Zostań przyjacielem cerkiew.pl
7% "Drabiny do raju". Wybrane cytaty - wstęp i część I
św. mnich Jan Klimak, tłum. M. Diemianiuk, 20 marca 2024
.jpg)
Od redaktora
„Drabina do raju” to jedna z najbardziej znanych duchowych ksiąg, według której już ponad 1500 lat uczą się walczyć i skutecznie walczą z namiętnościami prawosławni chrześcijanie. Znaczenie tej księgi jest tak wielkie, że jej fragmenty powinny być czytane w czasie wielkopostnych nabożeństw, a jej autorowi, który skutecznie przeszedł drogę duchowego wstępowania, poświęcona jest 4. niedziela Wielkiego Postu.
Należy pamiętać, że ta księga jest głównie księgą monastyczną, bowiem pierwszy jej rozdział poświęcony jest wyrzeczeniu się świata. Żonaty człowiek porównany jest w niej do mającego okowy na rękach i nogach (1:20), a świeckim cnotom dana jest niewysoka ocena, jako dokonywanym na pokaz i karmionym wodami próżnej chwały (2:6).
Dlaczego więc świeccy mają ją czytać, jeśli niektóre ze ściśle mniszych ksiąg są niekorzystne dla świeckich, gdyż mogą wprowadzić ich w marzenia o niespełnialnych duchowych trudach? Twierdząca odpowiedź na to pytanie bierze się stąd, że w „Drabinie” szczegółowo opracowana jest „genealogia” każdej namiętności, które w świecie kwitną niewątpliwie bardziej niż za monasterskimi murami. Szczególnie chciałoby się zwrócić uwagę na 26. rozdział, w którym wyraźnie opisano działanie różnych namiętności i grzesznych myśli. W naszych czasach, głoszących powszechną swobodę, rozwiązłość i „samorealizację”, trzeba wiele czasu, żeby dokładnie poznać związek między rozpustnymi myślami i obżarstwem, albo acedią i próżną chwałą (26:39), poznać, po co posyłane są nam choroby (26:54) i dlaczego często nie otrzymujemy tego, o co prosimy (26:60). Każde z tych pytań we współczesnym świecie jawi się jako dyskusyjne, podczas gdy odpowiedzi na nie dawno już istnieją i są podane w tej zadziwiającej księdze.
I dlatego celem niniejszego wyboru, zawierającego około 7% „Drabiny”, jest poruszenie współczesnych ludzi, bojących się samego dotknięcia tej 1500-letniej monastycznej księgi, aby mimo wszystko wzięli ją do rąk i zaczęli trzeźwo uważać na swoje duchowe życie.
Anton Pospiełow
* * *
Słowo 1. O wyrzeczeniu się życia świeckiego.
5. Wszyscy, którzy gorliwie porzucili to, co życiowe, bez wątpienia uczynili to albo z powodu przyszłego królestwa, albo z powodu mnóstwa grzechów swoich, albo z miłości do Boga. Jeśli zaś oni nie mieli ani jednego z tych powodów, to oddalenie ich od świata było nierozsądne.
10. Dobrą podstawę wyrzeczenia się życia świeckiego tworzą łagodność, post i cnotliwość.
20. Człowiek nieżonaty, a tylko sprawami związany ze światem, podobny jest do mającego okowy tylko na rękach, i dlatego, kiedy by nie zechciał, może bez przeszkód przybiec do monastycznego życia. Żonaty zaś podobny jest do mającego okowy i na rękach, i na nogach.
27. Wstąpiwszy na pierwszy stopień, nie obracaj się do tyłu.
* * *
Słowo 2. O braku przywiązania, czyli odrzuceniu troski i smutku o świecie.
2. Wielkim wstydem jest dla mnichów troszczyć się o cokolwiek takiego, co nie może przynieść pożytku podczas wielkiej naszej potrzeby, czyli w czasie odejścia duszy.
6. Widziałem bardzo liczne i różnorodne rośliny cnót, zasadzone przez świeckich ludzi i jakby od podziemnego potoku nieczystości pojone próżną chwałą, kropione samochwaleniem się i tuczone nawozem pochwał. Ale one szybko wyschły, kiedy były przesadzone na ziemię pustą, niedostępną dla świeckich ludzi i niemającą śmierdzącej wilgoci próżnej chwały.
7. Jeśli ktoś znienawidził świat, to uniknął smutku. Jeśli zaś ktoś ma przywiązanie do czegokolwiek widzialnego, to jeszcze nie wybawił się od niego.
9. Nikt nie wejdzie ukoronowanym do niebieskiej komnaty, jeśli nie dokona pierwszego, drugiego i trzeciego wyrzeczenia. Pierwszym jest wyrzeczenie się wszystkich rzeczy, ludzi i rodziców, drugim jest wyrzeczenie się własnej woli; a trzecim – odrzucenie próżnej chwały, które podąża za posłuszeństwem.
* * *
Słowo 3. O pustelnictwie, czyli odejściu od świata, a także o wizjach sennych, zdarzających się początkującym.
1. Pustelnictwo jest bezpowrotnym porzuceniem wszystkiego, co w ojczyźnie sprzeciwia się nam w dążeniu do pobożności.
4. Wielu, skusiwszy się, aby zbawiać razem z sobą niechętnych i leniwych, sami razem z nimi zginęli, kiedy ogień gorliwości ich zgasł z czasem. Poczuwszy płomień, biegnij, bowiem nie wiesz, kiedy on zgaśnie i pozostawi ciebie w ciemności. Za zbawienie innych nie wszyscy podlegamy odpowiedzialności.
9. Tych miejsc, które dają tobie okazję do upadku, unikaj jak bicza.
27. Biesy próżnej chwały – prorocy w snach, będąc przebiegłymi, wnioskują o przyszłości na podstawie okoliczności i obwieszczają nam ją, żebyśmy po wypełnieniu tych widzeń zdziwili się, i jakby już bliscy darowania oświecenia, wznieśli się myślą.
* * *
Słowo 4. O błogosławionym i wiecznie pamiętanym posłuszeństwie.
6. Kiedy my, w zamiarze i rozumie pokornej mądrości pragniemy podporządkować się Panu i bez wątpienia powierzyć innemu zbawienie nasze, to jeszcze przed wstąpieniem naszym na tę drogę, jeśli mamy choć trochę przenikliwości i rozsądku, powinniśmy rozpatrywać, badać, tak powiem, doświadczyć tego sternika, żebyśmy nie wpadli - zamiast na sternika - na zwykłego wioślarza, zamiast lekarza - na chorego, zamiast beznamiętnego - na człowieka owładniętego namiętnościami, zamiast przystani - w głębinę, i w ten sposób nie znaleźli gotowej zguby.
44. Błogosławiony, kto wolę swoją uśmiercił całkowicie, i całą troskę o siebie oddał swojemu nauczycielowi w Panu: on będzie stał po prawicy Jezusa Ukrzyżowanego.
46. Kto ujawnia każdego węża swojemu nauczycielowi, pokazuje prawdziwą wiarę w niego, a kto skrywa cokolwiek, ten jeszcze błądzi po bezdrożach.
48. Kto w rozmowie uparcie pragnie trwać w swoim poglądzie, choćby był sprawiedliwy, ten niech wie, że jest opanowany diabelską wadą.
53. Dusza, myśląca o spowiedzi, powstrzymuje się nią od grzechów jakby uzdą.
85. Gorliwie pij obelgi jakby wodę życia od każdego człowieka, pragnącego napoić ciebie tym lekarstwem, oczyszczającym od rozpustnej żądzy.
120. Według jakości naszych namiętności powinno się rozważać, jakiemu kierownictwu oddać się w posłuszeństwo, i zgodnie z tym takie wybierać.
autor: święty mnich Jan Klimak
tłumaczenie: Michał Diemianiuk
za: pravoslavie.ru
fotografia: novinar /orthphoto.net/
„Drabina do raju” to jedna z najbardziej znanych duchowych ksiąg, według której już ponad 1500 lat uczą się walczyć i skutecznie walczą z namiętnościami prawosławni chrześcijanie. Znaczenie tej księgi jest tak wielkie, że jej fragmenty powinny być czytane w czasie wielkopostnych nabożeństw, a jej autorowi, który skutecznie przeszedł drogę duchowego wstępowania, poświęcona jest 4. niedziela Wielkiego Postu.
Należy pamiętać, że ta księga jest głównie księgą monastyczną, bowiem pierwszy jej rozdział poświęcony jest wyrzeczeniu się świata. Żonaty człowiek porównany jest w niej do mającego okowy na rękach i nogach (1:20), a świeckim cnotom dana jest niewysoka ocena, jako dokonywanym na pokaz i karmionym wodami próżnej chwały (2:6).
Dlaczego więc świeccy mają ją czytać, jeśli niektóre ze ściśle mniszych ksiąg są niekorzystne dla świeckich, gdyż mogą wprowadzić ich w marzenia o niespełnialnych duchowych trudach? Twierdząca odpowiedź na to pytanie bierze się stąd, że w „Drabinie” szczegółowo opracowana jest „genealogia” każdej namiętności, które w świecie kwitną niewątpliwie bardziej niż za monasterskimi murami. Szczególnie chciałoby się zwrócić uwagę na 26. rozdział, w którym wyraźnie opisano działanie różnych namiętności i grzesznych myśli. W naszych czasach, głoszących powszechną swobodę, rozwiązłość i „samorealizację”, trzeba wiele czasu, żeby dokładnie poznać związek między rozpustnymi myślami i obżarstwem, albo acedią i próżną chwałą (26:39), poznać, po co posyłane są nam choroby (26:54) i dlaczego często nie otrzymujemy tego, o co prosimy (26:60). Każde z tych pytań we współczesnym świecie jawi się jako dyskusyjne, podczas gdy odpowiedzi na nie dawno już istnieją i są podane w tej zadziwiającej księdze.
I dlatego celem niniejszego wyboru, zawierającego około 7% „Drabiny”, jest poruszenie współczesnych ludzi, bojących się samego dotknięcia tej 1500-letniej monastycznej księgi, aby mimo wszystko wzięli ją do rąk i zaczęli trzeźwo uważać na swoje duchowe życie.
Anton Pospiełow
* * *
Słowo 1. O wyrzeczeniu się życia świeckiego.
5. Wszyscy, którzy gorliwie porzucili to, co życiowe, bez wątpienia uczynili to albo z powodu przyszłego królestwa, albo z powodu mnóstwa grzechów swoich, albo z miłości do Boga. Jeśli zaś oni nie mieli ani jednego z tych powodów, to oddalenie ich od świata było nierozsądne.
10. Dobrą podstawę wyrzeczenia się życia świeckiego tworzą łagodność, post i cnotliwość.
20. Człowiek nieżonaty, a tylko sprawami związany ze światem, podobny jest do mającego okowy tylko na rękach, i dlatego, kiedy by nie zechciał, może bez przeszkód przybiec do monastycznego życia. Żonaty zaś podobny jest do mającego okowy i na rękach, i na nogach.
27. Wstąpiwszy na pierwszy stopień, nie obracaj się do tyłu.
* * *
Słowo 2. O braku przywiązania, czyli odrzuceniu troski i smutku o świecie.
2. Wielkim wstydem jest dla mnichów troszczyć się o cokolwiek takiego, co nie może przynieść pożytku podczas wielkiej naszej potrzeby, czyli w czasie odejścia duszy.
6. Widziałem bardzo liczne i różnorodne rośliny cnót, zasadzone przez świeckich ludzi i jakby od podziemnego potoku nieczystości pojone próżną chwałą, kropione samochwaleniem się i tuczone nawozem pochwał. Ale one szybko wyschły, kiedy były przesadzone na ziemię pustą, niedostępną dla świeckich ludzi i niemającą śmierdzącej wilgoci próżnej chwały.
7. Jeśli ktoś znienawidził świat, to uniknął smutku. Jeśli zaś ktoś ma przywiązanie do czegokolwiek widzialnego, to jeszcze nie wybawił się od niego.
9. Nikt nie wejdzie ukoronowanym do niebieskiej komnaty, jeśli nie dokona pierwszego, drugiego i trzeciego wyrzeczenia. Pierwszym jest wyrzeczenie się wszystkich rzeczy, ludzi i rodziców, drugim jest wyrzeczenie się własnej woli; a trzecim – odrzucenie próżnej chwały, które podąża za posłuszeństwem.
* * *
Słowo 3. O pustelnictwie, czyli odejściu od świata, a także o wizjach sennych, zdarzających się początkującym.
1. Pustelnictwo jest bezpowrotnym porzuceniem wszystkiego, co w ojczyźnie sprzeciwia się nam w dążeniu do pobożności.
4. Wielu, skusiwszy się, aby zbawiać razem z sobą niechętnych i leniwych, sami razem z nimi zginęli, kiedy ogień gorliwości ich zgasł z czasem. Poczuwszy płomień, biegnij, bowiem nie wiesz, kiedy on zgaśnie i pozostawi ciebie w ciemności. Za zbawienie innych nie wszyscy podlegamy odpowiedzialności.
9. Tych miejsc, które dają tobie okazję do upadku, unikaj jak bicza.
27. Biesy próżnej chwały – prorocy w snach, będąc przebiegłymi, wnioskują o przyszłości na podstawie okoliczności i obwieszczają nam ją, żebyśmy po wypełnieniu tych widzeń zdziwili się, i jakby już bliscy darowania oświecenia, wznieśli się myślą.
* * *
Słowo 4. O błogosławionym i wiecznie pamiętanym posłuszeństwie.
6. Kiedy my, w zamiarze i rozumie pokornej mądrości pragniemy podporządkować się Panu i bez wątpienia powierzyć innemu zbawienie nasze, to jeszcze przed wstąpieniem naszym na tę drogę, jeśli mamy choć trochę przenikliwości i rozsądku, powinniśmy rozpatrywać, badać, tak powiem, doświadczyć tego sternika, żebyśmy nie wpadli - zamiast na sternika - na zwykłego wioślarza, zamiast lekarza - na chorego, zamiast beznamiętnego - na człowieka owładniętego namiętnościami, zamiast przystani - w głębinę, i w ten sposób nie znaleźli gotowej zguby.
44. Błogosławiony, kto wolę swoją uśmiercił całkowicie, i całą troskę o siebie oddał swojemu nauczycielowi w Panu: on będzie stał po prawicy Jezusa Ukrzyżowanego.
46. Kto ujawnia każdego węża swojemu nauczycielowi, pokazuje prawdziwą wiarę w niego, a kto skrywa cokolwiek, ten jeszcze błądzi po bezdrożach.
48. Kto w rozmowie uparcie pragnie trwać w swoim poglądzie, choćby był sprawiedliwy, ten niech wie, że jest opanowany diabelską wadą.
53. Dusza, myśląca o spowiedzi, powstrzymuje się nią od grzechów jakby uzdą.
85. Gorliwie pij obelgi jakby wodę życia od każdego człowieka, pragnącego napoić ciebie tym lekarstwem, oczyszczającym od rozpustnej żądzy.
120. Według jakości naszych namiętności powinno się rozważać, jakiemu kierownictwu oddać się w posłuszeństwo, i zgodnie z tym takie wybierać.
autor: święty mnich Jan Klimak
tłumaczenie: Michał Diemianiuk
za: pravoslavie.ru
fotografia: novinar /orthphoto.net/