WIADOMOSCI.CERKIEW.PLNagrody im. Księcia Konstantego Ostrogskiego przyznane

Nagrody im. Księcia Konstantego Ostrogskiego przyznane

Anna Radziukiewicz, 21 stycznia 2017

Siostra Julianija (Irina Denisowa), prof. Marzanna Kuczyńska, Konstantin Szawiel i społeczność doświadczona 70 lat temu skutkami Akcji "Wisła", zostali laureatami 28 edycji Nagrody im. Księcia Konstantego Ostrogskiego. Kapituła, obradująca 21 stycznia pod przewodnictwem redaktora naczelnego "Przeglądu Prawosławnego" Eugeniusza Czykwina, przyznała je za zasługi w rozwoju myśli, kultury i duchowości prawosławnej oraz działalność na rzecz jednoczenia chrześcijan.

Siostra Julianija (Irina Denisowa) za wkład w rozwój współczesnej muzyki cerkiewnej jako kompozytor i dyrygent. Mniszka Julianija jest absolwentką Leningradzkiego Państwowego Konserwatorium. Jest uważana za jedną z najwybitniejszych postaci w świecie cerkiewnej muzyki. Przez 27 lat była nauczycielem akademickim. W 2011 roku przyjęła mnisze postrzyżyny w Monasterze św. Elżbiety w Nowinkach, dzielnicy Mińska. Jest autorką ponad stu pięćdziesięciu cerkiewnych kompozycji, opracowań i harmonizacji. Dyryguje jednym z najbardziej znanych na prawosławnym Wschodzie chórów - świątecznym, przy monasterze w Nowinkach. Jest laureatką wielu muzycznych festiwali. Jej kompozycje są wykonywane przez cerkiewne chóry podczas nabożeństw w wielu krajach, także w Polsce oraz podczas festiwali i koncertów muzyki cerkiewnej m.in. Międzynarodowego Festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej, Międzynarodowego Przeglądu Pieśni Paraliturgicznej w Siemiatyczach. O niej nakręcono filmy "Dyrygent" i "Inokinia".

Prof. Marzanna Kuczyńska za osiągnięcia w badaniu literatury i kultury obszaru Slavia Orthodoxa w powiązaniu ze Slavia Latina, zwłaszcza za jej studia nad hymnografią i homiletyką prawosławną, przede wszystkim w tradycji Rzeczypospolitej. Bada rękopisy i druki cyrylickie, tradycję cyrylometodiańską. Jest absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracowała na Uniwersytecie Szczecińskim, obecnie na Uniwersytecie Poznańskim Adama Mickiewicza. Jest profesorem zwyczajnym. Wzięła udział w ponad 50 konferencjach naukowych, w tym wielu międzynarodowych. Jest autorką blisko 70 artykułów naukowych, trzech monografii, polsko-czesko-rosyjsko-ukraińskiego słownika pojęć literackich. Jest redaktorem wielu tomów naukowych. Bierze udział w projektach badawczych. Redaguje Poznańskie Studia Slawistyczne, Krakowsko-Wileńskie Studia Slawistyczne, Latopisy Akademii Supraskiej, Bibliotekę Duchowości Europejskiej.

Kanstantin Szawiel za wkład w odrodzenie religijnego życia na Białorusi i poza jej granicami - w Polsce, Grecji, na Korfu, w Rosji, we Włoszech, w Anglii, za bycie współczesnym ktitorem, inaczej mecenasem, za wspieranie różnych inicjatyw cerkiewnych, głównie wydawniczych, szerzej medialnych i ikonograficznych.

Konstantin Szawiel jest białoruskim przedsiębiorcą, dyrektorem generalnym firmy Shate-M plus. Pozostając w bliskim kontakcie z mnichami ze Świętej Góry Atos, funduje dla wielu cerkwi ikony, będące kopiami słynącymi cudami, pisane przez hagiorytów. Trafiają one do cerkwi na Białorusi, ale także w Grecji, na Cyprze, we Włoszech, w Anglii, Rosji i w Polsce (do cerkwi w Warszawie - katedralnej, w Siedlcach, Terespolu, św. Jerzego w Białymstoku). Wspomagał organizowanie wizyt relikwii św. Marii Magdaleny w Polsce oraz św. Spirydona Trymifundzkiego na Białoruś i w Polsce i relikwii wielkomęczennika św. Dymitra Sołuńskiego na Białorusi. Ogranizował i sponsorował liczne wizyty braci ze Świętej Góry Atos w monasterach białoruskich. Współpracuje z wydawnictwem "Bratczyk" i "Przeglądem Prawosławnym". Wspiera współpracę medialną prawosławnego kanału telewizji Sojuz z Polską i innymi krajami, głównie Europy południowej. Stał się inicjatorem i sponsorem produkcji filmów "Afon za żyzń: zaviet priepodobnovo Paisija Światogorca", "Dochiaru - obitiel swiatych Archangiełow" oraz o wizycie hagiorytów na Białorusi. Jest ktitorem cerkwi św. Spirydona na Korfu i monasteru Spaso-Eufrozyńskiego w Połocku, pomaga wielu atoskim monasterom. To dzięki jego współfinansowaniu przybywa od wielu lat na Białoruś w Wielką Sobotę Błogosławiony Ogień z Jerozolimy.

Uczestnikom Akcji Wisła w siedemdziesiątą rocznicę ich deportacji z ziem ich przodków na ziemie zachodnie i północne Polski, za trwanie w wierze i pielęgnowanie rodzimych tradycji. Nagrodę kapituła postanowiła przekazać na ręce osób doświadczonych tamtą akcją - Włodzimierza Zuzuli i Haliny Brodkiewicz, jako wyraz szacunku i podziękowanie za odwagę pielęgnowania swojej kultury na nowych ziemiach.

W tym roku mija 70. rocznica przeprowadzonej przez wojskowe i zmilitaryzowane oddziały państwa polskiego akcji przeciwko formacjom Ukraińskiej Powstańczej Armii i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Akcję połączono z masowymi wysiedleniami ludności cywilnej z obszaru południowo-wschodniej Polski. Zastosowano zasadę zbiorowej odpowiedzialności wobec nie polskiej ludności, również na terenach, na których oddziały UPA i OUN nie działały. Z tych powodów akcję "Wisła" potępił Senat RP (1990 r.) i we wspólnym oświadczeniu Prezydent RP Lech Kaczyński i Prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko (2007 r.)

Akcja przysporzyła przesiedleńcom wiele cierpień, zdezorganizowała ich rodzinne, religijne i społeczne życie. Zniszczyła wielowiekowe dziedzictwo kulturowe. Dla społeczności prawosławnej oznaczała utratę setek świątyń. W setkach parafii, istniejących w 1944 roku na Chełmszczyźnie, Południowym Podlasiu i terenie obecnych Bieszczad pozostawiono "dla Polaków prawosławnego wyznania" siedem cerkwi - pozostałe w większości zostały przejęte przez Kościół rzymskokatolicki, zburzone lub pozostawione bez opieki.  Mimo prześladowań i szykan, przesiedlona ludność (około 150 tysięcy) odbudowywała swoje życie religijne, zachowywała  rodzime tradycje, język i kulturę.

Fot za: www.przegladprawoslawny.pl