanie poruczają mu taką poważną i odpowiedzialną sprawę. Nie można się wycofać. On potrzebuje pewności w wierze w to, że Bóg mu pomoże. Przy okazji, rosa, która powinna była wskazać na przychylność Boga, od dawna była uważana za znak miłości Bożej, ponieważ w tych krajach bywa mało deszczy, i dlatego w rosie pokładano nadzieję, oczekiwano jej, cieszono się z niej, od niej zależy urodzaj.
Na Chrzest Pański ta paremija czytana jest dlatego, że znowu woda (tutaj rosa) jawi światu uzdrawiającą siłę przychylności Bożej. Od momentu chrztu Zbawiciela łaska Świętego Ducha jak rosa ożywia dusze, nadwiędłe od znoju namiętności.
11
Czytanie III Księgi Królewskiej (18, 30-39)
„Rzekł Eliasz do ludu: Zbliżcie się do mnie! A oni przybliżyli się do niego. Eliasz wziął dwanaście kamieni według liczby pokoleń potomków Jakuba, któremu Pan powiedział: Imię twoje będzie Izrael. Następnie ułożył kamienie na kształt ołtarza ku czci Pana i wykopał dokoła ołtarza rów o pojemności dwóch miar ziarna. Potem ułożył drwa i porąbawszy młodego cielca, położył go na tych drwach i rozkazał: Napełnijcie cztery dzbany wodą i wylejcie do rowu oraz na drwa! I tak zrobili. Potem polecił: Wykonajcie to drugi raz! Oni zaś to wykonali. I znów nakazał: Wykonajcie trzeci raz! Oni zaś wykonali to po raz trzeci, aż woda oblała ołtarz dokoła i napełniła też rów. Następnie w porze składania ofiary z pokarmów prorok Eliasz wystąpił i rzekł: O Panie, Boże Abrahama, Izaaka oraz Izraela! Niech dziś będzie wiadomo, że Ty jesteś Bogiem w Izraelu, a ja Twój sługa na Twój rozkaz to wszystko uczyniłem. Wysłuchaj mnie, o Panie! Wysłuchaj, aby ten lud zrozumiał, że Ty, o Panie, jesteś Bogiem i Ty nawróciłeś ich serce. A wówczas spadł ogień od Pana z nieba i strawił żertwę i drwa oraz kamienie i muł, jako też pochłonął wodę z rowu. Cały lud to ujrzał i upadł na twarz, a potem rzekł: Zaiste Pan jest Bogiem! Pan jest Bogiem!”
Ta paremija prowadzi nas na górę Karmel. Tu prorok Eliasz zbudował z 12 kamieni ołtarz, okopał go tak, żeby utworzyć coś w rodzaju basenu. Potrzebował dużo wody. Potrzebnej do tego, żeby zaświadczyć o tym, że Bóg da jemu ogień po modlitwie, tak potężny, że nie zgaśnie od wody. Słaba iskra gaśnie, a ogień, ściągnięty z nieba przez Eliasza, zniszczy wszystko wokół: ofiarę, drwa, kamienie, ziemię i tę wodę. Po co to wszystko? Żeby poruszyć jawnym i strasznym cudem naród, zwrócony przez sług Baala ku bałwochwalstwu. Ta paremija czytana jest na święto Chrztu dlatego, że ogień, wyproszony u Boga przez proroka, był praobrazem działania Świętego Ducha, objawionego przez Boga na Jordanie w momencie chrztu. Współczesnych Eliaszowi trzeba było zwracać do „Boga potężnego, żywego”, a obecnym nad Jordanem przez działanie Świętego Ducha objawiany był Zbawiciel świata, Chrystus.
12
Czytanie IV Księgi Królewskiej (2, 19-22)
„Mieszkańcy miasta Jerycho mówili do Elizeusza: Patrz! Położenie miasta jest miłe, jak ty, panie mój, widzisz, lecz woda jest niezdrowa, a ziemia nie daje płodów. On zaś rzekł: Przynieście mi nową misę i włóżcie w nią soli! I przynieśli mu. Wtedy podszedł do źródła wody, wrzucił w nie sól i powiedział: Tak mówi Pan: Uzdrawiam te wody, już odtąd nie wyjdą stąd ani śmierć, ani niepłodność. Wody więc zostały uzdrowione aż po dzień dzisiejszy, według słowa, które wypowiedział Elizeusz”.
Teraz przenosimy się do Jerycha za czasów proroka Elizeusza. Po wniebowzięciu Eliasza Elizeusz pozostał w Jerycho. Mieszkańcy miasta powiedzieli mu, że miasto jest dobre we wszystkim: i w klimacie, i w roślinności (Jerycho znaczy w przekładzie – „miasto palm”), i w urodzajnej ziemi, tylko woda jest „zła”. Wyrażało się to w tym, że jedni sami od niej chorowali, drudzy przeżywali z powodu zarażonych dzieci. Dzieci rodziły się słabe, wiele chorowały, czasami umierały lub rodziły się martwe. Elizeusz poprosił przynieść mu nową misę i sól. Imieniem Bożym pobłogosławił Elizeusz źródło, wsypał do niego sól. Od tej pory wszystko się zmieniło, nie było na co narzekać.
Na Chrzcie Pańskim ta paremija czytana jest dlatego, że dla oświęcanej w tym dniu wody proszona jest łaska uzdrawiania dusz i ciał, tak jak Elizeusz prosił w sprawie wody z jerychońskiego źródła.
Na oświęcenie wody
1
Paremija ta sama, co na pierwszej godzinie kanonicznej
2
Czytanie Proroctwa Izajasza (55, 1-13)
„Tak mówi Pan: Wszyscy spragnieni, przyjdźcie do wody, przyjdźcie, choć nie macie pieniędzy. Kupujcie i spożywajcie, i pijcie bez pieniędzy wino i tłuszcz. Czemu wydajecie pieniądze na to, co nie jest chlebem? I waszą pracę na to, co nie nasyci? Słuchajcie Mnie, a jeść będziecie przysmaki i dusza wasza zakosztuje dobrych potraw. Nakłońcie wasze uszy i idźcie Moją drogą, usłyszcie Mnie, a dusza wasza żyć będzie w dobru, zawrę z wami wieczyste przymierze: Są to niezawodne łaski dla Dawida. Oto świadectwo dla ludów: Dałem im księcia i zwycięzcę wśród ludów, oto ludy, które nie znały Ciebie, zawezwą Ciebie, i ludzie, którzy nie poznali Ciebie, przez wzgląd na Pana Boga naszego i świętego Izraela, gdyż wysławiłem ciebie. Szukajcie Boga, gdy się pozwala znaleźć, wzywajcie Go, dopóki jest blisko was. Niechaj bezbożny porzuci swą drogę i człowiek nieprawy swoje zamiary. Niech się nawróci do Pana Boga waszego, który zmiłuje się nad wami, gdyż hojny jest w przebaczaniu. Bo myśli Moje nie są myślami waszymi, ani drogi wasze Moimi drogami, mówi Pan. Bo jak niebiosa odległe są od ziemi, tak drogi Moje od myśli waszych. Bo podobnie jak ulewa i śnieg spadają z nieba i tam nie powracają, dopóki nie nawodnią ziemi, nie użyźnią jej i nie zapewnią urodzaju, tak iż wydaje nasienie dla siewcy i chleb dla jedzącego, tak słowo, które wychodzi z Moich ust: nie wraca do Mnie bezowocne, zanim wpierw nie dokona tego, co chciałem, i nie spełni pomyślnie Mego posłannictwa i Moich dróg. Wyjdźcie z weselem i nauczcie się radości. Góry bowiem i pagórki skoczą, czekając na was w radości, a wszystkie drzewa polne klaskać będą gałęziami, zamiast cierni wyrosną cyprysy, zamiast pokrzyw wyrosną mirty. I będzie to dla Pana na chwałę i na znak wieczysty i niezniszczalny”.
Prorok Izajasz wzywa wszystkich, aby pójść nad wodę. Tutaj – to obraz łaski Świętego Ducha. Tak jak woda, łaska gasi pragnienie prawdy, odświeża, wzmacnia, pokrzepia człowieka. Wzmacnia nie tylko fizyczne siły, ale i wolę do walki z grzechem.
Dalej poleca się kupić i tym, którzy nie mają pieniędzy. Co można kupić bez pieniędzy i czy można kupić łaskę Bożą za pieniądze? Rzecz jasna, łaskę Bożą nie sprzedają i nie kupują, ale to nie znaczy, że daje się ją w darze. Tego, co otrzymane w darze, z zasady nie wycenia się. Dlatego tu mówi się o cenie, ale nie liczonej w srebrze. Cena łaski określana jest przez wiarę. Pragnąć oświecenia z góry może tylko wierzący, jak również być świadomym swojej duchowej bezsilności. Wspominane tutaj wino – to obraz duchowej radości, a tłuszcz – symbol obfitości darów Bożych. Błogosławiony Hieronim widzi w nim wskazanie na Eucharystię, jako najdoskonalszy i najlepszy z darów Bożych.
Dalej, prorok mówi o tym, że wiara, gasząc duchowe pragnienie, czyni człowieka obojętnym na ziemskie dobra. Ci, którzy za szczęście uważają osiągnięcie obfitości wszystkich dóbr, mogą to osiągnąć (i to nie zawsze), ale razem z tym poznają i głuchą tęsknotę, niezaspokojenie. To zasada. Nie wystarczą dla duszy same ziemskie dobra, potrzebuje też i duchowych. „Posłuchajcie Mnie, i żyć będzie w dobrach dusza wasza”. To zwrot Osoby Boga do wszystkich narodów. W tych słowach jest podstawa przymierza. Od Boga – obietnica życia w całej pełni, a od człowieka – zaufanie i posłuszeństwo. Świadkiem przymierza „we wszystkich narodach” – jest Pan, do Którego zwrócą się i ci, którzy Go nie znali. Tym bardziej On jest gotów zbliżyć się do tych, którzy Go szukają. Ale do tego należy porzucić „ścieżki swoje”, to znaczy pokajać się i przemienić życie, zwrócić się ku Panu całym sercem. Jeśli kogoś smuci wątpliwość: czy możliwe jest człowiekowi grzesznemu, z wieloletnimi niemocami otrzymać od Boga wybaczenie i miłość, to takiemu poprzez proroka powiedziane jest, że Bóg ma Swoje i myśli, i ścieżki, nie takie jak u ludzi. Dlatego, tak jak deszcz lub śnieg nie powróci tam, póki nie napoi ziemi, nie dojrzeje na niej chleb, tak i słowo Boże nie przepadnie na darmo, nie pozostanie bez odzewu w duszy, Pan nie dopuści aby Mu przeszkodzić, jeśli zwrócenie się do niego jest szczere. Kiedy zaś w grzesznej duszy rozwieje się wątpliwość w miłosierdzie Pana, wzmocni się wiara, wtedy wszystko wokół zaśpiewa. Przecież wydaje się wypuszczonemu z więzienia, że wokół góry i wzgórza klaszczą z radości, a drzewa machają gałęziami. Jak radosna wieść pobudza gorliwość w przyjęciu nauki Ewangelii, tak i głoszenie Ewangelii nie przerwie się. Imię Pańskie będzie wiecznym źródłem radości, ponieważ życie każdego wierzącego poprzez siłę Bożą przemieni się w sad, gdzie cyprys wzniesie się zamiast pokrzywy i kłujących krzaków, tak że będzie przyjemnie patrzeć na kwitnącą zieleń tam, gdzie była opuszczona pustynia.
Ta paremija czytana jest na oświęceniu wody dlatego, że woda tutaj – jest obrazem łaski Świętego Ducha. Woda, oświęcona w święto Objawienia Bożego – już nie jest symbolem, a przewodnikiem tej łaski.
3
Trzecia paremija powtarza czytaną na szóstej godzinie kanonicznej.
za: pravoslavie.ru
teksty ST w języku polskim za: liturgia.cerkiew.pl
fot. za: pravoslavie.ru
10
Czytanie Księgi Sędziów (6, 36-40)
„Rzekł Gedeon do Boga: Jeśli wybawisz ręką moją Izraela, jak mi to obiecałeś, to ja rozłożę runo wełny na klepisku. Jeśli rosa będzie tylko na runie, a cała ziemia wokoło pozostanie sucha, to będę wiedział, że wybawisz moją ręką, jak obiecałeś. I tak się stało. Gdy bowiem wstał nazajutrz i ścisnął runo, wygniótł z niego tyle wody, że czasza była pełna wody. A Gedeon rzekł do Boga: Niech nie zapłonie gniew Twój na mnie, że jeszcze raz się odezwę, niech jeszcze raz wypróbuję to na runie. Niech tylko runo pozostanie suche, a na całej ziemi wokół niech będzie rosa. I uczynił tak Bóg tej nocy, i tylko runo było suche, a na całej ziemi wokoło była rosa”.
Teraz słyszymy o Gedeonie, powołanym aby wybawić Izrael od ucisku Madiamitów. Wrogowie zebrali się, zjednoczyli z koczownikami, przekroczyli Jordan, rozłożyli się w oczekiwaniu na decydującą bitwę. Gedeon ogłosił zebranie, zjednoczył wojowników z różnych pokoleń, ale przed wystąpieniem przeciwko wrogowi prosił o znak od Boga. On nawet w pełni określił, czego oczekuje. Prosił, żeby Bóg zesłał rosę na jego runo, a żeby pozostała ziemia, wszystko dookoła było suche. Rankiem wycisnęli namokniętą od rosy wełnę i zebrali pełne naczynie wody. Znowu modli się Gedeon i prosi Boga o znak: niech dookoła będzie rosa, a jego runo niech zostanie suche. I tak było. Dlaczego on uparcie prosił Boga o zapewnienie? Ponieważ on zawsze był na ostatnim miejscu w swoim rodzie, w swojej rodzinie. Nieoczekiwanie poruczają mu taką poważną i odpowiedzialną sprawę. Nie można się wycofać. On potrzebuje pewności w wierze w to, że Bóg mu pomoże. Przy okazji, rosa, która powinna była wskazać na przychylność Boga, od dawna była uważana za znak miłości Bożej, ponieważ w tych krajach bywa mało deszczy, i dlatego w rosie pokładano nadzieję, oczekiwano jej, cieszono się z niej, od niej zależy urodzaj.
Na Chrzest Pański ta paremija czytana jest dlatego, że znowu woda (tutaj rosa) jawi światu uzdrawiającą siłę przychylności Bożej. Od momentu chrztu Zbawiciela łaska Świętego Ducha jak rosa ożywia dusze, nadwiędłe od znoju namiętności.
11
Czytanie III Księgi Królewskiej (18, 30-39)
„Rzekł Eliasz do ludu: Zbliżcie się do mnie! A oni przybliżyli się do niego. Eliasz wziął dwanaście kamieni według liczby pokoleń potomków Jakuba, któremu Pan powiedział: Imię twoje będzie Izrael. Następnie ułożył kamienie na kształt ołtarza ku czci Pana i wykopał dokoła ołtarza rów o pojemności dwóch miar ziarna. Potem ułożył drwa i porąbawszy młodego cielca, położył go na tych drwach i rozkazał: Napełnijcie cztery dzbany wodą i wylejcie do rowu oraz na drwa! I tak zrobili. Potem polecił: Wykonajcie to drugi raz! Oni zaś to wykonali. I znów nakazał: Wykonajcie trzeci raz! Oni zaś wykonali to po raz trzeci, aż woda oblała ołtarz dokoła i napełniła też rów. Następnie w porze składania ofiary z pokarmów prorok Eliasz wystąpił i rzekł: O Panie, Boże Abrahama, Izaaka oraz Izraela! Niech dziś będzie wiadomo, że Ty jesteś Bogiem w Izraelu, a ja Twój sługa na Twój rozkaz to wszystko uczyniłem. Wysłuchaj mnie, o Panie! Wysłuchaj, aby ten lud zrozumiał, że Ty, o Panie, jesteś Bogiem i Ty nawróciłeś ich serce. A wówczas spadł ogień od Pana z nieba i strawił żertwę i drwa oraz kamienie i muł, jako też pochłonął wodę z rowu. Cały lud to ujrzał i upadł na twarz, a potem rzekł: Zaiste Pan jest Bogiem! Pan jest Bogiem!”
Ta paremija prowadzi nas na górę Karmel. Tu prorok Eliasz zbudował z 12 kamieni ołtarz, okopał go tak, żeby utworzyć coś w rodzaju basenu. Potrzebował dużo wody. Potrzebnej do tego, żeby zaświadczyć o tym, że Bóg da jemu ogień po modlitwie, tak potężny, że nie zgaśnie od wody. Słaba iskra gaśnie, a ogień, ściągnięty z nieba przez Eliasza, zniszczy wszystko wokół: ofiarę, drwa, kamienie, ziemię i tę wodę. Po co to wszystko? Żeby poruszyć jawnym i strasznym cudem naród, zwrócony przez sług Baala ku bałwochwalstwu. Ta paremija czytana jest na święto Chrztu dlatego, że ogień, wyproszony u Boga przez proroka, był praobrazem działania Świętego Ducha, objawionego przez Boga na Jordanie w momencie chrztu. Współczesnych Eliaszowi trzeba było zwracać do „Boga potężnego, żywego”, a obecnym nad Jordanem przez działanie Świętego Ducha objawiany był Zbawiciel świata, Chrystus.
12
Czytanie IV Księgi Królewskiej (2, 19-22)
„Mieszkańcy miasta Jerycho mówili do Elizeusza: Patrz! Położenie miasta jest miłe, jak ty, panie mój, widzisz, lecz woda jest niezdrowa, a ziemia nie daje płodów. On zaś rzekł: Przynieście mi nową misę i włóżcie w nią soli! I przynieśli mu. Wtedy podszedł do źródła wody, wrzucił w nie sól i powiedział: Tak mówi Pan: Uzdrawiam te wody, już odtąd nie wyjdą stąd ani śmierć, ani niepłodność. Wody więc zostały uzdrowione aż po dzień dzisiejszy, według słowa, które wypowiedział Elizeusz”.
Teraz przenosimy się do Jerycha za czasów proroka Elizeusza. Po wniebowzięciu Eliasza Elizeusz pozostał w Jerycho. Mieszkańcy miasta powiedzieli mu, że miasto jest dobre we wszystkim: i w klimacie, i w roślinności (Jerycho znaczy w przekładzie – „miasto palm”), i w urodzajnej ziemi, tylko woda jest „zła”. Wyrażało się to w tym, że jedni sami od niej chorowali, drudzy przeżywali z powodu zarażonych dzieci. Dzieci rodziły się słabe, wiele chorowały, czasami umierały lub rodziły się martwe. Elizeusz poprosił przynieść mu nową misę i sól. Imieniem Bożym pobłogosławił Elizeusz źródło, wsypał do niego sól. Od tej pory wszystko się zmieniło, nie było na co narzekać.
Na Chrzcie Pańskim ta paremija czytana jest dlatego, że dla oświęcanej w tym dniu wody proszona jest łaska uzdrawiania dusz i ciał, tak jak Elizeusz prosił w sprawie wody z jerychońskiego źródła.
Na oświęcenie wody
1
Paremija ta sama, co na pierwszej godzinie kanonicznej
2
Czytanie Proroctwa Izajasza (55, 1-13)
„Tak mówi Pan: Wszyscy spragnieni, przyjdźcie do wody, przyjdźcie, choć nie macie pieniędzy. Kupujcie i spożywajcie, i pijcie bez pieniędzy wino i tłuszcz. Czemu wydajecie pieniądze na to, co nie jest chlebem? I waszą pracę na to, co nie nasyci? Słuchajcie Mnie, a jeść będziecie przysmaki i dusza wasza zakosztuje dobrych potraw. Nakłońcie wasze uszy i idźcie Moją drogą, usłyszcie Mnie, a dusza wasza żyć będzie w dobru, zawrę z wami wieczyste przymierze: Są to niezawodne łaski dla Dawida. Oto świadectwo dla ludów: Dałem im księcia i zwycięzcę wśród ludów, oto ludy, które nie znały Ciebie, zawezwą Ciebie, i ludzie, którzy nie poznali Ciebie, przez wzgląd na Pana Boga naszego i świętego Izraela, gdyż wysławiłem ciebie. Szukajcie Boga, gdy się pozwala znaleźć, wzywajcie Go, dopóki jest blisko was. Niechaj bezbożny porzuci swą drogę i człowiek nieprawy swoje zamiary. Niech się nawróci do Pana Boga waszego, który zmiłuje się nad wami, gdyż hojny jest w przebaczaniu. Bo myśli Moje nie są myślami waszymi, ani drogi wasze Moimi drogami, mówi Pan. Bo jak niebiosa odległe są od ziemi, tak drogi Moje od myśli waszych. Bo podobnie jak ulewa i śnieg spadają z nieba i tam nie powracają, dopóki nie nawodnią ziemi, nie użyźnią jej i nie zapewnią urodzaju, tak iż wydaje nasienie dla siewcy i chleb dla jedzącego, tak słowo, które wychodzi z Moich ust: nie wraca do Mnie bezowocne, zanim wpierw nie dokona tego, co chciałem, i nie spełni pomyślnie Mego posłannictwa i Moich dróg. Wyjdźcie z weselem i nauczcie się radości. Góry bowiem i pagórki skoczą, czekając na was w radości, a wszystkie drzewa polne klaskać będą gałęziami, zamiast cierni wyrosną cyprysy, zamiast pokrzyw wyrosną mirty. I będzie to dla Pana na chwałę i na znak wieczysty i niezniszczalny”.
Prorok Izajasz wzywa wszystkich, aby pójść nad wodę. Tutaj – to obraz łaski Świętego Ducha. Tak jak woda, łaska gasi pragnienie prawdy, odświeża, wzmacnia, pokrzepia człowieka. Wzmacnia nie tylko fizyczne siły, ale i wolę do walki z grzechem.
Dalej poleca się kupić i tym, którzy nie mają pieniędzy. Co można kupić bez pieniędzy i czy można kupić łaskę Bożą za pieniądze? Rzecz jasna, łaskę Bożą nie sprzedają i nie kupują, ale to nie znaczy, że daje się ją w darze. Tego, co otrzymane w darze, z zasady nie wycenia się. Dlatego tu mówi się o cenie, ale nie liczonej w srebrze. Cena łaski określana jest przez wiarę. Pragnąć oświecenia z góry może tylko wierzący, jak również być świadomym swojej duchowej bezsilności. Wspominane tutaj wino – to obraz duchowej radości, a tłuszcz – symbol obfitości darów Bożych. Błogosławiony Hieronim widzi w nim wskazanie na Eucharystię, jako najdoskonalszy i najlepszy z darów Bożych.
Dalej, prorok mówi o tym, że wiara, gasząc duchowe pragnienie, czyni człowieka obojętnym na ziemskie dobra. Ci, którzy za szczęście uważają osiągnięcie obfitości wszystkich dóbr, mogą to osiągnąć (i to nie zawsze), ale razem z tym poznają i głuchą tęsknotę, niezaspokojenie. To zasada. Nie wystarczą dla duszy same ziemskie dobra, potrzebuje też i duchowych. „Posłuchajcie Mnie, i żyć będzie w dobrach dusza wasza”. To zwrot Osoby Boga do wszystkich narodów. W tych słowach jest podstawa przymierza. Od Boga – obietnica życia w całej pełni, a od człowieka – zaufanie i posłuszeństwo. Świadkiem przymierza „we wszystkich narodach” – jest Pan, do Którego zwrócą się i ci, którzy Go nie znali. Tym bardziej On jest gotów zbliżyć się do tych, którzy Go szukają. Ale do tego należy porzucić „ścieżki swoje”, to znaczy pokajać się i przemienić życie, zwrócić się ku Panu całym sercem. Jeśli kogoś smuci wątpliwość: czy możliwe jest człowiekowi grzesznemu, z wieloletnimi niemocami otrzymać od Boga wybaczenie i miłość, to takiemu poprzez proroka powiedziane jest, że Bóg ma Swoje i myśli, i ścieżki, nie takie jak u ludzi. Dlatego, tak jak deszcz lub śnieg nie powróci tam, póki nie napoi ziemi, nie dojrzeje na niej chleb, tak i słowo Boże nie przepadnie na darmo, nie pozostanie bez odzewu w duszy, Pan nie dopuści aby Mu przeszkodzić, jeśli zwrócenie się do niego jest szczere. Kiedy zaś w grzesznej duszy rozwieje się wątpliwość w miłosierdzie Pana, wzmocni się wiara, wtedy wszystko wokół zaśpiewa. Przecież wydaje się wypuszczonemu z więzienia, że wokół góry i wzgórza klaszczą z radości, a drzewa machają gałęziami. Jak radosna wieść pobudza gorliwość w przyjęciu nauki Ewangelii, tak i głoszenie Ewangelii nie przerwie się. Imię Pańskie będzie wiecznym źródłem radości, ponieważ życie każdego wierzącego poprzez siłę Bożą przemieni się w sad, gdzie cyprys wzniesie się zamiast pokrzywy i kłujących krzaków, tak że będzie przyjemnie patrzeć na kwitnącą zieleń tam, gdzie była opuszczona pustynia.
Ta paremija czytana jest na oświęceniu wody dlatego, że woda tutaj – jest obrazem łaski Świętego Ducha. Woda, oświęcona w święto Objawienia Bożego – już nie jest symbolem, a przewodnikiem tej łaski.
3
Trzecia paremija powtarza czytaną na szóstej godzinie kanonicznej.
za: pravoslavie.ru
teksty ST w języku polskim za: liturgia.cerkiew.pl
fot. za: pravoslavie.ru