Nowosielski na Podlasiu cz. II

oprac. Piotr Łozowik, 02 grudnia 2018

Fragment ikonostasu wykonanego przez Jerzego Nowosielskiego do cerkwi w Orzeszkowie, odrzucony. Obecnie znajduje się na stałe w Krakowie. Fragment ikonostasu wykonanego przez Jerzego Nowosielskiego do cerkwi w Orzeszkowie, odrzucony. Obecnie znajduje się na stałe w Krakowie. Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Orzeszkowie (1955). Sobór Świętej Trójcy w Hajnówce wg wizji Jerzego Nowosielskiego, architekt Aleksander Grygorowicz. Ostatnia wieczerza autorstwa Jerzego Nowosielskiego (1982), miała znajdować się w Klejnikach, obecnie na stałe w Krakowie. Plebania wraz z baptysterium św. Jana Chrzciciela (1984) w Bielsku Podlaskim. Wnętrze  baptysterium św. Jana Chrzciciela w Bielsku Podlaskim autorstwa Jerzego Nowosielskiego. Wnętrze  baptysterium św. Jana Chrzciciela w Bielsku Podlaskim autorstwa Jerzego Nowosielskiego. Wnętrze  baptysterium św. Jana Chrzciciela w Bielsku Podlaskim autorstwa Jerzego Nowosielskiego (detal). Wnętrze  baptysterium św. Jana Chrzciciela w Bielsku Podlaskim autorstwa Jerzego Nowosielskiego (detal). Wnętrze  baptysterium św. Jana Chrzciciela w Bielsku Podlaskim autorstwa Jerzego Nowosielskiego (detal). Cerkiew Przemienienia Pańskiego na Grabarce, stan obecny. Wnętrze Cerkwi Przemienienia Pańskiego na Grabarce, polichromie autorstwa Jarosława Wiszenko. Wnętrze Cerkwi Przemienienia Pańskiego na Grabarce, polichromie autorstwa Jarosława Wiszenko (detal). Detal w Cerkwi Przemienienia Pańskiego na Grabarce przywodzi na myśl polichromie Stalony-Dobrzańskiego z Michałowa. Kapliczka-pomnik wg proj. Jerzego Uścinowicza przy cerkwi Św. Proroka Eliasza na Dojlidach z dokładną reprodukcją polichromii Jerzego Nowosielskiego z Lourdes (Frarncja).  Detal z kapliczki przy cerkwi Św. Proroka Eliasza na Dojlidach z reprodukcją polichromii Jerzego Nowosielskiego z Lourdes (Frarncja).
Na prośbę księdza Leoncjusza Tofiluka, Jerzy Nowosielski wykonał projekt całego wystroju wnętrza cerkwi w Orzeszkowie koło Hajnówki. Wiernym, przyzwyczajonym do realistycznej maniery malarskiej koncepcja profesora (który kanon ikonograficzny zderzył z awangardą) nie przypadła do gustu. Ikonostas znajduje się obecnie na stałe w krakowskiej cerkwi.

Po niepowodzeniu w Orzeszkowie Jerzy Nowosielski na długo odwrócił się od Podlasia. Pracował w Krakowie, we Wrocławiu, w Warszawie i we Francji.

Na Podlasie wrócił po kilkunastu latach jako w pełni ukształtowany artysta. Stworzył koncepcję plastyczną Soboru Świętej Trójcy w Hajnówce, którą na projekt architektoniczny przełożył Aleksander Grygorowicz. Wkład Nowosielskiego w budowę do dzisiaj jest marginalizowany.

W 1982 roku Nowosielski napisał dwie wspaniałe ikony – Deesis i Ostatnią wieczerzę. Niestety historia się powtórzyła i ikony nie zostały zaakceptowane, zamiast trafić do Klejnik zawędrowały do Krakowa, gdzie na stałe znajdują się do dziś.

Gdy proboszczem parafii Św. Michała Archanioła w Bielsku Podlaskim zostaje ksiądz Leoncjusz Tofiluk Nowosielski zostaje zaproszony do współpracy. Do 1984 roku rozbudowano prezbiterium cerkwi oraz został wybudowany nowy dom parafialny. Obydwie koncepcje były opracowane przez Aleksandra Grygorowicza; swój wkład w te realizacje miał również Nowosielski. W nowo wzniesionej plebanii znalazła się kaplica domowa – baptysterium św. Jana Chrzciciela – której wnętrze zaprojektował Jerzy Nowosielski. Prof. Jerzy Uścinowicz powiedział o tej realizacji: "Myślę, że fenomen architektonicznego pojmowania przestrzeni u Nowosielskiego ujawnił się głównie w tym dziele. Również wartość symboliczna elementów, które się tam pojawiły, samych ikon, to niewątpliwie silnie naładowane treścią wnętrze, które samo mówi". Baptysterium w Bielsku pozostaje więc ostatnią realizacją Nowosielskiego na Podlasiu jak i w świątyni prawosławnej.

Autorem zdjęć jest: Cezary Fabiszewski.