WIADOMOSCI.CERKIEW.PLBieżeństwo 1915 r.: straty demograficzne ludności prawosławnej okolic Białegostoku

Bieżeństwo 1915 r.: straty demograficzne ludności prawosławnej okolic Białegostoku

Stefan Dmitruk , 16 października 2018

W 49 zeszycie „Białoruskich Zeszytów Historycznych” (Białystok 2018) ukazał się tekst pt. Szacunkowe straty demograficzne prawosławnego dekanatu białostockiego w latach 1914 – 1923. Autorem artykułu jest dr Stefan Dmitruk – niezależny naukowiec z Białegostoku i Lublina.

Najbardziej poszkodowaną, pod kątem demograficznym, grupą wyznaniową w guberni grodzieńskiej w wyniku uchodźstwa ludności cywilnej w 1915 r. była społeczność prawosławna. Próby obliczenia i szacunku strat dekanatu białostockiego podjął się historyk, związany z Białymstokiem i Lublinem, na podstawie materiałów zgromadzonych w Archiwum Prawosławnej Diecezji Białostocko-Gdańskiej w Białymstoku.

Naukowiec ogólnie charakteryzuje dekanat białostocki w 1910 r., porównuje z jego stanem w 1923 r. i porusza kwestie rewindykacyjne po 1918 r. Mimo dużych trudności badawczych szczątkowo zachowane archiwalia umożliwiają – z pomocą wyliczeń statystycznych – obliczenie ubytków dla 18 parafii prawosławnych z rejonu Białegostoku.

Warto zwrócić uwagę na aneksy zawierające szczegółowe dane dotyczące liczebności i przyrostu demograficznego parafii prawosławnych i ich gospodarstw domowych. Historyk stwierdził, że między 1915 a 1923 r. straty demograficzne dekanatu białostockiego sięgnęły 18.294 wiernych, czyli 49,1 % populacji prawosławnej sprzed I wojny światowej, z czego 10.288 mężczyzn (54,7 % populacji męskiej) i 8.006 kobiet (43,5 % populacji kobiet).

Tekst w wersji elektronicznej: TUTAJ

S. Dmitruk, Szacunkowe straty demograficzne prawosławnego dekanatu białostockiego w latach 1914 – 1923, „Białoruskie Zeszyty Historyczne”, z. 49, Białystok 2018.

Na zdj.: okładka „Białoruskich Zeszytów Historycznych” (fragment), z. 43, Białystok 2015.